ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

TRẦN ĐỨC HẠNH

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CÁC BÃI CHÔN LẤP
CHẤT THẢI RẮN NẰM TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HẠ LONG VÀ ĐỀ XUẤT
CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HIỆU QUẢ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Hà Nội – Năm 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

TRẦN ĐỨC HẠNH

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CÁC BÃI CHÔN LẤP
CHẤT THẢI RẮN NẰM TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HẠ LONG VÀ ĐỀ XUẤT
CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HIỆU QUẢ
Chuyên ngành: Môi trường trong phát triển bền vững
(Chương trình đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN YÊM


LỜI CAM ĐOAN
Cam đoan công trình nghiên cứu là của riêng cá nhân tác giả; các số liệu là
trung thực, không sử dụng số liệu của các tác giả khác chưa được công bố; các kết
quả nghiên cứu của tác giả chưa từng được công bố.
Quảng Ninh, ngày 4 tháng 11 năm 2014
Tác giả

Trần Đức Hạnh

ii


MỤC LỤC


LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ..................................................... v
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ............................................................... viii
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết....................................................................................................... 1
2. Mục tiêu .............................................................................................................. 2
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu......................................................................... 2
4. Cấu trúc luận văn ................................................................................................. 3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận .................................................................................................... 4
1.1.1. Khái niệm về chất thải rắn đô thị ................................................................... 4
1.1.2. Các nguồn phát sinh CTR đô thị .................................................................... 4

3.1.4. Tình hình thu gom, vận chuyển chất thải rắn đô thị thành phố Hạ Long ....... 38
3.2. Hiện trạng bãi chôn lấp rác vệ sinh Hà Khẩu và Đèo Sen................................ 40
3.2.1. Bãi chôn lấp rác vệ sinh Hà Khẩu ................................................................ 40
3.3.2. Bãi chôn lấp rác vệ sinh Đèo Sen ................................................................. 57
3.3.3. Ảnh hưởng của bãi rác Đèo Sen và Hà Khẩu tới môi trường sống và người
dân xung quanh ..................................................................................................... 70
3.3.4. Đánh giá quá trình vận hành bãi chôn lấp Hà Khẩu và Đèo Sen ................... 70
3.3. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý các bãi chôn lấp hợp vệ
sinh chất thải rắn sinh hoạt .................................................................................... 74
3.3.1. Thể chế ........................................................................................................ 74
3.3.2. Thực hiện chính sách, quy định.................................................................... 75
3.3.3. Nâng cao hiệu quả xử lý nước rác ................................................................ 76
3.3.4. Xử lý mùi và các vector truyền bệnh ............................................................ 77
3.3.5. Gia tăng diện tích cây xanh .......................................................................... 77
3.3.6. Đối thoại với cộng đồng............................................................................... 78

iv


3.3.7. Tìm nguồn tài chính ..................................................................................... 78
3.3.8. Tăng cường kiểm tra, giám sát ..................................................................... 79
3.3.9. Xây dựng kế hoạch hậu bãi thải ................................................................... 80
3.3.10. Dự báo môi trường hậu bãi chôn lấp Đèo Sen và Hà Khẩu......................... 82
3.3.11. Quy hoạch sử dụng đất hậu bãi chôn lấp Đèo Sen và Hà Khẩu .................. 82
3.3.12. Nghiên cứu sử dụng hợp lý các ao chứa nước thải rác hậu bãi chôn lấp
Đèo Sen và Hà Khẩu ............................................................................................. 83
3.3.13. Nghiên cứu sử dụng bãi chôn lấp ngoài phạm vi thành phố Hạ Long ......... 84
3.3.14. Nghiên cứu, khảo sát xây dựng khu liên hợp xử lý chất thải rắn................. 84
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 87
1. Kết luận ............................................................................................................. 87

Chất thải rắn

CTRĐT

Chất thải rắn đô thị

CTRSH

Chất thải rắn sinh hoạt

ĐKKD

Đăng kí kinh doanh

GDP

Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm quốc nội)

GIS

Geographic Information System (Hệ thống thông tin địa lý)

HTX

Hợp tác xã

KT-XH

Kinh tế - xã hội


Vi phạm hành chính

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: CTR đô thị phát sinh các năm 2007 - 2010 .............................................. 7
Bảng 1.2: CTR phát sinh tại một số tỉnh, thành phố năm 2010................................. 7
Bảng 1.3: Chỉ số phát sinh CTR sinh hoạt bình quân đầu người của các đô thị năm
2009 ........................................................................................................................ 9
Bảng 1.4: Thành phần CTR sinh hoạt tại đầu vào của các bãi chôn lấp của một số
địa phương: Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, Tp. HCM (1) và Bắc Ninh (2) năm
2009 – 2010........................................................................................................... 11
Bảng 1.5: Tỷ lệ thu gom CTR sinh hoạt của một số đô thị năm 2009 ..................... 13
Bảng 1.6: Hiện trạng các bãi chôn lấp ở Việt Nam ................................................ 15
Bảng 1.7: Các bãi chôn lấp CTR hiện tại và quy hoạch của tỉnh Quảng Ninh ........ 20
Bảng 3.1: Lượng chất thải rắn phát sinh từ các phường trên địa bàn thành phố Hạ
Long năm 2012 ..................................................................................................... 34
Bảng 3.2.Thành phần khối lượng chất thải rắn thành phố Hạ Long ........................ 35
Bảng 3.3: Một số tính chất của chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố Hạ
Long ...................................................................................................................... 36
Bảng 3.4: Quy trình và thời gian nạo vét bùn ......................................................... 47
Bảng 3.5: Kết quả quan trắc môi trường không khí tại khu vực bãi rác Hà Khẩu ... 49
Bảng 3.6: Kết quả quan trắc và phân tích môi trường nước thải ............................ 51
Bảng 3.7: Kết quả quan trắc và phân tích chất lượng môi trường nước mặt ........... 53
Bảng 3.8: Kết quả phân tích chất lượng môi trường nước ngầm ............................ 55
Bảng 3.9: Kết quả quan trắc môi trường không khí tại khu vực bãi rác Đèo Sen .... 62
Bảng 3.10: Kết quả quan trắc và phân tích môi trường nước rỉ rác........................ 63
Bảng 3.11: Kết quả quan trắc và phân tích chất lượng môi trường nước mặt ......... 66
Bảng 3.12: Kết quả phân tích chất lượng môi trường nước ngầm .......................... 68

1. Bộ Tài Nguyên Môi Trường (2011), Báo cáo môi trường quốc gia 2011 “Chất
thải rắn”.
2. Công ty cổ phần môi trường đô thị INDEVCO (2013), Báo cáo vận hành Bãi rác
Đèo Sen.
3. Công ty cổ phần môi trường đô thị INDEVCO (2013), Báo cáo vận hành Bãi rác
Hà Khẩu.
4. Công ty cổ phần môi trường đô thị INDEVCO (2013), Báo cáo tổng quan tình
hình công tác chấp hành pháp luật Bảo vệ môi trường.
5. Cục Bảo vệ môi trường (2008), Dự án “Xây dựng mô hình và triển khai thí điểm
việc phân loại, thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt cho các khu đô thị mới”.
6. Cục thống kê tỉnh Quảng Ninh (2011), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Ninh
2011, NXB Thống kê, Hà Nội.
7. Hoàng Đình Quang (2011), Sử dụng công cụ phân tích Swot để lập kế hoạch
trong việc giải quyết vấn đề.
8. Lê Hoàng Việt và nnk (2011), Quản lý tổng hợp chất thải rắn – Cách tiếp cận
mới cho công tác bảo vệ môi trường.
9. Phạm Hồng Nga (2008), Phương pháp đánh giá tổng hợp DPSIR ở vùng bờ biển
Thừa Thiên Huế.
10. Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Công an tỉnh Quảng Ninh
(2013), Báo cáo tình hình vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường trong hoạt
động xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
11. Nghị định số 59/2007/NĐ-CP của Chính phủ ngày 9/04/2007 về quản lý chất
thải rắn.
12. Sở Tài nguyên và Môi trường,UBND tỉnh Quảng Ninh (2012), Báo cáo Công
tác quản lý môi trường trên địa bàn tỉnh.
13. Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh Quảng Ninh (2012), Báo cáo quan
trắc hiện trạng môi trường tỉnh Quảng Ninh năm 2012.

89