B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
……
…… MAI TH THÙY DUNG
CÁC NHÂN T NH HNG N KH NNG
SINH LI CA CÁC NGÂN HÀNG THNG
MI C PHN VIT NAM LUN VN THC S KINH T

TP. H CHÍ MINH, 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

Là hc viên Cao hc K20 Ngành Tài Chính – Ngân Hàng.
Mã s hc viên: 7701100739
Cam đoan đ tài: “CÁC NHÂN T NH HNG N KH NNG SINH LI
CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM”
Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Th Xuân Liu
Lun vn đc thc hin ti trng đi hc Kinh T TP.HCM
 tài này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, không sao chép bt k tài liu nào và
cha đc công b ni dung này bt k  đâu; các s liu đc chú thích ngun gc rõ
ràng, minh bch.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v li cam đoan ca tôi.

TP H Chí Minh, ngày tháng 05 nm 2014
Tác gi

MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC BNG BIU
DANH MC  TH
PHN M U 1

1.3.1.1 Môi trng kinh t, chính tr, xã hi: 19
1.3.1.2 Môi trng pháp lý 19
1.3.1.3 S thanh tra, giám sát ca ngân hàng trung ng các cp 19
1.3.1.4 S cnh tranh gia các ngân hàng thng mi 19
1.3.2 Nhóm nhân t ch quan 20
1.3.2.1 Nng lc tài chính: 20
1.3.2.2 Nng lc điu hành, qun tr: 20
1.3.2.3 ng dng tin b khoa hc công ngh 21
1.3.2.4 Trình đ, cht lng ca ngi lao đng 21
1.4 CÁC PHNG PHÁP ÁNH GIÁ CÁC NHÂN T
NH HNG N KH
NNG SINH LI CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI 21
1.4.1 Phng pháp phân tích đnh tính 21
1.4.1.1 Nhóm ch tiêu liên quan đn tài sn ca ngân hàng thng mi 22
1.4.1.2 Nhóm ch tiêu phn ánh kh nng đm bo v vn: 23
1.4.2 Phng pháp đnh lng 24
KT LUN CHNG 1 25
CHNG 2: 27
CÁC NHÂN T
NH HNG N KH NNG SINH LI CA CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM GIAI ON 2007 - 2012 27
2.1 THC TRNG KH NNG SINH LI CA CÁC NGÂN HÀNG THNG
MI C PHN VIT NAM GIAI ON 2007 - 2012 27 2.1.1 Gii thiu tng quan v h thng ngân hàng thng mi c phn Vit Nam giai
đon 2007 - 2012 27
2.1.2 Sut sinh li trên tng tài sn (ROA) 28
2.1.3 Sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 29
2.1.4 Ch s thu nhp lãi cn biên (NIM) 30

2.4.3 Nhng nguyên nhân ch yu 53
2.4.3.1 Môi trng kinh t v mô 53
2.4.3.2. Môi tr
ng pháp lý 54
2.4.3.3 Hot đng thanh tra, giám sát, điu hành h thng ngân hàng thng mi ca
Ngân hàng Nhà nc 54
2.4.3.4 Tính cnh tranh trên th trng 55
2.4.3.5 Nng lc qun lý, điu hành ca các ngân hàng thng mi 55
2.4.3.6 ng dng công ngh thông tin 56
2.4.3.7 Trình đ, cht lng nhân viên ngân hàng 57
KT LUN CHNG 2 57
CH
NG 3: 58
GII PHÁP KIM SOÁT CÁC NHÂN T NH HNG N KH NNG SINH
LI CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM 58
3.1 NH HNG PHÁT TRIN CA H THNG NGÂN HÀNG THNG MI
VIT NAM N NM 2020 58
3.2 GII PHÁP KIM SOÁT CÁC NHÂN T NH HNG N KH NNG
SINH LI CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VI
T NAM TRONG
THI GIAN TI 59
3.2.1 Gii pháp nhm nâng cao cht lng tài sn ca các ngân hàng thng mi c
phn 59
3.2.1.1 X lý n xu 59
3.2.1.2 Hoàn thin c ch qun tr ri ro tín dng 60
3.2.2 Tng ngun vn t có 61 3.2.3 Gii pháp nhm tng doanh thu 61
3.2.4 Gii pháp tit kim chi phí 62

An Binh Commercial Joint Stock
Bank
Ngân hàng thng mi c phn
An Bình
ACB Asia Commercial Bank

Ngân hàng thng mi c phn Á
Châu
BANVIET
Viet Capital commercial Joint Stock
Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Bn Vit
BIDV
Joint Stock Commercial Bank for
Investment and Development of
Vietnam
Ngân hàng thng mi c phn
u t và Phát trin Vit Nam
BVB
Bao Viet Commercial Joint Stock
Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Bo Vit
DAB Eastern Asia Commercial Bank
Ngân hàng thng mi c phn
ông Á
DAIA DaiA Joint Stock Commercial Bank
Ngân hàng thng mi c phn
i Á

MHB

Housing Bank of Mekong Delta

Ngân hàng thng mi c phn
Phát trin nhà đng bng sông
Cu Long
MSB
Vietnam Maritime Commercial Joint
Stock Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Hàng hi Vit Nam
NAMA Nam A Commercial Joint Stock Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Nam Á
NAVI
Nam Viet Commercial Joint Stock
Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Nam Vit
OCB Orient Commercial Joint Stock Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Phng ông
OCEAN Ocean Commercial Joint Stock Bank
Ngân hàng thng mi c phn
i Dng
PGB
Petrolimex Group Commercial Joint
Stock Bank
Ngân hàng thng mi c phn

Joint stock commercial Bank for
Foreign Trade of Vietnam
Ngân hàng thng mi c phn
Ngoi thng Vit Nam
VIB
Vietnam International commercial
joint stock bank
Ngân hàng thng mi c phn
Quc T Vit Nam
VIETIN
Industrial and Commercial Bank of
Vietnam
Ngân hàng thng mi c phn
Công Thng Vit Nam
VPB
Vietnam Prosperity Joint - Stock
Commercial Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Vit Nam Thnh Vng
WES
Western Commercial Joint Stock
Bank
Ngân hàng thng mi c phn
Phng Tây
TCTD T chc tín dng DANH MC BNG BIU

Bng 2.1: T l tài sn c đnh, d n cho vay ca các ngân hàng thng mi c phn giai


 th 2.1: Sut sinh li trên tng tài sn (ROA) bình quân ca 29 ngân hàng thng mi
c phn giai đon 2007 – 2012 28
 th 2.2: Sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) ca 29 ngân hàng thng mi c
phn giai đon 2007 - 2012 30
 th 2.3: Ch s thu nhp lãi cn biên, thu nhp ngoài lãi cn biên ca các ngân hàng
thng mi c phn giai đon 2007 – 2012 30
 th 2.4: Tc đ tng trng tài sn ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam
giai đon 2007 – 2012 32
 th 2.5: Tình hình n xu toàn h thng ngân hàng t nm 2007- tháng 2/2013 34
 th 2.6: Tc đ tng vn điu l, vn ch s hu và tng tài sn ca các ngân hàng
thng mi c phn Vit Nam giai đon 2007 – 2012 36
 th 2.7: H s đòn by tài chính ca các ngân hàng thng mi giai c phn Vit Nam
đon 2007 – 2012 37

1
PHN M U
1. S CN THIT CA  TÀI
H thng ngân hàng thng mi là mt trong nhng c s quan trng thúc đy kinh t
phát trin. Vi trình đ công ngh thông tin ngày càng phát trin cng nh xu hng hi
nhp kinh t toàn cu, hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi ngày càng đa
dng phong phú nhng cng tim n nhiu ri ro. Cuc khng hong kinh t nm 2008
vi s sp đ ca các ngân hàng thng mi ln  M kéo theo khng hong kinh t toàn
cu là mt minh chng khng đnh s cn thit phi qun lý, giám sát hot đng ca các
ngân hàng thng mi.
Cng nm trong xu hng phát trin kinh t và hi nhp kinh t, Vit Nam đang không
ngng thay đi trên mi mt, trong đó có lnh vc tài chính – ngân hàng. Tri qua nhiu

thông qua mô hình hi quy nhm phân tích các yu t nh hng đn kh nng sinh li
ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam.
- Vn đ 3: Da vào phân tích thc nghim và kt qu ca mô hình, lun vn đ ra
nhng gii pháp nhm nâng cao kh nng sinh li ca các ngân hàng thng mi Vit
Nam trong thi gian ti.
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
 đt đc mc tiêu nghiên cu đã đ ra, lun vn áp dng các phng pháp nghiên cu
sau:
- Phng pháp nghiên cu đnh tính: Tin hành thu thp và x
lí các s liu liên quan
đn các ch tiêu tài chính phn ánh hot đng ca các ngân hàng thng mi c phn Vit
Nam. Sau khi x lí s liu, tác gi tin hành so sánh, phân tích theo phng pháp din
dch, quy np đ thy đc kh nng sinh li ca các ngân hàng thng mi đã thay đi
nh th nào trong giai đon nm 2007 – 2012.
- Phng pháp nghiên cu đnh lng: Áp dng phng pháp mô hình hi quy theo
phng pháp GMM đ
xác đnh các nhân t nh hng đn kh nng sinh li ca các
ngân hàng thng mi Vit Nam giai đon 2007 – 2012.
3
4. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
V đi tng nghiên cu: Kh nng sinh li ca ngân hàng thng mi là mt khái nim
rng, đc đo lng thông qua nhiu phng pháp tip cn khác nhau…Bên cnh đó,
hot đng ca các ngân hàng thng mi chu s tác đng ca nhiu yu t khách quan và
ch quan. Vì vy, đ tài tp trung vào đi tng nghiên cu là các nhân t thuc nng lc
tài chính và môi trng kinh t nh hng đn kh nng sinh li ca các ngân hàng
thng mi.
V thi gian: S liu đc thu thp đ x lý và phân tích tp trung  giai đon t nm

và hiu qu trong lnh vc ngân hàng, t đó có th gim thiu đc nhng tác đng tiêu
cc đn kh nng sinh li ca ngân hàng.
5
CHNG 1:
C S LÝ THUYT V CÁC NHÂN T NH HNG N KH NNG
SINH LI CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 C S LÝ THUYT V NGÂN HÀNG THNG MI
1.1.1 Khái nim ngân hàng thng mi
Ngân hàng là mt loi hình t chc có vai trò quan trng đi vi nn kinh t nói
chung và đi vi tng cng đng đa phng, ch th tham gia nói riêng. Vi vai trò quan
trng nh vy, nh
ng quan nim th nào v mt ngân hàng và s phân bit nó vi các t
chc phi Ngân hàng khác không hn là điu đn gin. Rõ ràng có th đnh ngha Ngân
hàng thông qua chc nng ca nó, tuy nhiên vn đ  ch không ch chc nng ca các
Ngân hàng thay đi mà có s thâm nhp vào chc nng hot đng Ngân hàng ca các đi
th cnh tranh. Do đó tùy theo điu kin ca mi nc và s phát trin c
a h thng tài
chính nc đó mà có nhng đnh ngha khác nhau v Ngân hàng.
Ngân hàng thng mi là loi ngân hàng giao dch trc tip vi các công ty, xí
nghip, t chc kinh t các nhân, bng cách nhn tin gi, tin tit kim, ri s dng vn
đó đ cho vay, chit khu, cung cp các phng tin thanh toán và cung ng dch v ngân
hàng cho các đi tng nói trên. Ngân hàng thng mi là loi ngân hàng có s lng l
n
và rt ph bin trong nn kinh t. S có mt ca Ngân hàng thng mi hu ht các mt

gi t các ch th tha tin trong nn kinh t đ cp tín dng hoc đu t cho các ch th
thiu vn trong nn kinh t. Hot đng này mang li ngun thu nhp ch yu là ngun thu
nhp t lãi cho ngân hàng thng mi bên cnh các khon thu nhp ngoài lãi nh cung
ng các dch v ngân hàng.
Tuy nhiên, nhng tài sn tài chính mà ngân hàng kinh doanh mang tính ri ro cao, chu s
chi phi mnh m ca môi trng nh môi trng kinh t, pháp lut…Ch mt thay đi
v lãi sut, giá vàng, lm phát, t giá… cng có th nh hng rt ln đn kh nng to ra
li nhu
n ca ngân hàng. Mc dù có tính ri ro cao nhng sc khe ca các ngân hàng
thng mi nh hng rt ln đn toàn b các ngành ngh cng nh tâm lý ca ngi
dân, vì vy, các ngân hàng thng mi luôn chu s giám sát cht ch ca ngân hàng
trung ng.

7
1.1.3 Vai trò và chc nng ca ngân hàng thng mi
Trong s phát trin ca nn kinh t - xã hi, ngân hàng thng mi là mt yu t
không th thiu bi các chc nng c bn ca nó: là trung gian tài chính, to phng tin
thanh toán, trung gian thanh toán, to tin.
Ngân hàng thng mi là mt t chc trung gian tài chính vi hot đng ch yu là
chuyn tit kim thành đu t, đòi hi s ti
p xúc vi hai loi cá nhân và t chc trong
kinh t. Các cá nhân và t chc tm thi thâm ht chi tiêu (tc là chi tiêu cho tiêu dùng và
đu t vt quá thu nhp và vì th h là nhng ngi cn b sung vn). Các cá nhân và t
chc thng d tm thi trong chi tiêu (tc là thu nhp hiên ti ca h ln hn các khon
chi tiêu cho hàng hóa, dch v và do vy h có tin đ tit kim). S tn ti ca hai loi cá
nhân và t chc trên hoàn toàn đc lp vi Ngân hàng, và điu tt yu là tin s chuyn t
nhóm th hai sang nhóm th nht nu c hai cùng có li. Khi đó s hình thành nên mi

ng hoc thông qua các trung tâm thanh toán, công ngh thanh toán qua ngân hàng
thng mi càng đt hiu qu cao khi qui mô s dng công ngh đó càng đc m rng.
Nhiu hình thc thanh toán đc chun hóa góp phn to tính th
ng nht trong thanh toán
không ch gia các ngân hàng thng mi trong mt quc gia mà còn gia các ngân hàng
trên toàn th gii. Vi các trung tâm thanh toán quc t đc thit lp đã làm tng hiu
qu ca thanh toán qua ngân hàng thng mi, bin ngân hàng thng mi tr thành trung
tâm thanh toán quan trng và có hiu qu, phc v đc lc cho nn kinh t toàn cu.
Ngoài ra Ngân hàng thng mi còn có chc nng “to tin” tc là chc nng sáng
to ra bút t
 giúp góp phn gia tng khi tin cho nên kinh t. Paul A.Samuelson cho
rng: “S tht là toàn b h thng ngân hàng có th làm đc cái mà tng ngân hàng nh
không th làm đc, nó có th m rng vic cho vay n và t đó m rng ngun tin
ngân hàng lên gp nhiu ln so vi s mà các d tr mi to ra cho nó, cho dù mi ngân
hàng nh bao gi cng ch cho vay mt phn s tin ký gi”
1.1.4 Xu hng phát trin hin nay đi vi hot đng ca các ngân hàng thng mi
Tác đng ca quá trình m ca kinh t, t do hóa khu vc tài chính và đc bit là
s thay đi to ln ca khoa hc công ngh đã làm các Ngân hàng thng mi đang phi
tri qua s thay đi ln v cu trúc, chc nng, c cu t chc …nhng thay đi này nh
9
hng không nh đn hot đng ca Ngân hàng thng mi. Nhng xu hng nh hng
đn hot đng ca Ngân hàng thng mi nh:
- Sc ép cung cp đa dng hóa dch v và sn phm: trong thi gian qua trc sc
ép cnh tranh t các t chc tài chính phi ngân hàng cng nh nhng đòi hi cao hn t
phía khách hàng và s thay đi ca công ngh ngân hàng đã các Ngân hàng thng m
i
nhanh chóng gia tng vic m rng các hot đng dch v tài chính phc v khách hàng.

càng gia tng
1.1.5 Tng quan các nghiên cu trc đây v các nhân t nh hng đn kh
nng
sinh li ca ngân hàng thng mi

Phn này trình bày nhng bài nghiên cu thc nghim v vn đ kh nng sinh li ca
ngân hàng. Mc tiêu ca phn này chính là đa ra cái nhìn tng quan v các kt qu quan
trng ca nhng tài liu nghiên cu trc đây cng nh hiu rõ hn v nhng tranh lun
và hn ch ca các bài nghiên cu này. Ngoài ra, phn này cng trình bày tng quan v
các tài liu và các mô hình mà tài liu này da vào. Cu trúc ca phn này nh
 sau: đu
tiên là các tài liu nghiên cu v kh nng sinh li trong đó xem xét đn các quy đnh v
ngành ngân hàng, c cu ch s hu và c cu vn ca ngân hàng. Tip theo s trình bày
nhng tài liu nghiên cu thc nghim s dng các mô hình trong đó xem xét đn các
bin: các bin đc trng cho ngành ngân hàng và các bin v mô.
 Các nghiên cu v mi quan h gia các quy đnh nhà nc và kh nng sinh li.
Các quy đnh liên quan đn ngành ngân hàng có mt tác đng đáng k đn các khon
mc trong bng cân đi k toán theo đó s quy đnh cu trúc vn, tính thanh khon và các
qu trong ngành ngân hàng. Kt qu là các quy đnh này s gii hn các quyt đnh kinh
doanh thng ngày ca ngân hàng. Các nghiên cu thng tp trung vào tác đng ca
nhng quy đnh lên các ri ro mà ngân hàng mc phi nhng li ít tp trung vào nhng tác
đng đn kh nng sinh li ca ngân hàng. Tuy nhiên trong bài nghiên cu ca Barth,
Nolle and Rice (1997) các tác gi xem xét các quy đnh cu trúc và kh nng sinh li ca
ngành ngân hàng đi vi các nc thuc khu vc EU và cá nc G10 s dng b d liu
đc thông kê nm 1993. Thông qua vic s dng phng pháp phân tích d liu dng
mng, các tác gi nhn ra rng tn ti nhng khác bit đáng k trong các quy đnh đi vi
11

chiu lên t l vn t có trên tài sn có ri ro, có th hiu chính ph đa ra các quy đnh
12
buc các ngân hàng phi gia tng vn t có ca mình. Mi quan h này ám ch vic chính
ph đa ra các quy đnh nhm đ phòng nhng ri ro trong h thng ngân hàng, theo đó
các ngân hàng có đ vn đ vt qua nhng giai đon khó khn. Hn na Heid và cng
s (2004) khi nghiên cu cho h thng ngân hàng c t nm 1993 đn nm 2000 cng
cho kt qu tng t. Các tác gi nhn ra rng các ngân hàng có m
c d phòng vn thp
thì có xu hng gia tng vn đng thi c gng gim ti đa mc đ gánh chu ri ro trong
quá trình hot đng. Ngc li đi vi các ngân hàng có mc d phòng vn cao thng
c gng duy trì mc d phòng ca h thông qua vic gia tng ri ro khi gia tng vn t
có. Tuy nhiên, theo Rime (2001) li không xem xét nhng tác đng ca quy đnh chính
ph đn kh n
ng sinh li ca ngân hàng. Phn tip theo s xem xét liu t l vn t có
cao s tác đng nh th nào đn kh nng sinh li ca ngân hàng.
 Các nghiên cu v mi quan h gia c cu vn ch s hu và kh nng sinh li.
Có nhiu tài liu nghiên cu v tác đng ca c cu ch s hu đn kh nng sinh li ca
ngân hàng. Theo các nghiên cu lý thuyt các doanh nghip liên doanh và các doanh
nghip nhà nc ít có kh nng ti đa hóa li nhun hn so vi các doanh nghip t nhân
bi nhng khác bit trong mc tiêu hot đng cng nh các quy lut thi trng. Tuy
nhiên cng cha có lun c thc nghim nào đ mnh đ gii thích cho nhn đnh c cu
s hu nh hng đn kh nng sinh l
i. Các kt qu nghiên cu cho khu vc ngân hàng
và phi ngân hàng đu không rõ ràng ph thuc vào thi k nghiên cu cng nh khu vc
nghiên cu. Tuy nhiên, theo lý thuyt c cu ch s hu có th là mt trong nhng nhân
t quyt đnh kh nng sinh li ca ngân hàng
Theo nghiên cu ca Saunders và nhng cng s (1990) v vic c cu ch s hu có