Luận văn tốt nghiệp
"Một số giải pháp nhằm
tăng thu nhập, tiết kiệm
chi phí, nâng cao kết
quả kinh doanh tại
NHKTVN"
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
1
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường vấn đề lợi nhuận là một vấn đề vô cùng quan
trọng mà bất cứ một doanh nghiệp nào cũng quan tâm. Lợi nhuận không chỉ phản
ánh kết quả kinh doanh của một doanh nghiệp mà còn phản ánh khả năng tồn tại,
phát triển và uy tín của doanh nghiệp đó trên thị trường.
Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam nói chung và Ngân hàng Kỹ Thương
Việt Nam (NHKTVN) nói riêng là những doanh nghiệp hoạt động trong l
ĩnh vực
Tài Chính-Tiền Tệ và dịch vụ ngân hàng, làm sao để đạt hiệu quả kinh doanh tạo
ra lợi nhuận là một vấn đề lớn được đặt ra hàng đầu. Ngay từ những ngày đầu
thành lập, dưới sự lãnh đạo cuả Đảng, Nhà nước và dưới sự chỉ đạo kịp thời của
Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam (NHNNVN), NHKTVN đã phát huy tốt vai trò
của mình góp phần thúc đẩy luân chuyển vốn trong nền kinh tế,
đáp ứng ngày
càng nhiều nhu cầu vốn cũng như cung cấp ngày càng nhiều các dịch vụ tiện ích
cho ngươì sử dụng và trở thành Ngân Hàng đô thị đa năng hàng đầu Việt Nam
Tuy nhiên, trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường,
việc tạo ra một đồng lợi nhuận là vô cùng khó khăn. Chính vì vậy lầm sao để có
thể tăng thu nhập, tiết kiệm chi phí là vấn
Khoa kế toán - kiểm toán
3
CHƯƠNG 1
CÁC HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NHTM TRONG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG VÀ CƠ CHẾ TÀI CHÍNH CỦA NHTM
I. Các hoạt động kinh doanh của NHTM trong nền Kinh Tế Thị Trường
1. Khái niệm và đặc trưng của NHTM.
1.1Khái niệm NHTM.
NHTM là một định chế tài chính quan trọng bậc nhất của mỗi một quốc gia.
Quan trọng là vậy song không có một định nghĩa nào chung cho khái niệm
NHTM trên thế giới. Tuỳ theo mỗi quốc gia mà NHTM hoạt
động trong thể chế
pháp luật khác nhau. Có thể hiểu NHTM với những nét chung: NHTM là tổ chức
kinh doanh tiền tệ mà nhiệm vụ chủ yếu là nhận tiền gửi của khách hàng với trách
nhiệm hoàn trả, sử dụng số tiền đó cho vay thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm
phương tiện thanh toán. Mức độ phát triển của các dịch vụ Ngân Hàng là khác
nhau phụ thuộc vào nền tảng công nghệ khoa h
ọc kỹ thuật của mỗi nước.
Tại Việt Nam, trong luật các TCTD được Quốc hội thông qua 12/12/1997
quy định:
Theo khoản 1 điều 20: "TCTD là doanh nghiệp được thành lập theo quy
định của luật này và các quy định khác của pháp luật để huy động kinh doanh tiền
tệ, làm dịch vụ Ngân Hàng với nội dung nhận tiền gửi và sử dụng tiền gửi để cấp
tín dụng,cung ứng các dịch vụ thanh toán".
1.2 Đặc trư
ng của NHTM
Mặc dù có những cách hiểu khác nhau song nhìn chung thì Ngân Hàng có
những đặc trưng sau:
mình.
Ngân hàng thương mại kinh doanh mang tính hệ thống cao và chịu sự quản
lí nghiêm ngặt của Nhà nước. Có thể nói, tình hình lưu thông và giá trị của tiền tệ
có ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ nền kinh tế; hơn nữa, rủi ro trong kinh doanh
ngân hàng luôn mang tính lan truyền, tính hệ thống cao hơn hẳn nhiều lĩnh v
ực
kinh doanh khác. Do đó đòi hỏi các cơ quan quản lý Nhà nước phải có các biện
pháp quản lý nghiêm ngặt sao cho Chính sách tiền tệ quốc gia được đảm bảo thực
hiện,hệ thống tài chính ngân hàng được đảm bảo an toàn, quyền lợi của người gửi
tiền và người đầu tư được bảo vệ. Hơn nữa, để tạo ra các dịch vụ toàn diện cho
khách hàng, đồng thời các ngân hàng có thể hỗ trợ nhau khi
đứng trước nguy cơ
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
5
rủi ro, các ngân hàng luôn phải duy trì ràng buộc theo hệ thống trong quá trình hoạt
động của mình cả về mặt tổ chức và về mặt kỹ thuật.
2.Chức năng và vai trò của NHTM
2.1.Chức năng trung gian tín dụng
Do đặc điểm tuần hoàn vốn tiền tệ trong qúa trình tái sản xuất xã hội nên đã
xuất hiện mâu thuẫn giữa những người thừa vốn và những người thiếu vốn. Quan
hệ Tín D
ụng trực tiếp gặp nhiều hạn chế vì nhu cầu giữa các chủ thể khó có thể
trùng nhau về mặt khối lượng, thời gian tín dụng và giữa các chủ thể không có đủ
sự tin tưởng để thực hiện việc chuyển quyền sử dụng vốn cho nhau.
Với tư cách là một tổ chức chuyên kinh doanh tiền tệ, tín dụng, NHTMtrên
cơ sở tập hợp các nguồn vốn huy động đượ
c thành một quỹ để cho vay, đáp ứng
nhanh chóng các nhu cầu khác nhau của các chủ thể khác nhau. Từ đó, đảm bảo
ban đầu vào một ngân hàng thông qua cho vay bằng chuyển khoản trong một hệ
thống ngân hàng thương mại, số tiền gửi ban đầu đã tăng lên gấp bội. Tuy nhiên
chỉ có một hệ thống ngân hàng mới thương mại mới có thể mở
rộng tiền gửi lên
nhiều lần, còn nếu chỉ có một ngân hàng thì không thể có chức năng tạo tiền
.Khoản tiền gửi ban đầu có khả năng tăng lên bao nhiêu lần là do hệ số mở rộng
tiền gửi quyết định.Hệ số mở rộng tiền gửi của một ngân hàng thương mại chịu sự
tác động của các yếu tố:tỷ lệ dự tr
ữ bắt buộc ,tỷ lệ rút tiền mặt của khách hàng, tỷ
lệ dự trữ dư thừa .
Giả sử trong điều kiện không xuất hiện khoản thanh toán nào bằng tiền mặt
và các ngân hàng đều cho vay hết quỹ cho vay thì hệ số mở rộng tiền gửi được tính
theo công thức:
H =
Error!
(H: Hệ số mở rộng tiền gửi)
Khi đó nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc là 10% thì hệ số mở rộng tiền gửi là
10.Nghĩa là hệ thống ngân hàng có khả năng mở rộng tiền gửi gấp 10 lần số tiền
gửi ban đầu.
Trên thực tế nếu một khách hàng nào đó rút một phần tiền mặt để thanh toán
hoặc ngân hàng không cho vay hết qu
ỹ cho vay thì khả năng mở rộng tiền gửi cũng
gỉam đi. Vì thế hệ số mở rộng tiền gửi trong thực tế được tính theo công thức:
H =
Error!
Như vậy ngân hàng cần phải đẩy mạnh nghiệp vụ thanh toán không dùng
tiền mặt và nghiệp vụ cho vay sao cho các khoản thanh toán bằng tiền mặt của
khách hàng và dự trữ dư thừa là thấp nhất.
Tuy nhiên, khả năng tạo tiền của ngân hàng thương mại có thể mang lại ruỉ
3.1.Nghiệp vụ tài sản Nợ.
Như trên đã trình bày thì nghiệp vụ tài sản nợ chính là nghiệp vụ tạo vốn của
ngân hàng thương mại .Cũng như bất cứ một doanh nghiệp nào khi tiến hành hoạt
động sản xuất kinh doanh đều phải cần có một số lượng vốn nhất định
Đặc biệt các ngân hàng thương mại có đối t
ượng kinh doanh là vốn tiền tệ ,bởi vậy
, trong quá trình hoạt động các ngân hàmg thương mại luôn chú trọng công tác bảo
toàn và phát triển vốn. Các nghiệp vụ tạo vốn của ngân hàng thương mại bao gồm
có:
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
9
3.1.1 Vốn tự có
Vốn tự có là những giá trị tiền tệ do ngân hàng tạo lập được thuộc sở hữu
của ngân hàng .Vốn tự có trước hết dùng để đầu tư vào trụ sở máy móc , văn
phòng làm việc… sau đó mới sử dụng để kinh doanh và chiếm tỷ trọng nhỏ trong
tổng nguồn vốn của ngân hàng nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng bởi nó là
căn cứ pháp lý bắt bu
ộc khi thành lập ngân hàng đông thời là cơ sở để xác định
quy mô hoạt động của ngân hàng .Vốn tự có khẳng định thế mạnh cũng như khả
năng thanh toán của ngân hàng thương mại đối với người gửi tiền trong trường hợp
nếu xảy ra rủi ro. Vốn tự có của ngân hàng thương mại còn mang tính ổn dịnh rất
cao và là cơ sở để thu hút các nguồn vốn khác.
Vốn t
ự có của ngân hàng được hình thành từ nhiêù nguồn khác nhau. Nếu là
ngân hàng thương mại quốc doanh thì vốn tự có do ngân sách nhà nước cấp ;ngân
hàng thương mại cổ phần thì vốn tự có do các cổ đông đóng góp ;ngân hàng liên
doanh có vốn tự có do các đối tác góp và ngân hàng nước ngoài có vốn tự có do
ngân hàng mẹ ở chính quốc quyết định.
hàng với mục đích thanh toán hay phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh một
cách thường xuyên, an toàn , thuận lợi chứ không phải vì mục đích hưởng lãi suất
.Chính vì vậy só dư của tài khoản này luôn biến động và ngân hàng sẽ trả lãi rất ít
cho các khách hàng. Khách hàng thường quan tâm đến việc chi trả dễ dàng từ việc
trích tài khoản chứ ít khi quan tâm đến các khoản lãi ít ỏi nhận được từ phía ngân
hàng.Mặt khác khách hàng có thể đự
oc hưởng các dịch vụ tiện ích như:các dịch
vụ thanh toấn , chuyển tiền ,rút tiền khi cần thiết.Về phía ngân hàng ,đây là nguồn
vốn rẻ nhất trong số các loại hình huy động khác,ngân hàng chỉ phải chi ra một chi
phí nhỏ trong việc trả lãi,đồng thời ngân hàng có điều kiện mở rộng thêm các dịch
vụ thanh toán mới nhằm xây dựng hình ảnh của ngân hàng trong công chúng.
*Tiền gửi có kỳ hạn: là loại tiề
n gửi mà khách hàng và ngân hàng thoả thuận
với nhau về thời hạn rút tiền. Như vậy về nguyên tắc là khi khách hàng xác định
một kỳ hạn cụ thể thì họ chỉ được rút tiền khi thời hạn kết thúc. Tuy nhiên trong
thực tế, họ có thể yêu cầu được rút trước thời hạn mà đã thoả thuận với ngân
hàngvà chấp nhận hưởng một khoản lãi nhỏ hoặc không được hưởng lãi theo quy
định c
ủa ngân hàng.Khách hàng có thể gửi tiền vào ngân hàng với kỳ hạn dài hoặc
ngắn. Các mức kỳ hạn ngắn là :3 tháng , 6 tháng,9 tháng,12 tháng.Các mức kỳ hạn
dài là:24 tháng,36 tháng… .Mức lãi mà ngân hàng trả cho khách hàng là tuỳ thuộc
vào kỳ hạn khách hàng gửi tiền vào ngân hàng và các yếu tố khác trên thị trường.
*Tiền gửi tiết kiệm:là một bộ phận thu nhập của nguươì lao động chưa sử
dụng đến và gưỉ vào ngân hàng với mục đích an toàn tài sả
n và hưởng lãi từ số tiền
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
11
đó .Gồm tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn và tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn.Tiền gửi
vốn để bổ sung vốn ngắn hạn của mình trong hạn mức tín dụng cho phép.NHTM
xin vay tái cấp vốn của NHTU dưới các hình thức tái chiết khấu gi
ấy tờ có giá hay
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
12
vay đảm bảo bằng các giấy tờ có giá như thương phiếu và các phiếu nợ khác.
-NHTM có thể vay của các NHTM hoặc TCTD khác dưới hình thức vay
ngắn hạn trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng, chịu lãi suất biên độ trần và sàn để
tránh những biến động đột ngột của cung cầu trên thị trường.
Thêm vào đó , ngân hàng còn có các vốn khác bao gồm các loại vốn được
tạo lập trong quá trình làm trung gian thanh toán hoặc làm đại lí thu hộ ,chi hộ cho
khách hàng, cho các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước.
Nói tóm lại , các nghiệp vụ tài sản nợ tạo nên chi phí chủ yếu và thường
xuyên của ngân hàng đó là chi trả lãi . Do vậy , để nâng cao hiệu quả kinh doanh
của một ngân hàng thì việc quản lý Tài sản nợ , kiểm soát các khoản chi trả lãi
chính xác là vô cùng cần thiết.Từ đó đảm bảo được an toàn trong hoạt động kinh
doanh của ngân hàng ,đồng thời đạt được mục tiêu tối đa hoá lợi nhuậ
n cho ngân
hàng.
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
13
3.2 Nghiệp vụ tài sản có
Việc tạo được nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh là điều quan trọng
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
14
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
15
Nghiệp vụ tín dụng giúp ngân hàng cung ứng vốn cho nền kinh tế thúc đẩy
mở rộng sản xuất kinh doanh. Các NHTMluôn phấn đấu để đạt mức dư nợ cao
nhất bởi thu lãi cho vay là nguồn thu chính, tuy nhiên bên cạnh đó nghiệp vụ này
cũng chứa đựng nhiều rủi ro.
Các NHTM thường thực hiện nghiệp vụ này thông qua các hình thức phổ
biến sau:
*Nghiệp vụ tín dụng ngắn hạn ,trong đó bao gồm :
- Cho vay chi
ết khấu: là nghiệp vụ mà trong đố khách hàng phải chuyển giao
cho ngân hàng những giấy tờ có giá còn thời hạn thanh toánvà số tiền được vay sẽ
bằng mệnh giá trừ đi lãi suất chiết khấu và hoa hồng phí.
-Cho vay ứng trước: là nghiệp vụ mà ngân hàng cho khách hàng vay bằng
cách mở cho khách hàng một tài khoản và chuyển số tiền vay vào tài khoản tiền
gửi của họ. Khách hàng có thể phát hành séc,ủy nhiệm chi để mua hàng hóa dịch
vụ .
-Cho vay thấu chi: là nghi
ệp vụ ngân hàng cho phép khách hàng chi tiêu
vượt quá số dư trên tài khoản vãng lai .
-Ngoài ra, nghiệp vụ tín dụng còn có các loại hình khác như tín dụng ngân
quỹ ,tín dụng bằng chữ ký …rất phong phú và đa dạng. Qua đó ngân hàng có thể
đáp ứng được đầy đủ nhu cầu vốn của các đối tượng khách hàng .
*Nghiệp vụ tín dụng trung và dài hạn, bao gồm có:
Tài sản Tài chính như: giấy tờ có giá của Nhà nước, chứng khoán của công ty, các
công cụ phái sinh.
Thực hiện nghiệp vụ này, các NHTM chủ yếu nhằm mục đích sinh lời, kế
đến là để đa dạng hoá các khoản mục bên Tài sản có nhằm hạn chế rủ
i ro, nâng cao
khả năng thanh khoản và đa dạng hoá các hoạt động kinh doanh của Ngân hàng.
Tuy nhiên, khi tham gia vào lĩnh vực này, các NHTM phải tuân theo các quy định
rất chặt chẽ, chỉ được dùng Vốn tự có để đầu tư Tài chính và chịu giới hạn mức
đầu tư tối đa. Thu nhập từ khoản vốn đầu tư có thể do chứng khoán mang lại do
chênh lệch giá trên thị trường chứng khoán. Điều hiển nhiên là Ngân hàng phải
chị
u thua lỗ nếu các chứng khoán, các khoản đầu tư mất giá.
3.2.4. Các nghiệp vụ kinh doanh khác
Mặc dù mục tiêu đầu tiên và quan trọng nhất của Ngân hàng là lợi nhuận
nhưng NHTM vẫn cần có sự an toàn, tránh được các rủi ro trong hoạt động kinh
doanh của mình. Do vậy, ngoài các nghiệp vụ chính là Tín dụng, Ngân quỹ, Đầu tư
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
17
Tài chính, các NHTM hiện đại ngày nay ngày càng quan tâm đến việc phát triển
các dịch vụ mới, đáp ứng tối đa nhu cầu của khách hàng qua đó Ngân hàng tìm
kiếm lợi nhuận với mức rủi ro thấp nhất. Các dịch vụ khác mà ngân hàng cung cấp
vô cùng phong phú, gồm có:
*Dịch vụ thanh toán
Đây là nghiệp vụ mang tính dịch vụ đơn thuần mà không cần sử dụng đến
nguồn vốn của ngân hàng, thêm vào đó nó còn tạo ra một nguồ
n vốn tương đối lớn
cho ngân hàng thông qua quá trình thanh tóan.
NHTM có thể thực hiện dịch vụ thanh toán trong nước thông qua các phương
Trong xu thế mở cửa giao lưu với quốc tế, để trở thành các NHTM phát triển đa
năng thì nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối ngày càng trở nên quan trọng đối với các
NHTM. Bởi nó không chỉ đem lạ
i lợi nhuận trực tiếp do tỷ giá thay đổi theo chiều
hướng có lợi cho NHTM mà còn hỗ trợ để mở rộng các nghiệp vụ khác
*Dịch vụ uỷ thác
Nghiệp vụ này đã được các NHTM trên thế giới quan tâm từ rất sớm, bao
gồm: uỷ thác cho cá nhân và uỷ thác cho doanh nghiệp.
Uỷ thác cho cá nhân gồm : quản lý thanh lý tài sản theo di chúc, giám hộ và
bảo quản tài sản, quản lý điều hành tài sản theo hợp đồng với n
ội dung là chuyển
nhượng tài sản từ người uỷ thác sang cho người chịu thác để ngưòi này nắm giữ và
điều hành tài sản vì lợi ích của người uỷ thác.
Uỷ thác cho doanh nghiệp gồm: quản lý quỹ hưu trí, uỷ thác làm đại lý cho
các tổ chức…
Nhìn chung nghiệp vụ uỷ thác mang lại cho ngân hàng những khoản thu
nhập đáng kể và quan hệ tốt đẹp với những khách hàng có doanh số hoat động lớn.
*Dị
ch vụ tư vấn:
Là loại dịch vụ được thực hiện trên cơ sở hợp đồng ký kết và cung cấp cho
bên được tư vấn những trợ giúp của những nhân viên được đào tạo về chuyên môn
một cách khách quan độc lập.
Hơn bất cứ một doanh nghiệp nào, NHTM là một doanh nghiệp mà hoạt
động kinh doanh luôn chứa đựng rủi ro tiềm ẩn cao bởi đối tượng kinh doanh của
NHTM là tiề
n tệ và nguồn vốn chủ yếu của ngân hàng là do đi vay dưới nhiều hình
thức. Chính vì vậy trong haot động của mình Ngân hàng là một doanh nghiệp có
quan hệ với rất nhiều khách hàng, lưu giữ nhiều thông tin của các tổ chức kinh tế,
hơn nữa ngân hàng còn có các nhân viên đầy kinh nghiệm trong lĩnh vực Tài chính
Chuyên đề tốt nghiệp
Xuất phát từ cơ chế điều hoà vốn, cấc NHTM thực hiện hạch toán toàn hệ
thống, trong đó cấp chủ quản chịu trách nhiệm về hoạt động tài chính, kết quả
kinh
doanh của toàn hệ thống; các đơn vị thành viên là đơn vị hạch toán nội bộ, chịu
trách nhiệm về hoạt động tài chính và kết quả kinh doanh của đơn vị mình.
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
20
Hoạt động tài chính của NHTM theo nguyên tắc lấy thu bù chi. Nếu kinh
doanh có lãi thì sau khi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, số còn lại được trích lập
các quỹ theo quy định; ngược lại bị lỗ thì NHTM chịu trách nhiệm về khoản lỗ trên
cơ sở điều hoà kết quả kinh doanh của toàn hệ thống .
Doanh thu của NHTM được hình thành từ thu lãi cho vay, đầu tư, từ kinh
doanh ngoại tệ, vàng bạc và từ các dịch vụ thanh toán, ngân quỹ, trong
đó chủ yếu
là thu lãi từ hoạt động cho vay, đầu tư. Để tăng doanh thu cho ngân hàng , một mặt
phải nâng cao chất lượng cho vay, đầu tư; mặt khác phải mở rộng hoạt động dịch
vụ cho ngân hàng theo xu hướng chung của các ngân hàng hiện đại trên thế giới.
Chi phí của NHTM bao gồm các khoản chi trả lãi tiền gửi cảu khách hàng;
hci trả lãi tièn vay; chi kinh doanh ngoại tệ vàng bạc đá quý, chi quản lý. Trong đó
chi trả lãi tiền gử
i của khách hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất. Để hạ thấp chi phí
nhằm đảm boả kinh doanh có lãi phải có biện pháp sát hợp với từng loại chi phí.
NHTM áp dụng nguyên tắc dồn tích để hạch toán dự thu và dự trả lãi. Thực
hiện phương pháp dồn tích để đảm bảo các báo cáo tài chính sẽ phản ánh các
khoản thu nhập đúng đắn của NHTM trong một thời kỳ kế toán xác định ằng việc
thích ứ
ng các chi phí với thu nhập được tạo ra.
Niên độ tài chính của NHTM được bắt đầu từ ngày 01/01 đến hết ngày
khoản thu cũng rất phong phú.
-Thu từ hoạt động nghiệp vụ bao gồm: thu lãi cho vay, hùn vốn liên doanh
liên kết, thu lãi tiền gửi, thu từ nghiệp vụ cho thuê tài chính, htu từ dịch vụ
thanh
toán và ngân quỹ, thu từ nghiệp vụ chứng khoán và bảo lãnh, thu khác liên quan
đến hoạt động nghiệp vụ của ngân hàng.
-Thu từ hoạt động khác của NHTM: htu góp vốn , mau cổ phần, htu từ việc
tham gia thị trường tiền tệ, thu từ hoạt động kinh doanh vàng bạc và ngoại tệ, thu
từ nghiệp vụ uỷ thác, đại lý, thu từ dịch vụ bảo hiểm và tư vấn, htu từ nghiệp vụ
mua bán nợ giữ
a các TCTD, thu từ nghiệp vụ cho thuê tài sản và nghiệp vụ khác.
-Thu hoàn nhập các khoản dự phòng đã trích trong chi phí, htu từ các khoản
vốn bằng dự phòng rủi ro, thu từ nhượng bán và thanh lý TSCĐ và thu về chênh
lệch tỷ giá theo quy định của pháp luật.
Trong đó khoản thu lãi từ việc cho vay, hùn vốn, liên kết là khoản thu cơ
bản của NHTM. Nguồn thu này chiếm tỷ lớn trong tổng thu nhập của NHTM và nó
phụ thuộc vào khung lãi suất do NHNN quy định cũng nh
ư phụ thuộc vào kết quả
sản xuất kinh doanh của các tổ chức kinh tế, các ngân hàng tham gia hùn vốn, góp
vốn. Các ngân hàng Việt Nam thu từ nghiệp vụ này thường chiếm hơn 70% tổng
Chuyên đề tốt nghiệp
Khoa kế toán - kiểm toán
22
thu từ nghiệp vụ ngân hàng, các NHTM khác nhau tuỳ thuộc vào khả năng của mỗi
ngân hàng.
Khoản thu từ lãi tiền gửi của NHTM gửi tại NHNN và các TCTD khác trên
cơ sở số dư tài khoản tiền gửi thanh toán và các tài khoản tiền gửi có kỳ hạn
thường là nhỏ. Bởi vì mục đích của các tài khoản này là để tham gia vào các hoạt
động thanh toán, dự trữ bắt buộc theo quy định của NHNN và bảo toàn vốn nên
23
Số dư có: - Phản ánh số thực thu trong năm
2.2 Các khoản chi phí của NHTM
Đối ứng với các khoản thu nhập, NHTM cũng như các doanh nghiệp khác cần
phải bỏ ra các chi phí để duy trì các hoạt động của mình. Các khoản chi phí của
NHTM gồm có :
Chi phí về huy động vốn như : chi trả lãi tiền gửi, chi trả lãi tiền vay, chi trả
lãi việc phát hành giấy tờ có giá và các chi phí khác liên quan đến huy động vốn.
Trong đó việc trả lãi tiền gử
i chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng chi phí của
ngân hàng thương mại, nhưng đây là khoản chi không thể hạn chế hay tiết kiệm vì
đây là chi cho nghiệp vụ hình thành nguồn vốn của NHTM. Mức chi phụ thuộc vào
số dư tiền gửi của khách hàng và lãi suất phải trả theo quy định của nhà nước. Chi
trả lãi tiền vay phụ thuộc vào số dư tài khoản tiền vay của ngân hàng, thời hạn vay
và lãi su
ất vay được thoả htuận giữa hai bên. Lãi suất tiền vay thường tương đối
cao nên nếu sử dụng nhiều vốn vay để kinh doanh thì ngân hàng sẽ thu được ít lợi
nhuận hơn, cho nên các ngân hàng thường hạn chế việc đi vay. Chi trả lãi phát
hành kỳ phiếu, trái phiếu phụ htuộc vào số vốn ngân hàng huy động được bằng
cách phát hành kỳ phiếu, trái phiếu hay chứng chỉ tiền gửi. Chi phí naỳ cao hơn chi
phí tiền gửi tuy nhiên nó ch
ỉ mang tính chất thời điểm.
- Chi phí về dịch vụ thanh toán và ngân quỹ gồm: chi về dịch vụ thanh toán,
chi cước phí bưu điện và mạng viễn thông, chi phí về ngân quỹ và các khoản chi
khác về ngân quỹ và hoạt động thanh toán.
-Chi về hoạt động khác như; chi về tham gia thị truờng tiền tệ, chi về kinh
doanh mua bán ngoại bảng. Các khoản chi này chiếm một tỷ lệ không nhiều trong
tổng chi phí của NHTM .
- Ngoài ra các NHTM còn phải có ngh
ĩa vụ đối với nhà nước nên có các
Tài khoản phản ánh chi phí của ngân hàng thương mai.
Tài khoản phản ánh chi phí của ngân hàng thương mại được bố trí ở loại 8
trong hệ thống tài khoản của các TCTD.
- Chi về hoạt động huy động vốn : Tài khoản cấp I số 80
- Chi về dịch vụ ngân quỹ : Tài khoản cấp I số 81
- Chi nộp thuế và các khoản phí, lệ phí : Tài khoản cấp I số 83
- Chi cho nhân viên : Tài khoản cấp I số 84
- Chi cho hoạt động quản lý và công vụ : Tài khoản cấp I số 85
Kết cấu của tài khoản chi phí
Copyright: Tài liệu đại học ©