Website: Email : Tel : 0918.775.368
Mục lục
Tên đề mục Trang
Mở đầu
3
Chơng I Lý luận chung về sự cần thiết phải có vai trò của
Nhà nớc đối với phát triển kinh tế nông thôn Việt
Nam hiện nay
4
I. Lý luận chung về vai trò của Nhà nớc đối với phát triển kinh tế nông thôn 4
1. Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp nông thôn 4
2. Vai trò của nông nghiệp trong sự phát triển nền kinh tế đất nớc 5
II. Nhà nớc và vai trò của nhà nớc đối với phát triển kinh tế nông thôn 6
1. Vai trò của nhà nớc 6
2. Vai trò của chính phủ 7
3. Các biện pháp hỗ trợ trong nớc 8
3.1. Xử lý mối quan hệ giữa gía đầu vào và giá tiêu thụ nông sản 8
3.2. Trợ giá nông sản 10
4. Chính sách bảo hộ nông nghiệp 11
4.1. Bảo hộ bằng thuế quan 11
4.2. Bảo hộ bằng phi thuế quan 11
III. Các giai đoạn chuyển dịch nền kinh tế nông nghiệp 12
Chơng II Thực trạng và các giải pháp phát triển
kinh tế nông thôn Việt Nam
13
I. Thực trạng phát triển kinh tế nông thôn Việt Nam 13
II. Các giải pháp cơ bản để phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở Việt Nam 16
1. Chuyển đổi cơ cấu sản phẩm nông lâm thủy sản, công nghiệp, tiểu thủ công
nghiệp nông thôn
16
2. Chuyển cơ cấu sử dụng đất 16

Nhà nớc có thể sử dụng để phát triển khu vực này đúng hớng.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, đặc biệt là cô
Nguyễn Thị Hào - Giảng viên môn Kinh tế chính trị trờng Đại học Kinh Tế Quốc Dân đã
giúp đỡ em hoàn thành bài luận văn này.

Chơng I Lý luận chung về sự cần thiết phải có vai trò của Nhà nớc đối với phát
triển kinh tế nông thôn Việt Nam hiện nay
I. Lý luận chung về vai trò của Nhà nớc đối với phát triển kinh tế nông thôn
Kinh tế nông thôn là một phức hợp những nhân tố cấu thành của lực lợng sản xuất
và quan hệ sản xuất trong nông lâm ng nghiệp, cùng với các ngành thủ công nghiệp truyền
thống, các ngành tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp chế biến và phục vụ nông nghiệp, các
ngành thơng nghiệp và dịch vụ tất cả có quan hệ hữu cơ với nhau trong kinh tế vùng và
lãnh thổ và trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nội dung kinh tế nông thôn rộng hơn kinh tế nông nghiệp. Hiện nay kinh tế nông
thôn còn dựa chủ yếu trên cơ sở nông nghiệp để phát triển nhng là một sự phát triển tổng
hợp, đa ngành nghề, với những biến đổi quan trọng trong phân công lao động xã hội ngay
tại khu vực nông thôn. Do đó tạo ra những lực lợng sản xuất mới mà nền nông nghiệp
truyền thống trớc đây cha từng biết đến.
1. Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp nông thôn
Nông nghiệp là ngành có lịch sử phát triển lâu đời, các hoạt động nông nghiệp đã
có từ hàng nghìn năm nay kể từ khi con ngời từ bỏ nghề săn bắn và hái lợm.
Nông nghiệp là ngành tạo ra sản phẩm thiết yếu nhất cho con ngời. Lơng thực là
sản phẩm chỉ có ngành nông nghiệp sản xuất ra. Con ngời có thể sống mà không cần sắt,
thép, than điện chứ không thể thiếu lơng thực. Trên thực tế phần lớn các sản phẩm chế tạo
có thể thay thế, nhng không có sản phẩm nào thay thế đợc lơng thực. Do đó nớc nào cũng
phải sản xuất hoặc nhập khẩu lơng thực.
Hoạt động sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào nhiều điều kiện khách quan. Trớc
hết, nông nghiệp khác cơ bản với các ngành khác ở chỗ t liệu sản xuất chủ yếu là đất đai.

số ở khu vực thành thị sẽ không đủ khả năng đáp ứng. Cùng với việc tăng năng suất lao
động trong nông nghiệp, sự di chuyển dân số ở nông thôn ra thành thị sẽ là nguồn nhân
lực đáp ứng cho nhu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nớc. Bên cạnh đó, nông
nghiệp còn là ngành cung cấp các nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
Khu vực nông nghiệp cũng có thế là một nguồn cung cấp vốn cho phát triển kinh tế,
với ý nghĩa lớn lao và vốn tích luỹ ban đầu cho công nghiệp hoá. Đa số các nớc đang phát
triển có những thuận lợi đáng kể, đó là tài nguyên thiên nhiên và các sản phẩm nông
nghiệp. ở các nớc không giàu tài nguyên (nh dầu hoả), thì nông sản đóng vai trò quan
trọng trong xuất khẩu, và ngoại tệ thu về sẽ đợc dùng để nhập máy móc, trang thiết bị cơ
bản và những sản phẩm trong nớc cha sản xuất đợc.
Dân số nông thôn ở các nớc đang phát triển còn là thị trờng quan trọng để tiêu thụ
sản phẩm công nghiệp nh t liệu sản xuất và hàng tiêu dùng. Nếu Nhà nớc có chính sách
thúc đẩy phát triển kinh tế ở khu vực nông thôn và thu nhập đợc phân phối công bằng thì
thị trờng nông thôn ngày càng có nhu cầu mở rộng về sản phẩm công nghiệp. Ngợc lại,
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nếu có thị trờng rộng lớn ở nông thôn thì công nghiệp có thể tiếp tục phát triển sau khi đã
bão hoà nhu cầu của thành thị về các sản phẩm công nghiệp.
Tóm lại, ở hầu hết các nớc đang phát triển sẽ không có sự phát triển quốc gia, nếu
không có sự phát triển nông thôn. Những vấn đề cốt lõi của đói nghèo, bất công tăng lên,
dân số gia tăng nhanh chóng và thất nghiệp ngày càng tăng lên đều có nguồn gốc ở sự trì
trệ và thụt lùi của hoạt động kinh tế ở các vung nông thôn so với thành thị. Do vậy, phát
triển nông nghiệp và nông thôn là cơ sở để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nớc.
II. Nhà nớc và vai trò của nhà nớc đối với phát triển kinh tế nông thôn
1. Vai trò của nhà nớc
Chúng ta phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hớng sản xuất hàng hoá
ngày càng cao. Muốn vậy, đi đôi với phát triển sản xuất, phải mở rộng thị trờng. Việc hình
thành và phát triển các yếu tố thị trờng nh thị trờng nông sản phẩm, thị trờng đất đai, vật t,
vốn, sức lao động, khoa học và công nghệ, dịch vụ kỹ thuật, ở nông thôn là hết sức
quan trọng.

không những phụ thuộc vào khả năng và kỹ năng của ngời nông dân trong việc nâng cao
năng suất cây trồng và năng suất lao động mà quan trọng hơn còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ
của Nhà nớc mà thông qua đại diện là Chính phủ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt
động sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của nông dân.
Trong nền nông nghiệp truyền thống ngời nông dân không muốn và cũng không có
điều kiện áp dụng kỹ thuật mới, mà đây lại là yếu tố quyết định sự chuyển động của nông
nghiệp. Do đó, Chính phủ cần có chính sách giúp đỡ về kỹ thuật (giống mới, biện pháp
canh tác mới ) và h ớng dẫn họ thực hiện những biện pháp này.
Sản xuất nông nghiệp chủ yếu là sản xuất nhỏ, hình thức trang trại hộ gia đình là
chủ yếu. Do đó họ không có khả năng xây dựng các cơ sở hạ tầng. Để giúp họ đầu t theo
mô hình lớn nh: hệ thống điện, đờng xá, thủy lợi Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ
cho họ dới nhiều hình thức đầu t để tạo điều kiện phát triển sản xuất và lu thông hàng hoá.
Sản xuất nông nghiệp có độ rủi ro cao do hoạt động sản xuất của nó phụ thuộc
nhiều vào yếu tố khách quan, đặc biệt là thời tiết. Thời tiết có tác động lớn đến nguồn nớc,
giai đoạn sinh trởng của cây trồng và tình trạng sâu bệnh. Mặt khác do đặc điểm về sự co
giãn của cung - cầu sản phẩm nông nghiệp thờng làm cho giá cả sản phẩm có biến động
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
lớn. Do đó, Chính phủ cần có chính sách bảo hộ và trợ giúp về giá cả tạo sự ổn định cho
sản xuất nông nghiệp.
3. Các biện pháp hỗ trợ trong nớc
Các nớc có thể áp dụng nhiều biện pháp hỗ trợ trong nớc. Biện pháp thờng đợc áp
dụng là hỗ trợ giá dới hình thức sau:
3.1. Xử lý mối quan hệ giữa gía đầu vào và giá tiêu thụ nông sản
Khi ngời nông dân đã có sản phẩm trao đổi trên thị trờng, thì cũng nh các hoạt động
sản xuất khác, họ quan tâm đến lợi nhuận. Lợi nhuận của sản phẩm nông nghiệp phụ
thuộc vào giá bán của sản phẩm và giá mua các yếu tố đầu vào, trong đó phân bón hoá
học thờng chiếm tỉ lệ lớn. Mối quan hệ này có thế đợc biểu hiện thông qua hệ số trao đổi
sản phẩm:
In = P

Q
MR
1
MR
2
MC
2
MC
1
P
1
P
2
P