B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
BIN TH MAI DUYÊN
ỄNH GIỄ S HÀI LÒNG
CA KHÁCH HÀNG V CHT LNG
DCH V KHAI THÁC
HÀNG L XUT KHU
CA CÁC CÔNG TY GOM HÀNG L
LUN VN THC S KINH T Tp. H Chí Minh ậ Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
BIN TH MAI DUYÊN
Bin Th Mai Duyên
i
MC LC
TRANG PH BÌA
MC LC
DANH MC CÁC T KÝ HIU, VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
CHNG 1: TNG QUAN 1
1.1.Lý do chn đ tài 1
1.2.Mc tiêu nghiên cu 3
1.3.i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4.Phng pháp nghiên cu 4
1.5.Tính mi ca đ tài 5
1.6.ụ ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 5
1.7.Cu trúc ca lun vn 5
CHNG 2: C S LÝ THUYT 7
2.1.Khái nim và đc đim ca dch v 7
2.1.1.Khái nim v dch v 7
2.1.2.c đim ca dch v 8
2.2.Cht lng dch v và các mô hình nghiên cu v cht lng dch v 9
2.2.1.Khái nim v cht lng dch v 9
2.2.2.Các mô hình nghiên cu v cht lng dch v 10
2.2.2.1.Mô hình nghiên cu ca Gronroos 10
2.2.2.2.Mô hình khong cách cht lng dch v 11
2.2.2.3.Mô hình SERVQUAL 12
3.3.1.Thang đo các yu t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng đi vi cht
lng dch v khai thác hàng l xut khu bng container 33
3.3.2.Thang đo s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v khai thác
hàng l xut khu bng container 36
3.4.Mô hình nghiên cu đ xut 39
3.5.Mu nghiên cu 39
iii
3.6.Nghiên cu chính thc 40
Tóm tt chng 3 41
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 42
4.1.Mô t mu kho sát 42
4.2.Kim đnh thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 42
4.2.1.Phân tích h s Cronbach’s Alpha cho các bin đc lp 42
4.2.2.Phân tích h s Cronbach’s Alpha thang đo thành phn hài lòng 45
4.3.Phân tích nhân t khám phá (EFA) 45
4.3.1.Phân tích nhân t khám phá các bin đc lp 45
4.3.2.Phân tích nhân t khám phá thang đo thành phn hài lòng 47
4.4.Phân tích tng quan 48
4.5.Phân tích hi quy tuyn tính bi 49
4.5.1.Hi quy tuyn tính bi 49
4.5.2.Kim tra các gi đnh ngm ca hi quy tuyn tính 51
4.5.3.Kim đnh các gi thuyt 53
4.6.Phân tích nh hng ca các bin đnh tính và s hài lòng ca khách hàng 55
4.6.1.nh hng ca loi hình doanh nghip 55
4.6.2 nh hng ca lnh vc kinh doanh 56
4.6.3 nh hng ca đa đim 57
Tóm tt chng 4 58
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 59
5.1.Kt lun 59
WTO: World Trade Organization
XNK: Xut nhp khu
vi
DANH MC CỄC BNG BIU
Bng 3.1: Thang đo chính thc
Bng 4.1: Mô t mu nghiên cu
Bng 4.2: Kt qu kim đnh thang đo các bin đc lp
Bng 4.3: Kt qu kim đnh thang đo thành phn hài lòng
Bng 4.4: Kt qu phân tích EFA các bin đc lp
Bng 4.5: Kt qu phân tích EFA thành phn hài lòng
Bng 4.6: Phân tích tng quan Pearsonn
Bng 4.7: Kt qu phân tích hi quy
Bng 4.8: Tng hp kt qu kim đnh gi thuyt
Bng 4.9a: Kt qu kim đnh Levene theo loi hình doanh nghip
Bng 4.9b: Kt qu kim đnh ANOVA theo loi hình doanh nghip
Bng 4.10: Kt qu kim đnh T-test theo lnh vc kinh doanh
Bng 4.11a: Kt qu kim đnh Levene theo đa đim
Bng 4.11b: Kt qu kim đnh ANOVA theo đa đim
Bng 4.12: Thng kê mô t các thành phn tác đng đn s hài lòng ca khách
hàng v CLDV khai thác hàng l xut khu
vii
DANH MC CỄC HỊNH V, TH
Hình 2.1: Mô hình CLDV ca Gronroos
Hình 2.2: Mô hình 5 khong cách CLDV
Sau 6 nm gia nhp WTO, xut khu ca Vit Nam liên tc tng. Trong nm
2013, kim ngch xut khu đt 132.2 t USD tng 15.4% so vi nm 2012 và tng
kim ngch XNK d đoán mc hn 260 t USD (Chuyên trang kinh t - tài chính
ca Báo in t Dân trí). Theo B Công thng, đn nay Vit Nam đư tham gia 8
Hip đnh Thng mi t do (FTA) song phng và đa phng, Vit Nam cng
đang đàm phán 6 FTA khác, đc bit là Hip đnh đi tác xuyên Thái Bình Dng
(TPP) d kin hoàn tt vào cui nm 2014 và Hip đnh i tác kinh t toàn din
khu vc (RCEP) d kin hoàn tt vào nm 2015. ây s là ắcú hích” cho xut nhp
khu và logistics nói chung và ngành khai thác hàng l xut khu nói riêng ca Vit
Nam. Nh vy c hi cho phát trin dch v khai thác hàng l trong thi gian ti là
rt ln và đòi hi các doanh nghip trong ngành phi thay đi đ thích nghi và tn
ti trong bi cnh kinh t ngày càng khó khn và thách thc.
2 Chính nhng đòi hi v s cnh tranh khc lit này mà đòi hi mi doanh
nghip khi kinh doanh phi to đc nim tin vi khách hàng. Mc đ hài lòng ca
khách hàng chính là mt trong nhng thc đo cho s thành công ca doanh
nghip. Trong ngành logistics nói chung và khai thác hàng l nói riêng cng vy và
càng đc bit hn đây là mt ngành dch v đòi hi mi doanh nghip trong ngành
phi to đc li th cnh tranh cho mình. Làm th nào đ đem đn cho khách
hàng s hài lòng tt nht luôn là vn đ mà bt k mt doanh nghip nào cng
hng đn. Theo Zeithaml và Bitner (2000), giá c và cht lng dch v là mt
trong nhng yu t nh hng trc tip đn s hài lòng ca khách hàng. Hin ti
các công ty khai thác hàng l xut khu bng container đa phn da vào giá c đ
lôi kéo khách hàng v phía mình, xem giá c nh là mt li th cnh tranh đ đánh
bt các đi th khác trong ngành. Dch v là mt ngành đc bit do tính cht không
s, nm, nm… đc, do đó vic ly yu t giá c đ cnh tranh không đc xem là
bin pháp lâu dài. Khách hàng s cm nhn v dch v ca mt doanh nghip da
trên nim tin ca h v CLDV ca doanh nghip đó. CLDV là yu t chính đ
Th hai, đo lng đnh lng mc đ nh hng ca các nhân t đn s hài
lòng đi vi dich v khai thác hàng l XK bng container ca các doanh nghip
gom hàng l.
Th ba, đ xut mt s kin ngh đi vi công ty khai thác hàng l.
1.3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: S hài lòng ca các doanh nghip XNK và GNVT
đi vi dch v khai thác hàng l bng container ca các doanh nghip gom hàng l.
i tng kho sát: Bao gm hai đi tng là (1) các doanh nghip có kinh
doanh XNK và (2) các công ty giao nhn vn ti, c hai đi tng này có s dng
dch v khai thác hàng l xut khu bng container ca các doanh nghip gom hàng
l.
Phm vi nghiên cu: Bao gm:
- Các doanh nghip XNK và các công ty GNVT đóng ti min ông
Nam B và các tnh lân cn, gm: TPHCM, Bình Dng, ng Nai, Bình Phc,
Long An, Tây Ninh, Bn Tre và lng hàng l ca nhng công ty này tp kt ch
yu ti các cng cuat khu vc TPHCM.
4 - Nghiên cu đc thc hin vi loi hình xut khu.
1.4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu này đc thc hin qua hai bc:
Bc 1: Nghiên cu s b
Nghiên cu s b đc thc hin theo phng pháp nghiên cu đnh tính,
bng k thut phng vn s b vi 10 chuyên gia lâu nm hot đng trong ngành.
Tip theo đó là phng vn tay đôi vi 10 chuyên viên qun lý bên lnh vc hàng l
xut khu ca các doanh nghip XNK và GNVT. Mc đích ca nghiên cu này
nhm khám phá, điu chnh, b sung thang đo cho phù hp vi dch v khai thác
hàng l xut khu bng container. ây s là c s đ xác đnh mô hình, thang đo và
bng câu hi cho nghiên cu đnh lng.
container ca các công ty khai thác hàng l. tài ắánh giá s hài lòng ca khách
hàng v cht lng dch v khai thác hàng l xut khu ca các doanh nghip gom
hàng l” đi sâu vào tìm hiu s hài lòng ca nhà s dng dch v - các công ty xut
nhp khu và giao nhn vn ti đi vi CLDV ca các công ty cung cp dch v -
công ty gom hàng l. Tc là đánh giá CLDV ca các công ty gom hàng l tác đng
nh th nào đn s hài lòng ca các doanh nghip ch hàng hoá bng phng pháp
đnh lng. ây chính là tính mi ca đ tài này.
1.6. ụ ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
ụ ngha khoa hc
- Xây dng thang đo các thành phn CLDV đn s hài lòng ca doanh
nghip s dng dch v khai thác hàng hàng l bng container.
ụ ngha thc tin:
- Xem xét mc đ hài lòng ca khách hàng s dng dch v gom hàng
l đi vi CLDV khai thác dch v khai thác hàng l xut khu bng container.
- Là c s đ các công ty gom hàng l nm bt các yu t làm hài lòng
khách hàng ca mình và t đó đ ra các chin lc cnh tranh thích hp.
1.7. Cu trúc ca lun vn
Ni dung ca lun vn bao gm 5 chng:
Chng 1: Tng quan
6 Chng 2: C s lý thuyt
Chng 3: Phng pháp nghiên cu – Mô hình nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun và kin ngh
7 CHNG 2: C S Lụ THUYT
T đin wikipedia: Dch v trong kinh t hc, đc hiu là nhng th tng t
nh hàng hóa nhng là phi vt cht. Dch v là nhng hành vi, quá trình, cách thc
thc hin mt vic nào đó nhm to ra giá tr s dng cho khách hàng, và cui cùng
là làm hài lòng khách hàng (Zeithaml & Bitner, 2000).
Theo Cao Minh Ngha, phó trng phòng nghiên cu phát trin kinh t -
Vin nghiên cu phát trin TPHCM, dch v là nhng hot đng lao đng mang
tính xã hi, to ra các sn phm hàng hóa không tn ti di hình thái vt th,
không dn đn vic chuyn quyn s hu nhm tho mãn kp thi các nhu cu
sn xut và đi sng sinh hot ca con ngi.
Còn đi vi Fitzsimmons (2011), dch v là nhng hot đng mang tính cht
vô hình tng tác vi khách hàng mà khách hàng đóng vai trò là nhng ngi cng
tác, do đó dch v không th sn xut đ tn kho.
Cho đn nay cha có mt khái nim thng nht v dch v, dch v có đc
tính vô hình và đa dng nhiu loi hình dch v khác nhau (theo WTO). Và cng
theo t chc này dch v đc phân loi thành 12 ngành, c th là: (1) Dch v kinh
doanh; (2) Dch v giáo dc; (3) Dch v xây dng thi công; (4) Dch v phân phi;
(5) Dch v liên lc; (6) Dch v môi trng; (7) Dch v tài chính; (8) Dch v liên
quan đn sc kho và dch v xã hi; (9) Dch v du lch và dch v liên quan đn
l hành; (10) Dch v gii trí, vn hoá và th thao; (11) Dch v vn ti; (12) Dch
v khác: gm bt k các loi dch v nào không thuc 11 ngành dch v k trên
(oàn Th Hng Vân, trang 80).
Nói tóm li, theo tác gi dch v là mt ngành kinh t to ra các sn phm vô
hình nhm đáp ng nhu cu ca sn xut và tiêu dùng trong đó quá trình sn xut và
tiêu th xy ra đng thi.
2.1.2. c đim ca dch v
Dch v đc xem nh là mt loi hàng hoá đc bit khác vi hàng hoá vt
cht thông thng. Theo Parasuraman và cng s thì dch v có 4 đc đim chính
nh sau:
9
10 Dch v
k vng
Dch v
cm nhn
Hình tng
Cht lng
k thut
Cht lng
chc nng
Cht lng cm nhn
Tuy nhiên nhc đn CLDV chúng ta không th ph nhn nghiên cu ca
Parasuraman và cng s (1985). H cho rng CLDV là khong cách chênh lch
gia s k vng ca khách hàng v dch v và nhn thc ca h v kt qu khi s
dng dch v. Các tác gi này đư khi xng và s dng nghiên cu lý thuyt và
thc nghim đ xây dng và kim đnh thang đo các thành phn ca CLDV (gi là
thang đo SERVQUAL). Thang đo SERVQUAL đc điu chnh và kim đnh
nhiu loi hình dch v khác nhau.
Nói tóm li, tu theo quan đim ca tng nhà nghiên cu CLDV đc xem
xét da trên nhiu khía cnh. Theo tác gi, nó chính là giá tr mà khách hàng cm
nhn đc t dch v mà h đc tri nghim t đó dn đn s hài lòng ca h.
2.2.2. Các mô hình nghiên cu v cht lng dch v
2.2.2.1. Mô hình nghiên cu ca Gronroos
Dch v
chuyn giao
Dch v k vng
Dch v cm nhn
Nhn thc ca công ty v
k vng ca khách hàng.
Thông tin
đn khách hàng
KHÁCH
HÀNG
CÔNG TY
CUNG CP
DCH V
Khong
cách 1
2.2.2.2. Mô hình khong cách cht lng dch v
Parasuraman và các cng s (1985) đư nghiên cu v s k vng và cm
nhn CLDV thông qua mô hình 5 khong cách CLDV nh sau:
Tin cy (reliability): nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
thi hn ngay ln đu tiên.
áp ng (responsiveness): nói lên s mong mun và sn sàng ca nhân viên
phc v cung cp dch v cho khách hàng.
Nng lc phc v (competence): nói lên trình đ chuyên môn ca nhân viên
đ thc hin dch v.
Tip cn (access): liên quan đn vic to mi điu kin d dàng cho khách
hàng trong vic tip cn dch v.
Lch s (courtesy): nói lên tính cách phc v nim n, tôn trng và thân
thin vi khách hàng.
Thông tin (communication): liên quan đn vic giao tip, thông đt cho
khách hàng bng ngôn ng mà h bit và lng nghe nhng vn đ liên quan đn h.
Tín nhim (credibility): nói lên kh nng to lòng tin cho khách hàng, làm
cho khách hàng tin cy vào doanh nghip.
An toàn (security): liên quan đn kh nng bo đm s an toàn.
13 Hiu bit khách hàng (understanding the customer): th hin qua kh nng
hiu bit nhu cu khách hàng.
Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
Tuy mô hình này bao quát hu ht mi khía cnh ca dch v nhng rt khó
khn trong vic đánh giá và phân tích. Parasuraman và cng s đư nhiu ln kim
đnh mô hình này nhiu dch v khác nhau và hiu chnh mô hình mi gm 5
thành phn. ó là mô hình SERVQUAL.
Các ch tiêu
nh ngha
Tin cy
(Reliability)
trng và dch v khác nhau. Tuy nhiên, kt qu kim đnh cho thy CLDV không
thng nht vi nhau tng ngành dch v và tng th trng khác nhau, ly ví d
Mels & cng s (1997) đư kt lun rng CLDV ch bao gm hai thành phn,
Nguyn ình Th & cng s (2003) kim đnh SERVQUAL cho th trng khu vui
chi gii trí ngoài tri ti TP.HCM cho thy CLDV gm bn thành phn. Trong các
mô hình đánh giá CLDV, mô hình và thang đo SERVQUAL là ph bin nht (trích
t Nguyn ình Th và Nguyn Th Mai Trang, 2008). Hình 2.3: Các thành phn CLDV – Mô hình SERVQUAL
(Ngun: Parasuraman và cng s (1988))
2.2.2.4. Mô hình SERVPERF
Mô hình 5 khong cách CLDV và thang đo SERVQUAL ca Parasuraman
và cng s (1985, 1988) đc nhiu nhà nghiên cu đánh giá là khá toàn din vì nó
phn ánh khá đy đ các yu t đc trng cho CLDV. Thành công ca nghiên cu
ca Parasuraman và cng s to phng tin đt phá giúp các nhà nghiên cu và
kinh doanh có đc kt qu CLDV ca h thông qua vic nghiên cu đánh giá ca
ngi s dng dch v. Parasuraman và cng s (1991) khng đnh rng thang đo
SERVQUAL khá đy đ và hoàn chnh đ đo lng CLDV, nên có th s dng
cho tt c các loi hình dch v khác nhau.
Tuy nhiên, có rt nhiu nhà nghiên cu đư ch ra nhng khim khuyt trong
thang đo SERVQUAL. Ni bt trong các ý kin phn bin là Cronin và
Taylor
(1992). Hai nhà nghiên cu này đư chuyn mô hình và thang đo SERVQUAL
thành thang đo SERVPERF. Theo h, đ đánh giá CLDV ch cn đánh giá cm
nhn ca khách hàng khi s dng dch v và kt lun: CLDV = (1) cm nhn ca
Còn đi vi Philip Kotler (2006) cho rng s hài lòng là mc đ ca trng
thái cm giác ca mt ngi bt ngun t vic so sánh cm nhn v mt sn phm
khi s dng so vi mong đi v sn phm ca ngi đó. Theo đó, s hài lòng có ba
cp đ nh sau: (1) Nu nhn thc ca khách hàng nh hn k vng thì khách hàng
cm nhn không hài lòng. (2) Nu nhn thc ca khách hàng bng k vng thì
khách hàng cm nhn hài lòng. (3) Nu nhn thc ca khách hàng ln hn k vng
thì khách hàng cm nhn thích thú.
Nh vy, s hài lòng ca khách hàng là mc đ mà h cm nhn đc khi s
dng dch v so vi mong đi trc đó ca h v dch v này.