Giáo án Ngữ Văn 10 Trường THPT lê Hồn Gv: Thanh Vu Long
Tiết thứ 1,2
Ngày soạn TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM
I.Mục tiêu:
1. Kiến thức :- Giúp HS nắm 1 cách đại cương về VHVN bao gồm các vấn đề chủ
yếu, quan trọng.
+ Các bộ phận hợp thành
+ Sơ lược tiến trình vận động, phát triển trong lòch sử.
+ Những giá trò lớn về nội dung và nghệ thuật.
- Nhận rõ vò trí, tầm quan trọng của bài khái quát văn học sử đầu tiên của chương
trình THPT.
2. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng hệ thống hóa, khái quát hóa,tìm và phân tích dẫn
chứng, chứng minh cho 1 nhận đònh, 1 luận điểm.
3. Giáo dục: Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống VH của dân tộc qua di sản VH
được học. Từ đó có lòng say mê với VHVN.
II. Phương pháp : kết hợp diễn dòch và qui nạp,tích hợp với tiếng việt ở bài hoạt
động giao tiếp bằng ngôn ngữ với lòch sử, với chương trình ngữ văn THCS đã học.
III. Phương tiện thực hiện:
- SGK,SGV Ngữ văn 10.
- Thiết kế bài học
IV. Cách thức tiến hành:
- GV tổ chức giờ học theo phương pháp đọc hiểu, kết hợp phương pháp thảo luận…..
V. Tiến trình dạy học:
1 n đònh tổ chức lớp: Kiểm tra só số, tác phong HS
2. Kiểm tra bài cũ : Không.
4. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG THẦY TRÒ YÊU CẦU CẦN ĐẠT
-GV y/c HS quan sát các mục lớn tróng
SGK Trình bày bố cục bài học. Văn
học VN được khái quát trên những bình
diện nào? Thử xác đònh trọng tâm? Lý

+ Văn học viết VN được viết bằng
những chữ nào?
+ Thể loại?
( Thảo luận theo nhóm)
thể hiện trong VH tạo nên đặc điểm
riêng, giá trò riêngcủa nền VH này (trọng
tâm 2)
II. Các bộ phận hợp thành của VHVN: 2
bộ phận<VHDG
+VH viết
1Văn học dân gian:
VHGD: Sáng tác tập thể và truyền
miệng của nhân dân LĐ
-Trí thức đôi khi cũng có sáng tác nhưng
phải tuân thủ những đặt trưng của VHDG
và trở thành tiếng nói t/c chung của nhân
dân
Ví dụ: + Tháp mười đẹp nhất bông sen
(Bảo đònh Giang)
+ Hỡi cô tát nước bên đàng (bàng
bá Lân)
-Thể loại: Thần thoại ,sử thi ,truyền
thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười,tục
ngữ, câu đố, ca dao và truyện thơ chèo
tuồng.
-Đặc trưng tiêu biểu:
+ Tính truyền miệng ( sáng tác và lưu
truyền)
+ Tính tập thể ( sáng tác và lưu truyền)
+ Tính thực hành ( trong các sinh hoạt

+ Từ đầu XX nay tự sự,tiểu thuyết,
truyện ngắn,ký,( bút ký,tùy bút, phóng
sự)
Trữ tình: Thơ trữ tình,trường ca.
-Kòch :kòch nói, kòch thơ
III. Quá trình phát triển của VH viết VN:
- Hai thời kỳ:
+ Văn học trung đại: Thời gian: X hết
XIX
Quan hệ: Đông Á, Đông nam Á, đặc biệt
là TQ
+ Văn Học hiện đại: Thời gian: Từ XX
nay
Quan hệ: Mở rộng Âu - Mỹ)
1Văn học trung đại VH từ thế kỷ X
đến hết XIX)
a/ Văn học chữ Hán:
-Chữ Hán được du nhập từ đầu công
nguyên thế kỷ X khi nước ta giành
được độc lập thì VH viết VN mới thực sự
hình thành.
-Vai trò chữ Hán: Tiếp nhận các học
thuyết Nho, Phật, Lão
 tiếp nhận một phần quan trọng hệ
thống thể loại.và thi pháp VH cổ – trung
đại TQ.
-Thành tựu: Thơ văn yêu nước và thơ
thiền Lý Trần.
3
Giáo án Ngữ Văn 10 Trường THPT lê Hồn Gv: Thanh Vu Long

toàn diện sâu sắc.
+ sự p/t VH nôm gắn liền với những
n/thống lớn nhất củaVH trung đại : lòng
yêu nước, tinh thần nhân đạo, tính hiện
thực đồng thời phản ảnh quá trình dân
tộc hóa và dân chủ hóa củaVH hiện đại
2 VH hiện đại (từ đầu thế kỷ XX- 
hếtXX )
a Nền VH được hiện đại:
-Có mầm mống ở cuối thế kỷ XIX.
-Tiếp xúc với các nền VH châu u
-Chữ viết: Quốc ngữ.
-Văn Học hiện đại VN vừa kế thừa tinh
hoa của VH truyền thống vừa tiếp thu
tinh hoa của những nền VH trên thế giới
để hiện đại hóa.
 Một số điểm khác biệt so với VH
4
Giáo án Ngữ Văn 10 Trường THPT lê Hồn Gv: Thanh Vu Long
đại so vớiVH trung đại về các mặt: Tác
gia,û đời sống VH, thể loại, thi pháp.
( Dẫn thư Tđà: Mười mấy năm xua ngọn
bút lông xác xơ chẳng bợn chút hơi
đồng… không)
-Cho biết các giai đoạn Vhvà đặc điểm
cơ bảncuă mỗi giai đoạn?
-Thành tựu nổi bật của VHVN thế kỷ
XX?
-GV y/c HS đọc mục 1  Thảo luận:
VH thể hiện mối quan hệ giữa con người

liền với công cuộc giải phóng dân tộc.
-Về thể loại: Kòch, tiểu thuyết, truyện
ngắn,bút ký được hiện đại hóa.
IV. Con người VN qua VH.
1. Con người VN trong quan hệ với thế
giới tự nhiên
-Quá trình nhận thức cải tạo, chinh phục
thế giới tự nhiên (thần thoại, truyền
5
Giáo án Ngữ Văn 10 Trường THPT lê Hồn Gv: Thanh Vu Long
Lấy dẫn chứng.
-GV y/c HS đọc mục 2? Tại sao CN
yêu nước lại trở thành một trong những
nội dung quan trọng và nổi bật nhất của
VHVN.
Đònh hướng:+ Sớm ý thức x/dựng quốc
gia độc lập tự chủ
+ do vò trí đòa lý đặc biệt phải nhiều
lần đấu tranh với ngoại xâm để giành và
giữ vững nền độc lập, tự chủ ấy.
 dòng VH yêu nước nổi bật và xuyên
suốt lòch sử VHVN.
- Cho biết những đặc điểm n/d của CN
yêu nước trong VHVN?
-GV y/c HS đọc mục 3 con người VN
trong quan hệ xã hội được cụ thể với
những nội dung nào? Ví dụ- phân tích?
thuyết)
-Tình yêu thiên nhiên
+Hình ảnh tươi đẹp, đáng yêu của thiên

của mục 4.Ví dụ và phân tích.
4Củng cố:
-Vẽ sơ đồ hệ thống hóa bài học?
 GV đònh hướng.
trọng cho sự hình thành CN hiện thực và
chủ nghóa nhân tạo
-Sau 1975: phản ánh công cuộc xây dưng
XHCN tuy còn khó khăn gian khổ nhưng
đầy hứng khởi và tin tưởng vào tương lai
4Con người VN và ý thức về bản thân:
-VHVN ghi lại quá trình lựa chọn, tìm
kiếm các giá trò để hình thành đạo lý làm
người của dân tộc VN.
- Trong hoàn cảnh đấu tranh chống ngoại
xâm, cải tạo thiên nhiên đề cao ý thức
cộng đồng, xem nhẹ ý thức cá
nhânnhân vật trung tâm thường nổi bật
ở ý thức trách nhiệm XH, lại sinh cái tôi
cá nhân( VH chống Pháp, Mỹ với cảm
hứng sử thi)
-Trong hoàn cảnh khác, cái tôi cá nhân
được đề cao (thế kỷ XVIII. 30-45) Con
người nghó đến quyền sống cá nhân,
quyền hưởng tình yêu tự do….
- Xu hướng chung của VH dân tộc là xây
dựng một đạo lý làm người với nhiều
phẩm chất tốt đẹp: Nhân ái, thủy chung,
tình nghóa vò tha.
7