- 4
Chuyên Ngành: Tài chính Ngân hàng
Mã
Chí Minh - 4
"Các nhân t nh hng đn hành vi tuân th
thu thu nhp cá nhân ti Thành ph H Chí Minh"
Các
N
19
20
20
20
22
24
25
- 2013 26
26
08 26
28
2009 - 2013 29
3.3
33
36
36
4.1.1 Quy trình nghiên cu 36
37
4.2 41
41
4.2.2 42
uy 43
nghiên 44
4.3.1 44
4.3.2 47
49
50
53
ANOVA
Analysis of Variance
CQSD
CTN
Công
EFA
Exploratory Factor Analysis
FD
Factor Loading
GDP
Gross Domestic Product
HCM
KMO
Kaiser - Meyer - Olkin
MT
10
- 2013 28
34
44
: 45
: 45
: 46
46
47
47
-Total Statistics) 48
50
50
51
k 52
-Total Statistics) 53
54
56
56
57
1.1.
-
N c yêu cu ca pháp lut C
phân tích và
vi m khác nhaui ng x
ra.
i
thu; (ii
iiit giác
qun lý
quan (fair playa
a tm soát nghiêm ngt nhn hành vi không tuân
th. t
ng kinh t - xã hi, t
sau gi ý gii pháp
a bàn nghiên cu là thành ph H t
thu t thu, phí và thu khác thuc ngân sách bng 21,21% c
thu t thu thu nhp cá nhân bng 38% thu thu nhp cá nhân
c c. u phát hiác nhân tc mng ca
n hành vi tuân th thu thu nhng thc gii pháp
hoàn thin tuân th t góp phn ln vào tng thu thu ca c c.
1.4
s dng kt hp vi
3 làm nn, lu dng theo
nghiên cnh tính, lu
chuyên gia-- v
thu thu nhp cá nhân.
T kt qu ca nghiên cnh tính, Tác gi s nh bin (nhân t n
tuân th thu) cùng vi nhng thuc tính ca chúng, ri thit k bng câu hu
tra vLikert x lý bng phn mm SPSS c tính m nh
ng ca các bin (nhân tn hành vi tuân th thu thu nhp cá nhân.
1.5
,
. V
Hai là
và 200 có
.
hí
1.7
các
ng 1: .
5 .
.
.
: .
6
2.1 m và vai trò c
2.1.1 c đim ca thu thu nhp ć nhân
Thu thu nhp cá nhân là mt loi thu p ct
loi thu ph bin và gi v trí quan trng bc nht c v s thu lng kinh t
- xã hi hu ht các quc gia trên Th gi tính ca thu này da vào thu
nhc cc thu nhp phát sinh na ca
1
v H
2
W
1
lên W
2
. Cân bng th
ng chuyn t m E
1
m E
2
.
Hình 2.1: T́c đng ca thu thu nhp cá nhân lên th trng lao đng
Thu thu nhp cá nhân s dng thu sun (tng phn)
24
24
8
6
18
16
A
B
W
1
W
Gi
I
j
= I
j
I
j-1
và
T
j
= T
j
T
j-1
Ta thy t s [
T
j
/ I
j
] ngày càng l
C th:
n
n
I
T
I
T
I
9
Hình 2.3: Thu ly tin, ly thói và t l
Thu thu nhu tit thu nhp ci thc (human being)
ch không phi thc th pháp lý (legal entity) và
rt khó chuyn (shifting). Các sc thu hàng hóa, dch v u tit thu nhp ca c
i tiêu dùng li sn xut tùy vào h s co giãn cu theo giá. Thu thu
nhp cá nhân i có vng (labourers) và
i có quyn s dt (landlords) tùy theo cung-cu vn, cung-cng
và cung-cu quyn s dt.
Do minh bch, ít b chu tit thu nhn gia cnh nên thu thu
nhp cá nhân có tính công bi các sc thu
mt trong nh m khin thu thu nhp cá nhân tr thành ct tr ca h
thng thu các quc gia.
2.1.2 Vai trò ca thu thu nhp ć nhân
thu (tax base) chính: mc tiêu dùng, thu nhp và bng
sn. T u xây dng ba nhóm thu: nhóm thu da trên nn tng
tiêu dùng gm thu giá tr tiêu th c bit và thu nhp khu; nhóm
thu da trên nn tng thu nhp gm thu thu nhp doanh nghip và thu thu nhp
thoái
24
24
9
8
8
8
10
9
18
22
22
25
25
26
(ngi lao đng)
( 6)
( 7)
( 7)
( 9)
( 9)
( 9)
(ngi s dng lao đng)
( 10)
( 14)
( 13)
( 14)
( 14)
( 15)
2
2
2
3
3
3
100
100
100
100
100
100
Ngun: OECD.
(
Vit Nam, nhc dù s thu t thu thu nhi
cao nh t trong sáu khon thu ln nht và chim t trng
ngày càng ln trong tng thu, phí và thu ngân sách. 11 - Thc thi công bng xã hi.
Không mt loi thu nào khu tr gia cnh ci np thu thu nhp cá
nhân. Thu thu nhp cá nhân da trên thu nhp và gia cnh ca mi cá nhân c th,
i thu tiêu dùng hay thu thu nhp doanh
nghip ca thc th i. Hai cá nhân có cùng
tm d n ca lý
thuyu chnh theo phn n lý nên thu hiu hành vi ca
nh gng tuân th và h thng pháp lut nên có trách nhi
công dân t u chc khi can thip bng sc mnh). Hai là phát biu ca
Braithwaite (2007)
openly engages regulateesto think about their obligations and accept
(Tác gi tm du chnh theo phn ng là quá trình tu kii
chu qun lý t tin và thng thi hành vi bn thân phù hp vi lut pháp).
y, lý thuyu chnh theo phn i ý gn cht vi nhau. Ý th
nhu chnh) phi nhn din, tng hc
nhng nhân t n hành vi ci chu qun lý. Ý th
qun lý cng ng x phù hp vi hành vi ci chu qu
i này ch ng và t tin tuân th nh ca pháp lut.
Lý thuyu chnh theo phn c vn dng rng rãi trong nhic
c, y t c thu c
i mt trong nhng ni dung chính là
Tháp Tuân th (Compliance Pyramid).
2.2.2 ảành vi tuân th thu
Tuân th thu là nhng hành vi th thu ci np thu thu nhp
cá nhân.
2
nhng bi cnh xã hi khác nhau.
Tng quát, không tuân th thu có nhng hình thc biu hin sau:
i. Chm hoc không np t khai thu;
ii. Khai thu nhp không chính xác;
iii. Khai khng các khoc gim tr;
iv. Không np thu n.
14 2.2.3 Cp đ nhn thc và cp đ hành vi
Hành vi tuân th hay không tuân th thu ph thuc vào nhn thc V n
nhn thc, có th chia nhn thc v tuân th thu
- Không bit (ignorance)i np thu vn không h có ý thc v thu.
- Vô ý (carelessness)i np thu có ý thc v thu p
nhnh ca pháp lut thu.
- Coi thng (recklessness)i np thu có ý thc và có binh ca
pháp lut thu i chúng.
- C ́ (deliberate)i np thu thu.
V chia hành vi tuân th thu
- Tuân th hoàn toàn (compliant) i np thu sn lòng tuân th mi quy
nh pháp lut v thu.
- C gng tuân th nhng tht bi (attempt to comply but fail)i np thu
tuân th nh ca pháp lut.
- Không tuân th (general non-compliant)i np thu nh
ca pháp lut.
- Vi phm c ý (deliberate fraud): i np thu c tình thc hin nhng hành
vi gian ln thu.
trn thu ti Malaysia làm tht thu 20% thu n 1994
5
.
2.3 c kh
2.3.1 Th nht
3
n Thu các nc đang phát trin, do Richard M. Bird và Oliver Oldman biên son. n
bn ln 4, Baltimng dyKinh t Fulbright
2011-2013.
4
Chênh lch gia thu c và thu có th c (the difference between total tax collected and what
should have been collected)
5
Jeyapalan Kasipillai and Hijattulah Abdul Jabbar, Gender and Ethnicity Differences in Tax Compliance,
2006.
16
Theo nhiu tác gin hình là James Andreoni, Brian Erard, Jonathan Feinstein
D
) và t l pht là
trên X.
Nu gian lc thanh kim tra vi xác sut (1 i np thu s tiêu
dùng mt khon thu nhp (I t×I
D
).
(I t×I
D
) = I t×(I X) = (1
Nu gian ln b phát hin vi xác sui np thu s tiêu dùng mt khon thu
nhp [I t×I
D
(
+t)X].
[I t×I
D
(
+t)X] = (1 t)I X
G tha dng k vng sinh ra t thu nhp.
EU = (1 p)u[(1 t)I + tX] + pu[(1 t)I X]
2.3.2 Th hai
6
Tax Compliance and Administration, James Alm (1999) và Tax Compliance, James Andreoni, Brian Erard
and Jonathan Feinstein, Journal of Economic Literature, Vol. 36, No. 2, 1998, pp 818-860.