B GIÁO DCăVĨăO TO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
NGUYN NGC PHONG LAN PHÂN TÍCH NHÂN T NH HNG N HIU QU
HOT NG CA CỄC NGỂN HÀNG THNG MI
C PHN VIT NAM

LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Nmă2013 B GIÁO DCăVĨăO TO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
NGUYN NGC PHONG LAN

LI CM N
Li cm n đu tiên tôi xin gi ti Quý thy cô trng HăăKinh
T TP.HCMăđư tn tâm truyn đt kin thc cho tôi cng nh các hc viên cao
hc trong thi gian qua đ tôi có nn tng tri thc và các k nng đ hoàn thành
đc lun vn thc săkinh t.

Và hn ht tôi xin gi li tri ân sâu sc và chân thành ti ngi hng
dn khoa hc là PGS. TS. Trm Th Xuână Hng đư tn tình hng dn tôi
trong sut quá trình thc hin lun vn này.

Do kh nng và điu kin nghiên cu còn hn ch nên lun vn này có
nhiu thiu sót. Kính mong quý thy côăcng nh các bn đc thông cm và góp
ý. Tôi xin chân thành cm n. Hc
viênNguyn Ngc Phong Lan
18
1.4.1. Nghiên cu ca Donsyah Yudistira (2004) 18
1.4.2. Panayiotis P.Athanasoglou, Sophocles N.Brissimis và Matthaios
D.Delis (2005) 19 1.4.3. Nghiên cu ca Fotios Pasiouras, Emmanouil Sifodaskalakis&
Constantin Zopounidis (2007) 19
1.4.4. Kosmidou, Pasiouras và Tsaklanganos (2007) 20
1.4.5. Nghiên cu ca Nguyn Vit Hùng (2008) 21
1.4.6. Nguyn Th Ngân (2011) 22
Kt lun chng 1 23CHNG 2: TNG QUAN V TÌNH HÌNH HOT NG CA NHTM 24
C PHN VIT NAM 24
2.1. Khái quát v NHTM c phn Vit Nam hin nay 24
2.1.1. S raăđi và phát trin 24
2.1.2. Tình hình hotăđng 26
2.1.3. Thun liăvàăkhóăkhn 27
2.2. Thc trng hot đng ca NHTM c phn Vit Nam 29
2.2.1. Thành tuăđtăđc 29
2.2.2. Tn ti 46
Kt lun chng 2 48CHNG 3: MÔ HÌNH NGHIÊN CU THC NGHIM V CÁC NHÂN
T NH HNG N HIU QU HOT NG CA NHTM C PHN
VIT NAM 49
3.1. D liu nghiên cu 49

DANH MC S , BNG BIU
∆

Trang
Chng 2: Tng quan v tình hình hot đng ca NHTM c phn Vit Nam 23
Bng 2.1: Th phn tín dng ca các NHTM c phn Vit Nam 30
Bng 2.2: Th phnăhuyăđng vn ca các NHTM c phn Vit Nam 30
Biuăđ 2.1: Din bin vn ch s hu ca các ngân hàng 31
Biuăđ 2.2: Din bin v tng tài sn ca các ngân hàng 32
Bng 2.3: Vnăđiu l ca các NHTM c phn VităNamăđn 31/12/2012 34
Biuăđ 2.3:ăTngătrngăhuyăđng vn ca các ngân hàng 36
Biuăđ 2.4:ăTngătrng tín dng ca các ngân hàng 38
Biuăđ 2.5: T l n xu ca các ngân hàng 39
Biuăđ 2.6: T l n xu ca ngành ngân hàng trong nhngănmăgnăđây 40
Biuăđ 2.7: Mt s ngân hàng có t l n xu t 3%ăđn cuiănmă2012 40
Biu đ 2.8: T l n xu tiăcácăncăđangăphátătrin (2007-2011) 41
Biuăđ 2.9: T l n xu ca mt s ngân hàng Vit Nam (2007-2011) 42
Bng 2.4: H s an toàn vn ti thiu ca mt s NHTM c phn (2007-2011) 43
Biuăđ 2.10: T l dăn/huyăđng ca mt s ngân hàng ln ti Vit Nam 44
Bng 2.5: T sut sinh li caăngànhăngânăhàngăquaăcácănm 46

Chng 3: Mô hình nghiên cu thc nghim v các nhân t nh hng đn
hiu qu hot đng ca NHTM c phn Vit Nam 47
Bng 3.1: Kt qu călng mô hình PLS 55
Bng 3.2: Kt qu călng mô hình FEM 58
Bng 3.3: Kimăđnh s bng nhau ca các yu t c đnh 59
Bng 3.4: Kt qu călng mô hình ECM 60


NHTM :ăNgânăhàngăthngămi
NHTW :ăNgânăhàngătrungăng
NVB hay NamVietBank:ăNgânăhàngăthngămi c phn Nam Vit
OCB :ăNgânăhàngăthngămi c phnăPhngăông
Oceanbank :ăNgânăhàngăthngămi c phnăiăDng
ROA : T sut li nhun trên tng tài sn
ROE : T sut li nhun trên vn ch s hu
SaigonBank :ăNgânăhàngăthngămi c phnăSàiăGònăCôngăThng
SCB : Ngânăhàngăthngămi c phn Sài Gòn
SeAbank :ăNgânăhàngăthngămi c phnăôngăNamăÁ
SHB :ăNgânăhàngăthngămi c phn Sài Gòn ậ Hà Ni
Southernbank :ăNgânăhàngăthngămi c phnăPhngăNam
STB hay Sacombank :ăNgânăhàngăthngămi c phnăSàiăGònăThng Tín
TCTD : T chc tín dng
Techcombank :ăNgânăhàngăthngămi c phn K ThngăVit Nam
TinNghiaBank :ăNgânăhàngăthngămi c phn VităNamăTínăNgha
Trustbank :ăNgânăhàngăthngămi c phn xây dng Vit Nam
VCB hay Vietcombank :ăNgânăhàngăthngămi c phn NgoiăThngăVit Nam
VCSH : Vn ch s hu
VIB :ăNgânăhàngăthngămi c phn Quc T
VND : VităNamăđng
Vpbank :ăNgânăhàngăthngămi c phn Vit Nam ThnhăVng
WesternBank :ăNgânăhàngăthngămi c phnăPhngăTây
WTO : T chcăthngămi th gii (World Trade Organization)
1 PHN GII THIU


ca các nhân t ni sinh và ngoiăsinhăđn hiu qu hotăđng ca NHTM c phn
Vit Nam. C th hn,ănghiênăcu này bao gm hai mc tiêu sau:
(i) Tìm kim bng chng thc nghim s tácăđng ca nhân t ni sinh và ngoi
sinhăđn hiu qu hotăđng ca NHTM c phn Vit Nam.
(ii) Xácăđnh mcăđ nhăhng ca các nhân t. T đó,ăđaăraăcácăkin ngh
phù hp, có tính kh thi nhmă tngă hiu qu hotă đng kinh doanh cho
NHTM c phn Vit Nam.
 đtăđc các mc tiêu nghiên cu trên, ni dung ca lunăvnăphi tr liăđc
các câu hi nghiên cu sau:
(i) Nhân t ni sinh và ngoi sinh có nhăhngă đn hiu qu hotăđng ca
NHTM c phn Vit Nam không?
(ii) Nu có, mc nhăhngăđóănhăth nào?
3. Phng pháp nghiên cu
 Tình hình các nghiên cu liên quan đn ni dung lun vn
Trong các nghiên cu thc nghimătrcăđây,ăhiu qu hotăđng thngăđc din
t bng hàm s ca các yu t bên trong và yu t bên ngoài ngân hàng. Yu t bên
trong là nhng yu t thuc v đcăđim ni ti ca ngân hàng. Yu t bên ngoài là
nhng binăkhôngăliênăquanăđn vic qun lý ngânăhàng,ăthayăvàoăđóăcác bin này
đi din cho các yu t kinh t v mô và môi trngăphápălýăcóătácăđngăđn hot
đng và kt qu tài chính ca ngân hàng. Nhiu bin giiăthíchăđã đcăđ xut cho
c hai yu t này tùy thuc vào mcăđíchăvàăbn cht ca mi nghiên cu.
Các nghiên cu v li nhun ca ngân hàngăthng phân tích h thng ngân hàng 
nhiu quc gia hoc  mt quc gia. Nhóm các nghiên cu  phm vi nhiu quc
gia có th k đn Short (1979), Bourke (1989), Molyneux và Thornton (1992) và
Demirguc-Kunt và Huizinga (2000). Nhóm các nghiên cu  phm vi mt quc gia
3 c th thng nghiên cu v h thng ngân hàng  Hoa K (ví d, Berger et al.,
1987), Châu Âu (ví d, Athanasoglou et al., 2005 và Kosmidou et al., 2007) hoc 

ri ro tín dng và ri ro thanh khon.ăMolyneuxăvàăThorntonă(1992)ăđã tìm thy mi
tngăquană nghchă đángăk gia kh nngă thanhăkhon và li nhun.ă Ngc li,
nghiên cu ca Bourke (1989) li cho kt qu là kh nngă thanhă khon có mi
tngăquanăthun vi li nhun,ănhngămi quan h tngăquanănghch gia ri ro
tín dng và li nhun là khá rõ ràng (Miller và Noulas, 1997). Kt qu này có th
đc gii thích da trên thc t là các t chc tín dngăđã có nhiu khon cho vay
có riăroăcao.ăiu này có ngha là các t chc tín dng s phi gánh chu các khon
l do không thu hiăđc khonăchoăvayănênăđã làm gim li nhun.
i vi các yu t kinh t vămôăvàămôiătrng pháp lý nhăhngăđn hiu qu
hotăđng ca ngân hàng, các nghiên cu thc nghimăthng s dng các ch tiêu
nhălm phát, lãi sut và tcăđ tngătrng ca tng sn phm quc ni. Revell
(1979)ălàăngi gii thiu mi quan h gia hiu qu hotăđng ca ngân hàng và
lm phát. Ông ta ghi chú rng nhăhng ca lmăphátăđn hiu qu hotăđng ca
ngân hàng tùy thuc vào t l tngăcaălngănhânăviênăngânăhàngăvàăcácăchiăphíă
hotăđngăkhácăcóănhanhăhnăt l lm phát hay không. Câu hi là nn kinh t ca
mt qucăgiaăđưăphátătrinăđn mc nào và t l lmăphátătrongătngălaiăcóăth
đc d báoăđúngăđnăđnăđâuăđ ngân hàng có th qun lý chi phí hotăđng ca
mình. Daătrênăquanăđim này, Perry (1992) cho rng mcăđ lm phát nhăhng
đn hiu qu hotăđng ca ngân hàng tùy thuc vào kh nngăd báoăđúngăđn t
l lmăphátătrongătngălai.ăT l lm phát trong tngălaiăcóăth đcăc tính bi
ngânăhàng,ăđiuănàyăcóănghaălàăngânăhàngăcóăth điu chnh t l lãi sutăđ đm
bo mcăđ tngăcaădoanhăthuălàănhanhăhnămcăđ tngăcaăchiăphí,ădoăđóăngână
hàng có th kimăđc nhiu li nhunăhn.ăPhn ln các nghiên cu cho thy mi
tngăquanăthun gia hiu qu hotăđng vi t l lm phát hoc t l lãi sut dài
hn. Ngoài ra, tcăđ tngătrng tng sn phm quc ni thc t hàngănmălàăch
s rtăthngăđc s dngăđ đi din cho yu t kinh t vămô.ăCácănghiên cu
trcă đâyă thng cho thy miă tngă quană thun gia hiu qu hotă đng ngân
hàng và tcăđ tngătrng tng sn phm quc ni thc t hàngănm.

5

4. ụ ngha thc tin ca đ tài
 tài k vng s mang li nhngăýănghaăkhoa hc và thc tin sau:
 Th nht,ăđ tài tng hp các lý thuyt v các nhân t nhăhngăđn hotăđng
kinh doanh ca NHTM c phn.
 Th hai,ăđ tài tin hành nghiên cu thc nghim v s nhăhng ca các nhân
t ni sinh và ngoiăsinhăđn hiu qu hotăđng ca các NHTM c phn Vit
Nam thông qua s liu thu thpăquaăcácănm.ăThôngăquaăđó,ăđ tàiăxácăđnh mc
đ tácăđng ca tng nhân t đn hiu qu hotăđng ca NHTM c phn Vit
Nam.
 Và cui cùng,ăđ tài xây dng mt h thng các gii pháp nhm nâng cao hiu
qu hotăđng cho NHTM c phn Vit Nam nhmăđm boăđtăđc mc tiêu
tngătrng li nhun bn vng da trên kt qu thc nghim nêu trên.

Bin ni sinh
- Quy mô ca NH (SIZE)
-
T l vn ch s hu/tài sn (CAR)
- Tính thanh khon (LQD)
- Quy mô tín dng (LAR)
- Ri ro tín dng (CRR)
- Ch s li nhun gp t hotăđng

Theo PGS.TS Nguyn KhcăMinhătrongă“T đin Toán kinh t, Thng kê, kinh t
lng Anh ậ Vit”ăthìă“hiu qu - efficiency”ătrongăkinhăt đcăđnh nghaălàă“mi
tngăquanăgiaăđu vào các yu t khan him viăđu ra hàng hóa và dch v”ăvàă
“kháiănim hiu qu đcădùngăđ xemăxétăăcácătàiănguyênăđc các th trng phân
phi ttănhăth nào”.ăNhăvy, hiu qu hotăđngăđc hiu là mcăđ thành công
mà các doanh nghip hocăcácăngânăhàngăđtăđc trong vic phân b cácăđu vào
có th s dngăvàăcácăđu ra mà h sn xut,ăđápăng mcătiêuăđưăđnhătrc.
Cácăquanăđimătrênănhìnăchungăđu cho rng hiu qu hotăđng là mt phm trù
kinh t phn ánh trình đ khai thác và s dng các ngun lc ca quá trình sn xut
kinh doanh nhmăđt kt qu cao nht vi chi phí thp nht.
Tngăt, hiu qu hotăđng caăNHTMăcngălàătiêuăchíătrng yu nhtăđc dùng
đ đánhăgiáăkt qu hotăđng. Bên cnhăđó,ăhiu qu hotăđngăđcăcònălàăđiu
kin quytăđnh s sng còn caăngânăhàngătrongăđiu kin cnh tranh ngày càng
gay gt hin nay. Do vy,ăđ nâng cao hiu qu hotăđngăthìăđòiăhi cn phi xác
đnh các yu t tácăđngăcngănhămcăđ tácăđng caăchúngăđn hiu qu hot
đng caăngânăhàng.ăChínhăđiu này s to nn tng vng chcăđaăraăcácăgii pháp
9 nhmăđy mnh, phát trin nhng li th đng thi giúp các ngân hàng hn ch,
phòng nga các ri ro có th xy ra. Theo tìm hiu ca tác gi, hu ht các nghiên
cu gnăđâyăđưătip cn ch đ này thông qua hai nhóm các nhân t: nhóm nhân t
ni sinh và nhân t ngoi sinh.
1.1.2. Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng ca NHTM c phn
1.1.2.1. Các nhân t ni sinh
 Quy mô và cht lng tài sn
Quy mô và chtălng tài sn ca NHTM c phn có nhăhng quan trngăđn li
nhun ca chính NHTM c phnăđó.ăQuyămôătàiăsnătngălênăđiăkèmăvi vic m
rng hotăđng ca NHTM c phn, kh nngătip cn vi nhiuăđiătng khách
hàngăhn,ă…ăgiúpăNHTMăc phn có th cung cp sn phm ca mìnhăđn khách

doanh ca mình, vì th NHTM c phnăcngăcn có chinălc hotăđng rõ ràng và
thích hpă đ đt hiu qu. NHTM c phn cnă xácă đnhă choă mìnhă lnhă vc sn
phm tp trung, th trng mcătiêuăvàăđnhăhng phát trin lâu dài, t đóăhoch
đnh chinălc phát trin phù hp viănngălc và timănngăca bn thân. Chin
lc kinh doanh càng phù hp thì hotăđngăkinhădoanhăngàyăcàngăđc m rng.
Trênăcăs các quytăđnh, chính sách ca cp trên, thông tin v khách hàng, v đi
th kháchăhàng,ăxácăđnh v th caăngânăhàngăđi th; ngân hàng phiăxácăđnh nên
tngăcng hotăđng kinh doanh hp lý, nên chú trngăhnăvàoănhngăhng nào
có hiu qu, tìm hiu thêm nhngălnhăvc mi timănngăgiúpăm rng th trng.
Chính vì th, vicăxácăđnh các nhân t vàăxácăđnh mcăđ nhăhng ca tng
nhân t đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng là ht sc cn thităđ các nhà qun
tr xây dng chinălc phù hp nht cho ngân hàng ca mình.
 Yu t khác
Ngoài các yu t nhăhngăđn hiu qu hotăđng ca NHTM c phn trên, còn
có nhng yu t khác nhăhngăkhácănhămôiătrng làm vic,ăcăs h tng, trình
đ công ngh…
11 Ngoài nhng yu t nhăhngăđn hiu qu hotăđng ca NHTM c phn xut
phát t chính bn thân thì còn nhng yu t khác nm bên ngoài kh nngăkim soát
ca NHTM c phn. Tác gi s dng thut ng yu t ngoiăsinhăđ đi din cho
các yu t t bênăngoàiăngânăhàngănhătrìnhăđ phát trin ca nn kinh t, lm phát,
lãi sut…
1.1.2.2. Các nhân t ngoi sinh
 Trình đ phát trin chung ca nn kinh t
Các ch th kinh t đu chu s chi phi ca các chu kì kinh t. S phát trin ca
nn kinh t nhăhng rt lnăđn hotăđng kinh doanh ca các doanh nghip, mà
doanh nghip và ngân hàng có mi quan h cht ch vi nhau, nên tt yu hotăđng
caăngânăhàngăcngăb nhăhng bi tình hình ca doanh nghip.

tt c các lutăliênăquanăđuăcóătácăđngăđn hotăđng ca NHTM c phnănh:ă
lutăđtăđai,ălut dân s, lutăthngămi…ă
Khiăcácăđiu lut qun lý các gii hn trong hotăđng ca NHTM c phnăđc
gim nh có th khuyn khích các NHTM c phn tham gia vào nhiuălnhăvcăđu
tăriăroăhnăđ đánhăđi vi li nhunăcaoăhn.ăNhngăđiuăđóăcngăto ra nhiu
riăroăkhóămàăđoălng cho NHTM c phn. Minh chng là các NHTM M sau khi
đc d b btăcácăđiu lutăngnăcn vic tham gia vào các dch v ca ngân hàng
đuătăđưăcóănhngăbcăđiări ro mà h qu là khng hongătàiăchínhănmă2008
 Các bin kinh t v mô
Các bin s kinh t vămôălàănhng bin s đuăvàoăđ NHTM c phn hochăđnh
chinălc hotăđng,ăđng thi có nhăhng trc tipăđn kt qu hotăđng ca
NHTM c phn. Các bin s quan trng:ătngătrng GDP, lãi sut, lm phát, dân
s, thu nhpăbìnhăquânăđuăngi…đu có nhăhng quytăđnhăđn nhu cu s
dng sn phm, dch v ngân hàng caăcácăđiătng.
Tngătrng kinh t năđnh và cao là nhân t tácăđng mnh m đn nhu cu ca
ngi dân vi dch v NHTM c phn,ăthúcăđy NHTM c phn m rng hotăđng
và phát trin thêm nhiu sn phm dch v khác.
13 Lãi sut có nhăhngăđn c chi phí ln doanh thu,ăđng thi nhăhngăđn ri ro
ca NHTM c phn. Lãi sut nhăhngăđnălng tin gi caăkháchăhàng,ăđnădă
n tín dng và c kh nngătr n ca khách hàng. Nu lãi sut quá cao, tin gi s
nhiuănhngădăn tín dng s khóătngătrng,ăkháchăhàngăđi vay phi chu chi phí
lãi vay quá cao, nhăhngăđn kh nngăhoànătr n vay ca khách hàng, làm gia
tngări ro ca NHTM c phn.
Vi lm phát, nu lm phát cao s làm mtăgiáăđng tin,ălàmăthayăđi hành vi ca
dân chúng và làm nhă hngă đn hotăđng ca NHTM c phn. Lm phát cao,
đng tin mtăgiá,ăngiădânăcóăxuăhng d tr các tài sn boătoànăđc giá tr
hn,ălàmăđng tin càng mtăgiá,ătngări ro t giá cho NHTM c phn.ăng thi

Tuy nhiên, mc tiêu ch yu ca nghiên cu này làm xem xét mcăđ tácăđng ca
các yu t ni sinh và yu t ngoiăsinhăđn hiu qu hotăđng ca các NHTM c
phn kt hp vi k thut phân tích các mô hình Pooled Least Square Model, Fixed
Efects Model và Error Components Model da trên d liu bng (panel data) nên
tác gi s da vào cách tip cn daătrênăphngăphápăphânătíchăCAMEL.
1.3. ánh giá hiu qu hot đng ca NHTM qua mô hình CAMEL
1.3.1. Mc đ an toàn vn (Capital Adequacy)
Vn là mt trong nhng yu t nhăhngăđn mcăđ hiu qu hotăđng ca ngân
hàng. Vn là s tin nhm h tr kinh doanh ca ngân hàng và hotăđngănhămt
tmăđêmătrongătrng hp tình hình bt li. Vn ngân hàng to ra tính thanh khon
cho các ngân hàng do thc t tin gi là rtămongămanh.ăHnăna, vn ngân hàng
lnăhnăs làm gimănguyăcări ro. Chính vì th, ngân hàng cn có mt mc vn
yêu cuăđ giúp h chuăđngăđc nhng riăroănhări ro tín dng, th trng, và
các hotăđng ri ro mà h tip xúc nhm bo v khách hàng và chính bn thân các
ngân hàng. Tính an toàn vnăđcăđánhăgiáătrênăcăs t l an toàn vn. T l an
toàn vn cho thy sc mnh ni b ca ngân hàng chng li thit hi trong cuc
khng hong.ă Nóăcngă cóă nhă hng trc tipă đn li nhun ca các ngân hàng