B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

NGUYN TH TÂM THNG
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T NH HNG N
HIU QU HOT NG KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN Á CHÂU
LUN VN THC S KINH T Thành ph H Chí Minh – Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH NGUYN TH TÂM THNG

1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc đích nghiên cu 2
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu: 2
5. Ngun d liu s dng trong nghiên cu: 2
6. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu: 3
7. Kt cu lun vn: gm 3 chng 3
CHNG 1. TNG QUAN V CÁC NHÂN T NH HNG N HIU QU
HOT NG KINH DOANH CA NHTM 4

1.1 Khái nim hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 4
1.1.1 Khái nim v ngân hàng thng mi 4
1.1.2 Nhng hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 5
1.2 Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 6
1.2.1 Hiu qu đi vi nn kinh t - xã hi 7
1.2.2 Hiu qu đi vi bn thân các NHTM 9
1.2.3 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng
mi 10

1.3 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
thng mi 12
1.3.1 Nhóm nhân t khách quan 12
1.3.2 Nhóm nhân t ch quan 15
1.3.2.1 Nng lc tài chính 15
1.3.2.2 Nng lc qun tr, điu hành 16
1.3.2.3 Hiu qu qun lý tài sn 16

2.2.4 Tình hình huy đng vn ca Ngân hàng TMCP Á Châu 35
2.2.5 Tình hình d n tín dng ca Ngân hàng TMCP Á Châu 38
2.2.6 Phân tích li nhun hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP Á Châu
41

2.2.7 T l thu nhp cn biên ca ngân hàng thng mi 46
2.2.8 T l thu nhp sau thu trên vn ch s hu (ROE) và thu nhp sau thu trên
tng tài sn bình quân (ROA) ca ngân hàng TMCP Á Châu 47

2.3 Phân tích hiu qu hot đng ca ngân hàng TMCP Á Châu theo phng
pháp dupont 50
2.4 Kt qu phân tích đnh lng các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng
kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á Châu 53

2.5 ánh giá thc trng hiu qu hot kinh doanh ti NHTMCP Á Châu 59
2.5.1 Kt qu đt đc 59
2.5.2 Mt s tn ti, hn ch, hng nghiên cu tip theo 60
2.5.3 Nguyên nhân dn đn nhng tn ti, hn ch 61
2.5.3.1 Nguyên nhân khách quan: 61
2.5.3.2 Nguyên nhân ch quan 62
CHNG 3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH DOANH
CA NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU 64

3.1 Tm nhìn và chin lc hot đng ca Ngân hàng TMCP Á Châu 64
3.2 Mt s gii pháp nâng cao hiu qu hot đng đi vi NHTMCP Á Châu 66
3.2.1 Nng lc qun tr 66
3.2.2 Nâng cao nng lc tài chính 67
3.2.3 Nâng cao cht lng tín dng, gim t l n xu 67
3.2.4 Nâng cao hiu qu c cu tài sn 69
3.2.5 Nâng cao hiu qu qun lý tài sn 70
DANH MC T VIT TT
ACB: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
BIDV: Ngân hàng Thng mi C phn u t và Phát trin Vit Nam
CTG: Ngân hàng Thng mi C phn Công thng Vit Nam
DNNN: Doanh nghip Nhà nc
EIB: Ngân hàng Thng mi C phn Xut nhp khu Vit Nam
MBB: Ngân hàng Thng mi C phn Quân i
NIM: T l thu nhp lãi cn biên
NM: T l thu nhp ngoài lãi cn biên
NPM: T l sinh li hot đng
NVB: Ngân hàng Thng mi C phn Quc Dân
NHNN: Ngân hàng Nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
ROA: T l sinh li trên tng tài sn
ROE: T l sinh li trên vn ch s hu
SCB: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
SHB: Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn – Hà Ni
STB: Ngân hàng Thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
TCB, Techcombank: Ngân hàng Thng mi C phn K Thng Vit Nam
TCTD: T chc tín dng
TMCP: Thng mi c phn
TNHH: Trách nhim hu hn
VAMC: Công ty Qun lý tài sn ca các t chc tín dng Vit Nam.
VCB: Ngân hàng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam DANH MC BNG, BIU


Hình 2.1: Tng tài sn ca ACB nm 2006-2013
Hình 2.2: Tng tài sn ca 10 ngân hàng TMCP có tng tài sn ln nht
Hình 2.3: Vn ch s hu ca 10 ngân hàng TMCP ln nht
Hình 2.4: T l n xu ca các NHTM nm 2012, 2013
1

LI M U
1. Lý do chn đ tài


hot đng kinh doanh ít hiu qu hn so vi NHTMCP Á Châu đ ci thin tt, thúc
đy h thng ngân hàng TMCP phát trin bn vng.
2. Mc đích nghiên cu
Nghiên cu c s lý lun v khái nim, các hot đng kinh doanh ca
NHTM, hiu qu hot đng và nhân t nh hng đn hiu qu hot đng ca
NHTM nói chung.
Tìm hiu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á Châu giai đon
2006-2013 đa ra nhng kt qu đt đc và nhng tn ti, hn ch ca ACB.
Xác đnh nhng nhân t nh hng đn hot đng ca ACB, t kt qu phân
tích đa ra gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng ca ACB trong thi gian
ti.
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
 i tng nghiên cu
- Hot đng kinh doanh ca ACB giai đon 2006-2013.
- Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ACB.
 Phm vi nghiên cu ca đ tài:
- Ngân hàng TMCP Á Châu.
- Thi gian nghiên cu t nm 2006-2013.
4. Phng pháp nghiên cu:
Da vào các s liu trong báo cáo tài chính ca ngân hàng qua các nm đ
đánh giá các ch tiêu hot đng. Phân tích dupont và phân tích đnh lng chy mô
hình tuyn tính OLS đ phân tích các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng ca
Ngân hàng TMCP Á Châu.
5. Ngun d liu s dng trong nghiên cu:
S liu phân tích t báo cáo tài chính, bng cân đi k toán hàng nm ca
Ngân hàng TMCP Á Châu. 3

CHNG 1. TNG QUAN V CÁC NHÂN T NH HNG N
HIU QU HOT NG KINH DOANH CA NHTM
1.1 Khái nim hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim v ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là loi ngân hàng giao dch trc tip vi các công ty,
xí nghip, t chc kinh t và cá nhân, bng cách nhn tin gi, tin tit kim, ri s
dng s vn đó đ cho vay, chit khu, cung cp phng tin thanh toán và cung
ng dch v ngân hàng cho các đi tng trên.
Theo Lut Các t chc tín dng s 47/2010/QH12 ngày 16/6/2010 gii thích:
“Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng
ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc
tiêu li nhun”. Trong đó hot đng ngân hàng là vic kinh doanh cung ng thng
xuyên mt hoc mt s các nghip v: Nhn tin gi; cp tín dng; cung ng dch
v thanh toán qua tài khon ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác ca ngân
hàng nh t vn đu t và tài chính; Môi gii tin t, t doanh, bo lãnh phát hành,
qun lý danh mc đu t, t vn, lu ký chng khoán; Khai thác bo him nhân th,
phi nhân th…
Có th nói rng NHTM là mt loi đnh ch tài chính trung gian quan trng
trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch tài chính trung gian này mà các
ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s đc huy đng, tp trung li, đng
thi s dng s vn đó đ cp tín dng cho các t chc kinh t, cá nhân đ phát trin
kinh t xã hi.
Tóm li, NHTM mt trong nhng loi hình t chc kinh t hot đng trong
lnh vc kinh doanh tin t, luôn đc xem là loi hình doanh nghip đc bit trong
nn kinh t. Tính cht đc bit đó là: th nht đi tng kinh doanh ca các NHTM
là tin t, th hai NHTM hot đng da trên uy tín, đc phép huy đng và s dng
phn vn này cho vay theo quyt đnh t l an toàn ca Ngân hàng nhà nc đây
đc xem là mt đc quyn đi vi doanh nghip xut phát t vai trò trung gian tài

6

Theo iu 107 Mc 2 Chng IV Lut Các t chc tín dng s
47/2010/QH12 ngày 16/6/2010 Các hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng
thng mi:
“1. Dch v qun lý tin mt, t vn ngân hàng, tài chính; các dch v qun
lý, bo qun tài sn, cho thuê t, két an toàn.
2. T vn tài chính doanh nghip, t vn mua, bán, hp nht, sáp nhp doanh
nghip và t vn đu t.
3. Mua, bán trái phiu Chính ph, trái phiu doanh nghip.
4. Dch v môi gii tin t.
5. Lu ký chng khoán, kinh doanh vàng và các hot đng kinh doanh khác
liên quan đn hot đng ngân hàng sau khi đc NHNN chp thun bng vn bn”.
Nh vy, Hot đng kinh doanh ca NHTM là hot đng kinh doanh tin t và
dch v ngân hàng. ây là lnh vc đc bit vì trc ht nó liên quan trc tip đn
tt c các ngành, liên quan đn mi mt ca đi sng kinh t - xã hi và mt khác
lnh vc tin t ngân hàng là lnh vc nhy cm”, nó đòi hi mt s thn trng và
khéo léo trong điu hành hot đng đ tránh nhng thit hi cho xã hi. Lnh vc
hot đng này ca NHTM góp phn cung ng mt khi lng vn tín dng rt ln
cho nn kinh t - xã hi.
1.2 Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng
mi
Trong hot đng ca ngân hàng thng mi, theo lý thuyt h thng thì hiu
qu có th đc hiu  hai khía cnh: Khía cnh th nht đó là kh nng bin đi
các đu vào thành các đu ra hay kh nng sinh li hoc gim thiu chi phí đ tng
kh nng cnh tranh vi các đnh ch tài chính khác; khía cnh th hai đó là xác sut
hot đng an toàn ca ngân hàng. S lành mnh ca h thng ngân hàng thng mi
quan h cht ch vi s n đnh và phát trin ca nn kinh t vì NHTM là t chc
trung gian tài chính kt ni khu vc tit kim vi khu vc đu t ca nn kinh t. Do

H thng NHTM luôn có mi quan h cht ch vi s n đnh và phát trin
ca nn kinh t vì NHTM là t chc trung gian tài chính kt ni khu vc tit kim
vi khu vc đu t ca nn kinh t, vi nhiu đi tng khách hàng thuc mi thành
phn kinh t do đó s bin đng ca nó s nh hng rt mnh đn các ngành kinh
t khác và nh hng ti nn kinh t quc gia.
8

Góp phn tng trng kinh t.
Vi nghip v huy đng vn NHTM đã thu hút các ngun tin nhàn ri trong
xã hi làm ngun vn tín dng đ cho vay đi vi nn kinh t. Tuy nhiên không ch
bng s lng vn huy đng và s lng cp tín dng ngày càng tng ca các
NHTM đã góp phn tng trng kinh t mà vic s dng có hiu qu ngun vn huy
đng đ phân b và đu t vào nhng ni có hiu qu cng góp phn làm tng
trng kinh t.
C cu các NHTM ngày càng đa dng, quy mô hot đng ngày càng ln và
mng li ngày càng phát trin s đy mnh vai trò trung gian tài chính, nâng cao
kh nng huy đng vn và kh nng cp tín dng cho các thành phn kinh t, góp
phn tng trng kinh t.
To điu kin luân chuyn vn nhanh hn, tit kim đc chi phí lu
thông xã hi.
Do hot đng trung gian thanh toán ca các NHTM ngày càng phát trin và m
rng. Vi các phng tin thanh toán hin đi, đa dng và các phng thc thanh
toán linh hot đã thúc đy nhanh quá trình trao đi, mua bán hàng hóa, cung ng
dch v, t đó to điu kin đ luân chuyn vn nhanh hn, hiu qu và gim thiu
ri ro hn, tit kim đc thi gian và chi phí lu thông xã hi. Mt khác, nó cng
giúp cho các doanh nghip tp trung vào vic chuyên môn hóa các hot đng sn
xut, kinh doanh ca mình, gim chi phí giao dch trong quan h thanh toán, chi tr.

không ngng quan tâm ci tin, m rng nâng cao cht lng hot đng cung ng
dch v nhm thu hút khách hàng ngày càng nhiu hn. Kt qu ca quá trình này đã
thúc đy s chuyên môn hóa ca các NHTM trong vic cung ng các dch v ngân
hàng, to điu kin đáp ng tt hn các nhu cu ngày càng đa dng ca khách hàng
trong các lnh vc sn xut, kinh doanh, dch v và đi sng xã hi.
1.2.2 Hiu qu đi vi bn thân các NHTM
Hot đng ca các NHTM ngoài vic mang li hiu qu cao đ đóng góp cho
nn kinh t thì hiu qu thit thc và c th cng chính là mc tiêu hàng đu ca tt
c các NHTM, đó chính là li nhun. Trong nn kinh t th trng, li nhun là yu
t đu tiên đc xem xét khi đánh giá v hiu qu hot đng ca bt k mt t chc
kinh t nào, do đó trong quá trình hot đng, NHTM nào có mc li nhun càng cao
thì v th ca nó càng đc cng c và nâng cao. Li nhun tích ly ca NHTM tr
thành giá tr thun, cung cp mt khon d tr đ b sung cho các khó khn v tài 10

chính trong tng lai. i vi NHTM thì li nhun tích ly là ngun tng trng
ch yu ca vn ch s hu. NHTM có mc vn ch s hu cao s nâng cao mc
đ an toàn v vn trong hot đng kinh doanh ca mình, đng thi tng cng đc
kh nng huy đng vn và kh nng cnh tranh không nhng  phm vi trong nc
mà có th vn ra đn ngoài nc.
Trong hot đng, NHTM nào có kh nng cung cp các nghip v, dch v vi
s lng và cht lng có th đáp ng đc nhu cu ca các t chc, cá nhân
trong nn kinh t mt cách tt nht thì NHTM đó s có doanh s hot đng tng lên
cùng vi li nhun ròng ln hn và ngc li NHTM nào kém ci v cht lng,
hn ch v s lng các dch v cung cp thì doanh s hot đng s ít hn và tt
nhiên li nhun cng s gim đi.
Nh vy, quan nim v hiu qu rt đa dng, tùy theo mc đích nghiên cu có
th xét hiu qu  nhiu khía cnh khác nhau. Theo tác gi khái nim “hiu qu hot

- T l thu nhp lãi cn biên (Net interest Margin – NIM) là chênh lch gia
thu nhp lãi và chi phí lãi, tt c chia cho tng tài sn Có sinh lãi. H s lãi ròng
biên t đc các ch ngân hàng quan tâm theo dõi vì nó giúp cho ngân hàng d báo
trc kh nng sinh lãi ca ngân hàng thông qua vic kim soát cht ch tài sn sinh
li và vic tìm kim nhng ngun vn có chi phí thp nht.
Thu nhp lãi – Chi phí lãi

Tài sn Có sinh lãi
- T l thu nhp ngoài lãi cn biên (Non interest Margin – MN): o lng mc
chênh lch gia ngun thu ngoài lãi (thu phí dch v) vi mc chi phí ngoài lãi (tin
lng, bo hành thit b; chi phí tn tht tín dng…).
Thu nhp ngoài lãi – Chi phí ngoài lãi
Tài sn Có sinh lãi
T l sinh li hot đng: Phn nh hiu qu ca vic qun lý chi phí và các
chính sách đnh giá dch v.
Thu nhp sau thu
Tng thu t hot đng
Chênh lch lãi sut bình quân: Là mt bin pháp đo lng hiu qu ch tiêu
thu nhp mà các nhà qun lý s dng đ điu hành ngân hàng. Chênh lch lãi sut
bình quân đo lng hiu qu đi vi hot đng trung gian ca ngân hàng trong quá
trình huy đng vn và cho vay, đng thi nó cng đo lng cng đ cnh tranh
trong th trng ca ngân hàng.
ROA =
NIM =
MN =
NPM =
(1.2)
(1.3)
(1.4)
(1.5)

hot đng ca các NHTM d dàng m rng hot đng tín dng, các dch v thanh
toán tng cao, làm tng hiu qu hot đng ca ngân hàng, đng thi t l n xu có
th gim vì dòng tin trong nn kinh t lu thông liên tc nên nng lc tài chính ca
Chênh lch lãi
sut bình quân
T l tài sn sinh li =
(1.6)
(1.7) 13

các doanh nghip cng đc nâng cao. Ngc li, khi nn kinh t b khng hong
suy thoái, chính tr - xã hi bt n s tác đng bt li cho hot đng ca các NHTM,
vì nn kinh t gim kh nng hp th vn, do đó d tha  đng vn, không nhng
hot đng cho vay không đc m rng mà còn b thu hp vì các doanh nghip gp
khó khn trong sn xut, tiêu th sn phm nên s không có kh nng hoàn tr n
khi đn hn, dn đn phá sn làm tng n xu ngân hàng, ri ro thanh khon
tng…Thi gian qua, hàng lot các ngân hàng trên th gii đã b sp đ khi cuc
khng hong tài chính th gii xy ra.  Vit Nam, ni cm nht trong h thng
ngân hàng đó là t l n xu, t l này trong nm 2013 tng lên 23,73% so vi nm
2012, tính đn tháng 2/2014 n xu toàn h thng 3,86% nu tính c các khon n
đc c cu theo Quyt đnh 780 thì n xu toàn h thng chim 9,71%. Vn đ n
xu đã nh hng mnh m đn hiu qu hot đng ca NHTM cng nh nn kinh
t.
Hi nhp kinh t quc t ngày càng sâu, rng và tin ti t do hóa tài khoá
vn, to điu kin thúc đy th trng tài chính và nn kinh t phân b các ngun
lc có hiu qu hn qua đó thúc đy tng trng kinh t bn vng. iu này to ra
nhiu c hi cho Vit Nam nói chung và h thng ngân hàng nói riêng nhiu c hi
mi nh có th tranh th

dn đn ri ro, thua l, làm gim cht lng tín dng. c bit là các DNNN, các
tp đoàn kinh t nhà nc đc u đãi vay vn vi lãi sut thp, không có tài sn
bo đm nhng hiu qu hot đng kém, không có kh nng tr n nên nh hng
đn kh nng thu hi vn ca ngân hàng dn đn tác đng đn hiu qu hot đng
ca ngân hàng. Ngành ngân hàng không nhng hot đng theo nhng quy đnh lut
pháp trong ngành mà còn phi tuân theo các quy đnh chung trong nn kinh t, do đó
khi thc hin còn gp khó khn đ nm rõ trong tng vn đ đ tránh nhng trng
hp thc hin không đúng dn đn nhng sai ph
m không đáng có trong ngành ngân
hàng. C th trong nhiu v án đã xy ra khi hot đng kinh doanh trái vi quy đnh
ca Nhà nc nh v bu Kiên. Mt phn là do h thng pháp lut còn chng chéo,
mâu thun, thông t hng dn còn chm, cha c th còn gây nhm lm đây là tr
ngi đi vi hot đng ca các NHTM. Vì vy, các ngân hàng cn phi hiu rõ
nhng vng mc pháp lý trong thc t khi trin khai đ phòng tránh ri ro và tìm
gii pháp khc phc thc hin đúng theo quy đnh. Do đó, đòi hi h thng pháp
lut Vit Nam cn phi sm sa đi các điu lut không còn phù hp vi tình hình
kinh t xã hi, ban hành các vn bn hng dn di lut nhanh chóng kp thi,… 15

có nh vy h thng lut pháp mi thc s to lp đc mt môi trng pháp lý
hoàn chnh ngành ngân hàng có c s phát trin nhanh và bn vng.
Môi trng công ngh
Môi trng công ngh thông tin hin nay đc coi nh sc mnh cnh tranh
ca mi ngân hàng trong s cnh tranh mnh m không nhng gia các ngân hàng
trong nc vi nhau mà còn gia các ngân hàng trong nc vi các ngân hàng quc
t trong tin trình hi nhp và m ca kinh t quc t. Môi trng công ngh là mt
yu t rt quan trng. Trong hot đng ngân hàng, nó to điu kin tip xúc cao gia
ngân hàng và khách hàng. Nu  quc gia có công ngh phát trin, ngân hàng có kh

quyn hn trong b máy qun lý, ban hành các quy trình, quy ch hot đng, đa ra
các chin lc kinh doanh có tm, phù hp kp thi linh hot trong tng thi k,
tng giai đon đ tng hiu qu hot đng, tng uy tín và thng hiu trên th
trng. ng thi, nng lc qun tr điu hành còn th hin  kh nng ng phó vi
nhng din bin phc tp ca th trng, các bin c xy ra, công tác qun tr ri ro
nhm gim thiu thp nht có th. Vì vy, nng lc lãnh đo ca nhng ngi điu
hành nh hng rt ln đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng, khi ngi lãnh
đo có kh nng chuyên môn s d dàng qun lý, điu hành, to đc uy tín tuyt
đi vi cp di và c đi th cnh tranh, nng lc qun tr ngi điu hành còn th
hin  kh nng phân tích, phán đoán, đa ra d đoán chính xác các thay đi trong
môi trng kinh doanh trong tng lai, vch ra các chin lc phát trin trong tng
lai, xác đnh các chính sách, k hoch kinh doanh phù hp s làm tin đ cho hot
đng kinh doanh ngân hàng đt hiu qu cao. Quá trình qun tr tt s giúp ngân
hàng qun lý đc nhng ri ro trong hot đng kinh doanh, qun lý hiu qu cht
lng tín dng, gim n xu, giúp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ngân
hàng.
1.3.2.3 Hiu qu qun lý tài sn
Hiu qu qun lý tài sn cho thy kh nng thu đc li nhun trên tng tài
sn ca ngân hàng. ây cng là yu t nh hng đn hiu qu hot đng kinh
doanh ca ngân hàng. T l này cho thy kh nng đu t tài sn ca ngân hàng, nu
giá tr ca t l này càng cao thì hiu qu hot đng ca ngân hàng càng ln vì thu
nhp trên tng tài sn càng cao, ngân hàng tit kim chi phí qun lý và s dng tài
sn mt cách có hiu qu và ngc li.

Trích đoạn Các công trình nghiên cu trong nc Các công trình nghiên cu ca nc ngoài: Quá trình phát tri n ca Ngân hàng TMCP Á Châu Các ho tđ ng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á Châu: i vi Ngân hàng Nhà nc

---