B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
Nguyn Quc Bo
ÁNH GIÁ CÁC YU T NH HNG N
S HÀI LÒNG CA CÁC DOANH NGHIP
I VI CHT LNG DCH V TI
KHU CÔNG NGHIP HIP PHC-TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGUYN HU LAM
TP. H Chí Minh ậ Nm 2012 LI CM N
thc hin hoàn tt lun vn nƠy, ngoài s n lc ca bn thân tôi còn
đc s quan tơm, giúp đ ca mi ngi. Tôi xin gi li cm n trơn trng
nht đn:
TS. Nguyn Hu Lam ậ Ging viên hng dn đ tài ậ vi kin thc, kinh
nghim và s nhit tình ca Thy đƣ giúp tôi hoàn thành lun vn nƠy.
Các Thy, Cô là Ging viên Trng i hc Kinh t TP.HCM ậ nhng
ngi đƣ truyn đt cho tôi nhng kin thc qun tr hin đi mang tính ng
dng cao;
Các tác gi, tp th và cá nhân ca nhng tài liu tham kho đƣ giúp tôi có
đc nhng kin thc cn thit và tit kim rt nhiu thi gian trong quá trình thc
hin lun vn.
Ban qun lý các khu ch xut và công nghip TP.HCM (HEPZA), Công ty
C phn khu công nghip Hip Phc và các Anh/Ch đng nghip đƣ tn tình giúp
đ, to điu kin thun li cho tôi kho sát thc t, tìm hiu tài liu vƠ đóng góp Ủ
kin đ tôi hoàn thin lun vn nƠy.
Nguyn Quc Bo
1
MC LC
PHN M U 6
1. Gii thiu đ tƠi: 6
2. Mc tiêu nghiên cu: 8
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu 8
4. Phng pháp nghiên cu 9
5. Kt cu ca đ tƠi: 9
6. Thi gian thc hin đ tƠi: 10
CHNG 1. C S Lụ THUYT VÀ MÔ HỊNH NGHIÊN CU V S HÀI LÒNG 11
1.1 Khái nim v dch v 11
1.2 Kin thc v s hƠi lòng ca khách hƠng 12
1.2.1 S hƠi lòng 12
1.2.2 Thang đo Servqual ca Parasuraman 14
1.3 Mô hình lỦ thuyt nghiên cu s hƠi lòng 16
1.4 Mt s nghiên cu s dng thang đo servqual vƠ servperf ti vit nam 19
1.5 Mô hình nghiên cu ca đ tƠi 20
1.6 Các gi thuyt nghiên cu 21
4.1 Gii thiu 39
4.2 D liu vƠ phơn tích thng kê mô t 39
4.2.1 c đim mu kho sát 39
4.2.2 Phơn theo thi gian hot đng ca doanh nghip 40
4.2.3 Phơn theo qui mô vn đu t ca doanh nghip 40
4.2.4 Phơn theo qui mô lao đng ca doanh nghip 41
4.2.5 Phơn theo loi hình doanh nghip 41
4.2.6 Phơn theo ngƠnh ngh hot đng 42
4.2.7 Phân theo v trí trong doanh nghip ca ngi đi din tr li kho sát 43
4.3 Kim đnh đ tin cy thang đo (Cronbach Alpha) 43
4.4 Phân tích nhơn t khám phá (EFA) 45
4.5 Kim đnh mô hình nghiên cu thông qua phơn tích hi qui bi 47
4.5.1 Xem xét ma trn tng quan gia các bin 47
4.5.2 ánh giá vƠ kim đnh đ phù hp ca mô hình 49
4.5.3 ụ ngha các h s hi qui trong mô hình 50
4.5.4 Tóm tt kt qu hi quy 54
4.6 Kim đnh s nh hng ca đc đim cá nhơn đn s hƠi lòng 55
4.7 Tóm tt chng 4 57
KT LUN VÀ GI ụ CHệNH SÁCH 59
1. Kt lun v kt qu nghiên cu 59
2. Gi Ủ chính sách 59
2.1 Nhơn t Phng tin hu hình: 59
2.2 Nhơn t Mc đ đáp ng vƠ s cm thông: 60
2.3 Nhơn t S đm bo: 61
3. Gii hn ca đ tƠi vƠ gi Ủ nghiên cu tip theo 61
3.1 H thng thang đo lng vƠ mô hình nghiên cu 61
3.2 Gi Ủ cho nghiên cu tip theo 62
3
Bng 4.7 Kt qu Cronbach Alpha ca thang đo Phng tin hu hình (chy ln 2) 44
Bng 4.8 Kt qu Cronbach Alpha ca thang đo Mc đ đáp ng (chy ln 2) 41
Bng 4.9 Ma trn nhơn t đƣ xoay trong kt qu EFA 42
Bng 4.10 KMO vƠ kim đnh Bartlet 42
Bng 4.11 Ma trn h s tng quan gia các bin trong mô hình 44
Bng 4.12 Ch tiêu đánh giá đ phù hp ca mô hình 46
Bng 4.13 Kim đnh đ phù hp ca mô hình 46
Bng 4.14 Các thông s thng kê ca tng bin trong mô hình 47
Bng 4.15 Các thƠnh phn ca các nhơn t nh hng đn s hƠi lòng 49
Bng 4.16 S nh hng thi gian hot đng ca doanh nghip đn s hƠi lòng 51
5
đang trong giai đon đn bù gii phóng mt bng vƠ xơy dng c bn. Vn đu
t thc hin ca các doanh nghip có vn đu t nc ngoƠi trong KCN đt gn
17 t USD, chim 33% tng vn đu t đng kỦ; vn thc hin ca các doanh
nghip trong nc trong KCN đt gn 130 nghìn t đng, chim 43% tng vn
đu t đng kỦ. Gii quyt vic lƠm cho gn 1,5 triu lao đng trc tip vƠ
khong 1,7 triu lao đng gián tip (S liu ca B K hoch vƠ u t).
Trong quá trình hi nhp vƠ phát trin, ThƠnh ph H Chí Minh luôn th
hin vai trò quan trng lƠ mt trung tơm phát trin kinh t, tƠi chính, thng
mi, dch v ca c nc vi h thng cng bin, sơn bay vƠ giao thông ni kt
các vùng kinh t trng đim phía Nam vƠ c nc. Vi li th này, mô hình
KCX-KCN đƣ đc hình thƠnh đu tiên Vit Nam đ tp trung thu hút vn
đu t trong nc vƠ nc ngoƠi, thúc đy phát trin công nghip, gii quyt
vic lƠm, m ra th trng xut khu. Sau hn 17 nm hình thƠnh vƠ phát trin,
7
hin nay thƠnh ph H Chí Minh có 3 khu ch xut vƠ 12 khu công nghip vi
tng din tích đt công nghip thng phm lƠ 2.354 ha, thu hút đc 1.156 d
án đu t, trong đó có 472 d án đu t nc ngoƠi, kim ngch xut khu tính
đn nay lƠ 16 t USD. Hu ht các khu ch xut, khu công nghip ca thƠnh ph
có t l đt cho thuê khá cao, đt khong 60 ậ 100% din tích. Các khu ch
xut, khu công nghip hin hu đu đc b trí vƠo các khu vc đt sn xut
nông nghip kém hiu qu nhng thun li v vn ti hƠng hóa nh gn cng
(Tơn Thun, Cát Lái, Hip Phc), gn sơn bay quc t (Tơn Bình, Tơn Thi
Hip) vƠ dc theo các tuyn xa l vƠnh đai (Tơn To, Vnh Lc, Lê Minh
Xuơn), quc l (Tơy Bc C Chi, Tơn Phú Trung). Khong cách t các khu ch
xut, khu công nghip đn trung tơm thƠnh ph lƠ 4 ậ 32 km. V quy hoch tng
th, Th tng Chính Ph đƣ có Quyt đnh s 1736/Q-TTg ngày 02/12/2008
điu chnh, b sung quy hoch phát trin các khu ch xut, khu công nghip ti
thƠnh ph H Chí Minh đn nm 2015 vƠ đnh hng đn nm 2020.Theo quy
hoch, thƠnh ph H Chí Minh s có 22 khu ch xut, khu công nghip vi tng
doanh nghip v các dch v trong KCN Hip Phc nhm tìm ra các yu t đc
bit tác đng đn s hƠi lòng ca các doanh nghip, t đó có nhng chính sách
nh sau:
- Ci thin mc đ hƠi lòng ca các doanh nghip đang hot đng ti
KCN Hip Phc;
- Nơng cao hiu qu hot đng ca KCN Hip Phc nhm thu hút các
nhƠ đu t;
- áp ng mong mun ca các doanh nghip v các dch v hin có;
- Cng c vƠ tng cng kh nng thu hút đu t ca KCN Hip Phc.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tƠi lƠ các doanh nghip đƣ đi vƠo hot đng
ti KCN Hip Phc trên đa bƠn TP.HCM. Các kho sát ca nghiên cu đc
thc hin ti KCN Hip Phc trên đa bƠn TP.HCM;
9
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc tin hƠnh thông qua 2 giai đon:
- Giai đon 1, nghiên cu đnh tính: nhm xơy dng vƠ phát trin h
thng khái nim, thang đo lng vƠ các bin nghiên cu t đó tin hƠnh xơy
dng bng cơu hi điu tra kho sát.
- Giai đon 2, nghiên cu đnh lng: tin hƠnh kho sát thu thp thông
tin, phơn tích d liu, c lng vƠ kim đnh các mô hình nghiên cu thông
qua các k thut: thng kê mô t, kim đnh thang đo (Cronbach Alpha), phơn
tích nhơn t khám phá (EFA), c lng vƠ kim đnh mô hình hi quy bi vƠ
các phơn tích khác vi s h tr ca phn mm SPSS for Window 16.0.
5. Kt cu ca đ tƠi:
- Phn m đu: gii thiu tng quan v vn đ nghiên cu vƠ Ủ ngha
thc tin ca đ tài, mc tiêu nghiên cu, cơu hi nghiên cu, đi tng, phm
vi nghiên cu vƠ phng pháp nghiên cu.
11
CHNG 1. C S Lụ THUYT VÀ MÔ HỊNH NGHIểN
CU V S HÀI LÒNG
1.1 Khái nim v dch v
NgƠy nay ngƠnh dch v đc xem nh b phn đem li giá tr vô hình
cho nn kinh t. Các nhƠ nghiên cu marketing hin đi Kotler và Armstrong
đnh ngha dch v nh sau:
“Dch v lƠ bt k hƠnh đng hay li ích nƠo mt bên có th cung cp cho
bên khác mƠ v c bn lƠ vô hình vƠ không đem li s s hu nƠo c”
Dch v có 04 tính cht sau đơy:
- Tính vô hình (intangibility): mt dch v thun túy không th đc
đánh giá bng cách s dng bt k giác quan c th nƠo trc khi nó đc mua.
Vì vy, đ gim s không chc chn, ngi mua s tìm kim các bng chng
ca cht lng dch v t nhng đi tng h tip xúc, trang thit bầ mƠ h
thy đc.
- Tính không th tách ri (inseparability): đc thù ca dch v lƠ đc
sn xut vƠ tiêu th đng thi cùng mt lúc. Nu mt ngi nƠo đó thuê dch v
thì bên cung cp dch v s lƠ mt phn ca dch v, cho dù bên cung cp dch
v lƠ con ngi hay máy móc. Bi vì khách hƠng cng s có mt lúc dch v
đc cung cp nên s tng tác gia bên cung cp dch v vƠ khách hƠng lƠ
mt đc tính đc bit ca th trng dch v.
- Tính hay thay đi (variability): th hin đc đim cht lng dch v
S hƠi lòng lƠ cm giác vui thích hoc tht vng ca mt ngi bt ngun
t s so sánh cm nhn vi mong đi v mt sn phm (Kotler, 2000, dn theo
Lin, 2003).
13
Hình 1.1: Mô hình s hƠi lòng
S hƠi lòng ca khách hƠng đc đnh ngha nh lƠ kt qu ca s đánh
giá cm tính vƠ nhn thc, đó vƠi tiêu chun đc so sánh vi s thc hin
cm nhn đc. Nu cm nhn v s thc hin mt dch v thp hn mong đi,
khách hƠng không hƠi lòng. S phán đoán hƠi lòng có liên quan đn tt c kinh
nghim v sn phm, quá trình bán hƠng vƠ dch v hu mƣi ca doanh nghip.
HƠi lòng lƠ hƠm s ca mong đi, cm nhn cùng vi khong cách gia cm
nhn vƠ mong đi (Lin, 2003).
Quan h gia s hƠi lòng vƠ cht lng dch v: S hƠi lòng ca khách
hàng vƠ cht lng dch v lƠ hai khái nim phơn bit nhng có quan h gn bó
vi nhau. Cht lng dch v lƠ khái nim mang tính khách quan, nhn thc,
đánh giá trong khi hƠi lòng lƠ s kt hp ca các thƠnh phn mang tính cht ch
quan, da vƠo cm xúc, xúc cm (Shemwell et al., 1998, dn theo Thongmasak,
2001)
Quan h gia cht lng dch v vƠ hƠi lòng ca khách hƠng vn còn
nhiu Ủ kin khác nhau, s hƠi lòng lƠ tin t ca cht lng dch v hay ngc
li. Nhng nhƠ nghiên cu Parasuraman, Zeitheml, Bitner, Bolton vƠ Drew ng
h quan đim s hƠi lòng dn ti cht lng dch v, coi cht lng dch v nh
Hình 1.2 Mô hình cht lng dch v
(Parasuraman et al (1985, theo Nguyn ình Th & ctg, 2003)
Khong cách {1} lƠ sai bit gia k vng ca khách hƠng vƠ cm nhn
ca nhƠ cung cp dch v v k vng đó. S din dch k vng ca khách hƠng
khi không hiu thu đáo các đc trng cht lng dch v, đc trng khách hƠng
to ra sai bit nƠy.
Khong cách {3}
Nhn thc v k vng ca
khách hàng
NHÀ TIP TH (CUNG NG DCH V
KHÁCH HÀNG
Dch v k vng
Chuyn đi cm nhn thành
tiêu chí cht lng
Dch v cm nhn
Khong cách {5}
Thông tin đn
khách hàng
Khong cách{4}
Dch v chuyn giao
cht, thit b, nhơn viên vƠ vt liu, công c thông tin.
2. Tin cy (Reliability): kh nng thc hin dch v phù hp vƠ chính xác
vi nhng gì đƣ cam kt, ha hn.
16
3. áp ng (Responsiveness): mc đ mong mun vƠ sn sƠng phc v
khách hƠng mt cách kp thi.
4. Nng lc phc v (Assurance): kin thc, chuyên môn vƠ phong cách lch
lãm ca nhơn viên phc v; kh nng lƠm cho khách hƠng tin tng.
5. Cm thông (Empathy): th hin s ơn cn, quan tơm đn tng cá nhơn
khách hàng.
1.3 Mô hình lý thuyt nghiên cu s hƠi lòng
Mô hình SERVQUAL bao gm 3 phn. Hai phn đu tiên gm 2 b vi
22 mc hi th hin 5 thƠnh phn hình thƠnh cht lng: b cơu hi th nht
dùng đ xác đnh mong đi ca khách hƠng đi vi dch v, b cơu hi th hai
dùng đ xác đnh cm nhn ca khách hƠng đi vi dch v đc nhƠ cung ng
thc hin. Khách hƠng đc yêu cu cho đim mong đi vƠ cm nhn ca h
theo thang đim Likert t 1 (hoƠn toƠn không đng y) đn 7 (hoƠn toƠn đng Ủ).
Khong cách gia mong đi vƠ cm nhn đc tính bng hiu s gia cm nhn
vƠ mong đi. im dng ch ra dch v đc thc hin tt hn nhng gì khách
hƠng mong đi, đim ơm ch ra dch v có cht lng kém. Phn th ba đo
lng mc đ quan trng ca 5 yu t hình thƠnh cht lng đi vi khách
hƠng. Mô hình SERVQUAL đc gi lƠ mô hình phi khng đnh
(disconfirmation model)
Nm thƠnh phn ca thang đo SERVQUAL lƠ:
(1) Phng tin hu hình (Tangibles): s th hin bên ngoƠi ca c s vt
cht, thit b, nhơn s vƠ công c truyn thông.
(2) Tin cy (Reliability): kh nng thc hin dch v mt cách đáng tin
cy vƠ chính xác.
(3) áp ng (Responsiveness): sn lòng giúp đ khách hƠng vƠ cung cp
Có nhiu phê bình, cơu hi v khái nim, giá tr vƠ kh nng tip cn ca
thang đo SERVQUAL. T vic đánh giá SERVQUAL, Cronin vƠ Taylor đa ra
thang đo
SERVPERF vƠo nm 1992 (Thongmasak, 2001). SERVPERF xác
18
đnh cht lng dch v bng cách ch đo lng cht lng dch v cm nhn
(thay vì c mong đi vƠ cm nhn nh SERVQUAL). Các nhƠ nghiên cu sau
đó đƣ nghiên cu 4 mô hình cht lng dch v đ đánh giá tính hiu qu ca
SERVQUAL vƠ SERVPERF, đó lƠ:
(1) SERVQUAL: Cht lng dch v = cm nhn ậ mong đi.
(2) SERVQUAL có trng s: cht lng dch v = trng s*(cm nhn ậ
mong đi)
(3) SERVPERF: cht lng dch v = cm nhn
(4) SERVPERF có trng s: cht lng dch v = trng s * cm nhn
Kt lun t nghiên cu nƠy lƠ SERVPERF không có trng s đo lng
cm nhn dch v đc thc hin tt hn các thang đo khác v cht lng dch
v (Robinson, 1999; Franceschini, 1998; Lee at al, 2000; dn theo Thongmasak,
2001).
Do xut x t thang đo SERVQUAL, các thƠnh phn vƠ bin quan sát
ca thang đo SERVPERF cng ging nh SERVQUAL. Mô hình SERVPERF
đc gi lƠ mô hình cm nhn (perception model). C hai mô hình phi khng
đnh vƠ mô hình cm nhn đu đc nhng nghiên cu sau đó ng h vƠ phát
trin thêm cho phù hp vi các loi hình dch v. Tuy nhiên, mô hình
SERVPERF đn gin vƠ d thc hin hn.
19
Hình 1.3. Mô hình lý thuyt nghiên cu s hƠi lòng ca khách hƠng
MC ÁP NG
S HÀI LÒNG
CA KHÁCH
HÀNG
S M BO
S CM THÔNG
20
vi s hƠi lòng ca sinh viên. Có khác bit v hƠi lòng gia sinh viên khác khoa
vƠ sinh viên các nm hc.
inh Phi H (2009) đƣ s dng mô hình SERVPERF nghiên cu đánh
giá mc đ hƠi lòng ca khách hƠng ng dng cho h thng ngơn hƠng thng
mi. Kt qu nghiên cu ng dng hai chi nhánh ca mt ngơn hƠng thng
mi ti thƠnh ph H Chí Minh cho kt qu 5 thƠnh phn nguyên thy ca thang
đo SERVPERF đƣ đc rút gn thƠnh 2 nhơn t: s đm bo ậ đáp ng vƠ
phng tin hu hình. Nhơn t s đm bo ậ đáp ng bao gm 8 bin quan sát:
rút tin thun li; thi gian giao dch nhanh; giao dch viên có thái đ sn sƠng
phc v tt; giao dch viên nhit tình, thơn thin; nhơn viên quan tơm đn khách
hƠng; nhơn viên có thái đ to nim tin cho khách hƠng; an toƠn khi thc hin
giao dch vƠ gi đúng hn vi khách hƠng. Nhơn t Phng tin hu hình gm 2
bin quan sát: c s vt cht, trang thit b hin đi vƠ trang phc nhơn viên
thanh lch.
Tác gi Nguyn Th NhƠn (2006), Khoa Qun Tr Kinh doanh, Trng
i hc Kinh t TP. HCM, s dng thang đo SERVQUAL đƣ điu chnh đ
"ánh giá cht lng dch v hƠnh chính công trên đa bƠn TP.H Chí Minh
gm Qun 3, 11, Tơn Bình vƠ Bình Thnh" vi c mu n = 200 mu. Bng cơu
hi có 23 bin quan sát thuc 5 thƠnh phn đo lng cht lng dch v vƠ 2
bin liên quan đn đo lng s hƠi lòng ca ngi dơn.
1.5 Mô hình nghiên cu ca đ tƠi
Phng tin hu hình
tin cy
S đm bo Mc đ hài lòng
ca doanh nghip
Mc đ đáp ng
S cm thông
c đim ca doanh
nghip (Thi gian hot đng,
quy mô vn đu t, loi hình
doanh nghip, …)