B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
INH TH THU HIN
NGHIÊN CU CÁC NHÂN T NH HNG
N CU TRÚC TÀI CHÍNH CA CÁC CÔNG TY
NIÊM YT NGÀNH CH BIN THC PHM
TRÊN SÀN HOSE Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS TRN TH THÙY LINH TP. H CHÍ MINH, NM 2012
LI CM N
Li đu tiên tôi xin chân thành cm n Cô Trn Th Thu Linh đã tn tình
cu nghiêm túc và đc đu t k lng ca tôi. Các s liu trong lun vn là hoàn
toàn trung thc và đáng tin cy.
Tác gi inh Th Thu Hin LI CAM OAN Trang
DANH MC BNG BIU VÀ HÌNH V i
DANH MC VIT TT ii
CHNG 4: KT QU KIM NH 27
4.1 Phân tích các t s đòn by tài chính ngành Ch bin thc phm: 27
4.1.1 T l n trên vn ch s hu 27
4.1.2 Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng đòn by tài chính 29
4.2 Phng pháp kim đnh mô hình 31
4.2.1 Kim đnh Hausman 31
4.2.2 Kim đnh Breusch và Pagan Lagrangian 32
4.2.3 Kim đnhphng pháp OLS và FEM 33
4.3 Xây dng mô hình hi quy 33
4.3.1Phân tích thng kê mô t 34
4.3.2 c lng tng th 35
4.3.3Kim đnh mô hình 36
4.3.4Kim tra gi đnh ca mô hình 40
4.4 Kt qu hi quy 43
4.4.1 Tính thanh khon(Liquidity) 45
4.4.2 Tm chn thu t khu hao (NDTS) 46
4.4.3 Quy mô công ty (Size) 46
4.4.4 Tài sn hu hình (Tangible) 47
5.1 Kt lun 49
5.2 Hn ch nghiên cu 50
5.3 Hng nghiên cu tip theo 51
TÀI LIU THAM KHO
PH LC i
DANH MC BNG BIU VÀ HÌNH V
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Bng 2.2Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
REM: Mô hình nh hng ngu nhiên (Random Effects Model)
OLS: Ordinal Least Square (Bình phng tuyn tính nh nht)
CTV: Cu trúc vn
CTTC: Cu trúc tài tài chính
GROW: Tng trng công ty (Growth)
LIQ: Tính thanh khon (Liquidity)
NDTS: Tm chn thu phi n (None-debt tax shields)
PROF: Li nhun công ty (Profit)
RISK: Ri ro kinh doanh (Operating Risk)
ROA: T sut sinh li ca tài sn (Return on Total Asset)
ROE: T sut sinh li ca vn ch s hu (Return on Equity)
SIZE: Quy mô doanh nghip (Business Size)
TAX: Thu thu nhp doanh nghip (corporate income tax)
TANG: Tài sn hu hình (tangible assets)
UNI: c đim riêng ca sn phm (Uniqueness)
HOSE: Th trng chng khoán TP. H Chí Minh
HNX: Th trng chng khoán TP. Hà Ni
iii
TÓM TT
phc v cho quá trình tài tr ca doanh nghip. Xác đnh cu trúc tài chính cho
doanh nghip là vn đ quan trng không ch đi vi nhà qun tr mà còn đi vi
các nhà hot đnh tài chính nhm xây dng chính sách n tài tr hp lý nht va
đm bo kh nng thanh khon va tn dng hiu ng tích cc ca đòn cân n nâng
cao giá tr doanh nghip. ây cng là mt đ tài thú v và không kém phn phc tp
trong nghiên cu lý lun ln trong áp dng thc tin.
Trên th gii, trong thp k va qua đã xut hin nhng nghiên cu v đ tài cu
trúc vn và các nhân t nh hng đn cu trúc vn. Mt trong nhng nghiên cu
này là ca Zehra Reimoo (2008) nghiên cu các công ty niêm yt ti Anh,
B.Prahalathan (2010) và Nadeem A.S và Z.Wang (2011) nghiên cu các nhân t
nh hng đn cu trúc vn ngành sn xut ch to niêm yt ln lt ti Srilanka và
Pakistan. Nhìn chung, đi vi các nc phát trin nh M, Nht, EU… cng nh
các nc đang phát trin nh Vit Nam, vn đ áp dng cu trúc tài chính và các
nhân t nh hng đn cu trúc tài chính doanh nghip là mt vn đ đáng quan
tâm, tuy nhiên kt qu nghiên cu thc nghim thng không đng nht tùy theo
phm vi nghiên cu và cách thc c lng các bin. c bit vn cha có nghiên
cu nào nghiên cu v các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính ngành Ch bin
thc phm ti th trng chng khoán Vit Nam; và cng theo s liu tác gi thu
thp đc t các báo cáo tài chính ca các công ty niêm yt ngành ch bin thc
phm thì đn gn 78% là n ngn hn và còn li là n dài hn trong khon mc n
phi tr.Chính vì th, đ tài “Nghiên cu các nhân t nh hng đn cu trúc tài
chính ca các công ty niêm yt ngành ch bin thc phm trên sàn HOSE” đã
đc chn đ thc hin.
2
1.2Tng quan các nghiên cu trc đây
Các quyt đnh liên quan đn cu trúc tài chính là mt yêu cu bt buc vi mi t
chc kinh doanh.Mt trong nhng hình thc qun lý kinh doanh t các công ty ca
các nhà qun tr là làm sao cho c cu tài chính ca công ty đt ti đa hóa. Tuy
nhiên, ti đa hóa giá tr doanh nghip cng không phi là mt công vic d dàng bi
vì nó liên quan đn vic la chn n và vn c phn nhm cân bng gia li ích và
trong khong 24,52% ti 51,13% thì hiu qu hot đng có mi quan h theo
phng trình bc hai và bc ba vi t l n.
Nm 2007, nghiên cu ca Margaritis v mi quan h gia c cu vn và hiu qu
hot đng kinh doanh ca doanh nghip cho thy hiu qu hot đng kinh doanh
ca doanh nghip nh hng đn c cu vn, và ngc li c cu vn cng tác đng
đn hiu qu hot đng ca doanh nghip.
Cui cùng Nghiên cu ca Rami Zeitun (2007) cng cho thy đc c cu vn có
tác đng hiu qu hot đng ca doanh nghip khi đo lng theo k toán và theo ch
s th trng. T l n ngn hn có tác đng dng đn hiu qu theo hot đng th
trng ca doanh nghip.
Tóm li, các nghiên cu trc đó cng cho thy cu trúc tài chính có tác đng đn
hiu qu hot đng ca doanh nghip.
1.3 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca bài nghiên cu là nghiên cuthc tin các nhân t nh hng đn cu
trúc tài chính ca các công ty ngành ch bin thc phm niêm yt trên sàn HOSE.
Bên cnh đó, nghiên cu này không ch nghiên cu v t l tng n và mà còn
nghiên cu làm rõ đn tác đng đn t l n dài hn và ngn hn, do đc đim ca
ngành ch yu là s dng n ngn hn. T đó, đa ra các đ xut xây dng cu trúc
tài chính cho các công ty ngành ch bin thc phm niêm yt trên sàn HOSE.
4
Câu hi nghiên cu:
Nhng nhân t nào s tác đng đn cu trúc tài chính ca công ty nhm làm
tng thu nhp cho các ch s hu, gia tng giá tr công ty?
Nhng nhân t này có mc đ tác đng nh th nào đn quyt đnh tài tr
ca công ty (t l đòn by ca công ty) trong điu kin kinh t Vit Nam?
Các công ty ngành ch bin thc phm nên quan tâm đn nhng nhân t nào
và vi mc đ bao nhiêu trong quyt đnh cu trúc tài chính?
1.4 i tng, phm vivà phng pháp nghiên cu
CHNG 5: Kt lun và các gi ý hoàn thin cu trúc tài chính ca các Cty niêm
yt ngành ch bin thc phm trên sàn HOSE
6
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
2.1Nhng nghiên cu thc nghim v cu trúc vn trên th gii
V lý thuyt, cu trúc tài chính hin đi da trên nhng gi đnh ln đu tiên đc
đa ra bi Modigliani và Miller (1958).T đó, mt s lý thuyt v cu trúc tài chính
gii thích cho s khác bit trong vic la chn cu trúc tài chính ca doanh nghip
đc phát trin. Trong đó, đáng chú ý nht là 2 lý thuyt lý gii thích mi quan h
Grow
it
+
3
Ndts
it
+
4
Tang
it
+
5
Profit
it
+
6
Liquid
it
+
7
Uni
it
+
it
(2.1)
(Trong đó: i kí hiu là công ty, t ký hiu là thi gian)
7
Kt qu nghiên cu ch ra đi vi nhng công ty ln mà cu trúc vn da ch yu
vào các khon n dài hn thì c hi phát trin s t l nghch vi mc đ vay
Doanh
thut-1/(Tng tài
sn
t
- Tng tài sn
t-
1)
Log(Doanh
thu)
Chi phí
khu
hao/Tng
tài sn
Tài s
n
c đnh
thun/
Tng tài
sn
EBIT/
Tng
tài sn
Tài s
n
ngn
hn/T
ng n
ngn
hn
LTEV++
-
STEV
-
+
+
-
+
-
-
3
ATO +
4
PROF +
5
FSIZE +
6
NDTS
+
7
CVA +(2.2)
STDR =
0
+
1
CAPINT+
2
TANG +
3
ATO +
4
PROF +
5
FSIZE +
6
NDTS
+
7
CVA +(2.3)
9
Vi n ngn hn: ba bin gii thích có ý ngha thng kê. ó là: cng đ
vn, quy mô công ty và li nhun có quan h nghch bin vi n ngn hn.
Bng 2.2 – Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Y
u t nh
hng
Capint
Size
Ndts
Tang
Profit
Cách tính
T
ng t
ài s
n
/
Doanh thu
Log(Do
anh
thu)
Thu nh
p sau l
+
-
LTEV-
-
+STEV
-
-
-
Ngun: B.Prahalathan (2010) “The Determinants of Capital Structure: An
empirical Analysis of Listed Manufacturing Companies in Colombo Stock
Exchange Market in SriLanka”University of Kelaniya, SriLanka
2.1.3Nghiên cu thc nghim ti Pakistan
K tha thành qu nghiên cu caB.Prahalathan (2010), nm 2011Nadeem A.S&
Z.Wang thc hin nghiên cu “Các nhân t nh hng dn cu trúc vn ca ngành
TANG
it
+
5
GROW
it
+
6
EVOL
it
+
7
LIQ
it
+
it
(2.2)
DR
it
=
0
+
1
PROF
it
+
2
SIZE
it
1
PROF
it
+
2
SIZE
it
+
3
NDTS
it
+ +
4
TANG
it
+
5
GROW
it
+
6
EVOL
it
+
7
LIQ
it
+
it +
Tang
Grow
Evol
Liq
Cách tính
EBIT/
Tng
tài sn
Log(Do
anh thu)
Chi phí
khu
hao/Tng
tài sn
Tài s
n c
đnh
thun/
Tng tài
sn
Doanh thu (
t)
- Doanh thu
(t-1)/(Tng tài
sn
DR
-
+
-
+
+
-
-
Ngun: Nadeem A.S & Z.Wang, (2011),"Determinants of capital structure: An
empirical study of firm in manufacturing industry of Pakistan", Managerial Finance,
Vol. 37 Iss: 2 pp. 117 – 133
11
Kt qu nghiên cu cho thy các nhân t Li nhun và Kh nng thanh khon tng
quan nghch chiu vi t l n.Còn quy mô công ty thì t l thun vi t l n. òn
by tài chính cng nghch chiu vi Bin đng thu nhp phù hp vi nn tng lý
thuyt đánh đi. Bên cnh đó, Tài sn hu hình tng quan cùng chiu vi t l n
là điu hin nhiên.
Tóm li, kt qu ca bài nghiên cu này phù hp vi lý thuyt đánh đi, lý thuyt
trt t phân hng, chi phí đi din t mô hình cu trúc vn nhm đa ra các quyt
đnh tài chính tt hn cho các công ty Pakistan.
2.2.4 Nhng nghiên cu thc nghim khác trên th gii
Nghiên cu ca tác gi Trn ình Khôi Nguyên (2006)
Nm 2006, tác gi Trn ình Khôi Nguyên thc hin nghiên cu “Cu trúc vn ti
các doanh nghip va và nh Vit Nam” trong giai đon 1998-2001 vi nhng
công ty có n ngn hn không vt quá 41,98% và n dài hn là 1,93%.
Mc tiêu ca bài nghiên cu là xác đnh các nhân t chính nh hng ti cu trúc
vn cho các doanh nghip va và nh (SEMs) ti Vit Nam.c bit, nghiên cúu
này bin ph thuc bao gm Tng n, N ngn hn và N ngn hn khác, theo tác
gi thì các công ty SEMs Vit Nam ch yu là n ngn hn nên không s dng
vào mô hình. Và gm 8 bin đc lp tng trng (Grow), ri ro công ty (Risk), quy
mô công ty (Size), quan h ngân hàng (Business relation bank: Brb), tài sn hu
hình (Tang), li nhun (Prof), vn ch s hu (Owner Ship: OS), mng li truyn
thanh (Network: NW)
Bng 2.4 - Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Risk Grow Size Brb Tang Prof OS NW
TEV + + + - -
STEV + + + - - +
OSTEV + + + - - + +
Ngun: Trn ình Khôi Nguyên (2006)
13
Kt qu nghiên cu đã ch ra hot đng tài chính ca các SEMs ch yu là n phi
tr ngn hn.Ngun vn ch s hu ca các SEMs cng nh hng ti hot đng
tài chính, cu trúc n ngn hntrung bình khong 43.9%, trong khi n dài hn là
rt ít.Mt khác, n phi tr ngn hn khác, cng đc xem xét đn c cu vn ca
SEMs.Th hai, tác gi cng đã tìm ra đc quy mô công ty và mc đ ri ro ca
công ty chc chn liên quan đn đo lng cu trúc vn. Nét ni bt trong vn ch
s hu ti các công ty ca nhà nc và ngân hàng thì h tr cho các SEMs ca nhà
nc là rt nhiu khi xác đnh các nhân t nh hng đn đòn by n mc dù là tài
sn hu hình có quan h ph đnh vi ba mô hình, nó không đ mnh đ ch ra rng
chi phí đi din và kit qu tài chính có th gii thích đc mi quan h gia tài
+
2
X4
it
+
3
X7
it
+
4
X08
it
+
5
X09
it
+u
it
Bng 2.5 - Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTTC
ROA SIZE TANG GROW LIQ
TEV - + - + +
LTEV - + - +
STEV - + + +
Ngun: Bùi Phan Nhã Khanh (2012)
Trong tng quan vi nhng nghiên cu trc đây, nghiên cu này cng góp phn
gii thích rõ hn v chính sách tài tr ca doanh nghip ch to cng nh nhng
nhân t nh hng đn chính sách đó.ng thi, nghiên cu xác đnh các nhân t
nh hng có th góp phn to tin đ cho vic xác đnh cu trúc vn ti u.
2.2 Các nhân t nh hng ti cu trúc tài chính
by tài chính.
Tng trng công ty (Growth)
Theo lý thuyt đánh đi cu trúc vn cho rng, các doanh nghip có c hi tng
trng cao thng là các doanh nghip có t trng tài sn vô hình cao. Do đc thù
là tài sn vô hình nên các doanh nghip này thng không có tài sn đ đm bo các
khon vay.
Mt khác, vi doanh nghip có tc đ tng trng cao hn, các c đông thng có
nhiu la chn đi vi quyt đnh đu t, chi phí đi din các doanh nghip.
Nhng chi phí này rt đáng k, và nu nh vy các doanh nghip tng trng cao
vi nhiu d án sinh li thng da vào vn ch s hu nhiu hn n vay. Nghiên
cu thc nghim ca Zehra Reimoo(2008)cho rng c hi tng trng có quan h
nghch chiu vi đòn by tài chính.
16
Tuy nhiên theo lý thuyt trt t phân hng cho rng c hi tng trng có quan h
thun vi đòn by tài chínhNadeem A.S và Z.Wang (2011). Khi các doanh nghip
có c hi tng trng cao thì các ngun vn ni b u tiên s dng trc, nu vn
cha đ thì mi s dng đn n.
Vy gi thit đt ra: c hi tng trng có tng quan (+) hoc (-) đi vi đòn
by tài chính.
Tm chn thu t khu hao (None-debt tax shields)
Tm chn thu phi n khi s dng đòn by tài chính có th gim hay thm chí là b
đi khi báo cáo tài chính thu nhp thp hay gim mnh. DeAngele và Masulis (1980)
cho rng tm chn thu phi n có th thay th cho tm chn thu do s dng n vay.
Nhng nghiên cu thc nghim:Zehra Reimoo(2008), Nadeem A.S và Z.Wang
(2011) cho thy mi quan h nghch chiu nhng ít đáng k mi quan h gia lá
chn thu phi n và các đòn by tài chính.
Vy gi thit đt ra: Tm chn thu phi n có tng quan (-) đi vi đòn by
tài chính.
Li nhun Công ty (Profit)
các doanh nghip ln thng đa dng hóa lnh vc hot đng và có dòng tin n
đnh hn, kh nng phá sn cng bé so vi các doanh nghip nh. Nhng đc tính
trên dn đn quy mô có quan h cùng chiu vi đòn by tài chính. Kt lun này phù
hp vi nhng nghiên cu khác: A.Shah và T.Hjjazj (2004), Zehra Reimoo(2008)
và gn đây nht là Nadeem A.S và Z.Wang (2011)cng đã cho thy quy mô doanh
nghip và đòn by tài chính tài chính có mi quan h t l thun (+).
Vy gi thit đt ra: quy mô công ty có tng quan (+)đi vi đòn by tài chính.
Tài sn hu hình (Assets tangibility)
Theo lý thuyt đánh đi, các doanh nghip có t trng tài sn hu hình ln, doanh
nghip s s dng nhiu n hn các doanh nghip có t trng tài sn vô hình cao vì
các ch n thng đòi hi phi có th chp cho các khon vay.
Các doanh nghip không có tài sn th chp s có chi phí cao khi s dng n đ tài
tr. Do vy, mt t l tài sn hu hình cao s có t sut n cao.