BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
TRƯƠNG MINH CHÁNH
MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
HUYỆN MANG THÍT, TỈNH VĨNH LONG
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGHỆ AN - 2014
2
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
TRƯƠNG MINH CHÁNH
MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
HUYỆN MANG THÍT, TỈNH VĨNH LONG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60.14.01.14
Người hướng dẫn khoa học:
TS. Phạm Minh Giản
NGHỆ AN - 2014
2
1
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu, thực hiện và hoàn thành luận
văn, tôi đã nhận được sự động viên, giúp đỡ tận tình tạo điều kiện thuận lợi
của các cấp lãnh đạo, nhiều thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp và gia
đình. tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:
- Trường Đại học Vinh, khoa đào tạo sau Đại học, quý thầy cô đã tham
gia quản lý và tận tình giảng dạy đồng thời tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi
1.3. Chức năng, nhiệm vụ, mục tiêu giáo dục trường TH 14
1.3.1. Chức năng 14
1.3.2. Nhiệm vụ 15
1.3.3. Mục tiêu giáo dục trường TH 16
1.4. Vị trí, vai trò của CBQL trường TH 16
1.4.1. Vị trí 16
1.4.2. Vai trò 17
1.5. Chức năng, nhiệm vụ của CBQL trường TH 19
1.4.1. Chức năng 19
1.4.2. Nhiệm vụ 21
1.6. Yêu cầu phẩm chất, năng lực của CBQL trường TH 22
1.7. Nội dung phát triển CBQL trường TH 27
1.7.1. Về tuyển chọn, sử dụng, đánh giá 27
1.7.2. Về đào tạo, bồi dưỡng 28
1.7.3. Về chính sách 29
3
1.7.4. Về số lượng, chất lượng, cơ cấu 29
1.8. Các chức năng phát triển CBQL trường TH 31
1.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển CBQL trường TH 33
Kết luận chương 1 37
Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN
LÝ CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN MANG THÍT, TỈNH VĨNH
LONG 38
2.1. Khái lược về KT-XH của huyện Mang Thít 38
2.2. Thực trạng giáo dục TH ở huyện Mang Thít tỉnh Vĩnh Long …… 40
2.2.1. Mạng lưới trường, lớp, học sinh 40
2.2.2. Đội ngũ giáo viên 41
2.2.3. Cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị 43
2.2.4. Kết quả giáo dục 44
2.2.5. Đánh giá thực trạng giáo dục TH 46
3.2.3. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng CBQL trường TH 78
3.2.4. Hoàn thiện chế độ chính sách đối với CBQL 84
3.2.5. Hoàn thiện quy trình đánh giá CBQL 86
3.2.6. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với CBQL 92
3.3. Tổ chức thực hiện các giải pháp…………………………………… 95
3.3.1. Thực hiện đồng bộ các giải pháp …………………………….…95
3.3.2. Khai thác các yếu tố thực hiện……… ……………………… 96
3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các giải pháp ……………… 97
Kết luận chương 3 …………………………………………………… … 98
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ……………………………………………100
TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………
5
DANH MỤC, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ
CBQL
CNH – HĐH
CBQLGD
CSVN
QLGD
GD&ĐT
PCGD- CMC
KT-XH
NXB
TPHCM
TH
THCS
VH-GD
XHCN
Cán bộ quản lý
Công nghiệp hóa - hiện đại hóa
huy hết khả năng của người cán bộ giáo viên. CBQL trong trường TH đóng
vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục ở đơn vị mình.
Trong Điều lệ trường TH sửa đổi nêu rõ hiệu trưởng là người chịu trách
nhiệm tất cả các hoạt động giáo dục của đơn vị mình quản lý [5, tr10].
Chiến lược công tác cán bộ có tầm quan trọng đặc biệt và có ý nghĩa
quyết định đến sự thành công của sự nghiệp cách mạng cũng như sự nghiệp
GD&ĐT. Vì vậy “Phải thường xuyên quán triệt quan điểm coi CBQL là nhân
tố quyết định sự thành bại của cách mạng; phải kiên trì lãnh đạo và thường
xuyên chăm lo nâng cao chất lượng sự nghiệp GD&ĐT để chuẩn bị nguồn
nhân lực cho phát triển đất nước, xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
2
Trải qua hơn nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, đội ngũ CBQL ở nước
ta được xây dựng ngày càng đông đảo, phần lớn có bản lĩnh chính trị, đạo đức
trong sáng và có lối sống lành mạnh, trình độ chuyên môn nghiệp vụ được
ngày càng nâng cao đã góp phần quan trong trong việc nâng cao dân trí, đào
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, góp phần vào sự thắng lợi của
cách mạng Việt Nam.
2.1. Cơ sở thực tiễn
Trong những năm vừa qua, giáo dục TH ở huyện Mang Thít có bước
phát triển đáng kể về qui mô, đa dạng hóa các loại hình trường lớp, linh hoạt
mở rộng đào tạo các môn học tự chọn (tiếng Anh và tin học),… Tuy nhiên,
huyện Mang Thít lại chưa có đề án phát triển đội ngũ CBQL trường TH một
cách cụ thể mang tầm chiến lược. Thực trạng đội ngũ CBQL và giáo viên TH
huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long hiện nay vừa thừa lại vừa thiếu, khủng
hoảng, hụt hẫng đội ngũ lãnh đạo quản lý trường học một thời gian dài, chưa
có bước đầu tư thích đáng tạo nguồn cán bộ kế thừa đảm bảo đúng chuẩn quy
định.
Để khắc phục những hạn chế trên, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ
huyện Mang Thít lần thứ IX khi bàn về nhiệm vụ phát triển GD&ĐT giai
đoạn 2010-2015, đã xác định: “Đổi mới phương pháp giảng dạy, phát huy khả
thời gian qua đã có sự phát triển và đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng giáo
dục. Tuy nhiên hiện nay đối chiếu với quan điểm chuẩn hóa do nhà nước ban
hành thì đội ngũ CBQL còn nhiều bất cập: chưa đủ về số lượng, chưa mạnh
về chất lượng, chưa cân đối về cơ cầu; Nếu đề xuất các giải pháp có tính khoa
4
học và tính khả thi phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương thì sẽ đáp
ứng yêu cầu nâng cao hiệu quả giáo dục của ngành trong giai đoạn hiện nay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ CBQL các trường
TH huyện Mang thít, tỉnh Vĩnh Long.
5.2. Đánh giá thực trạng đội ngũ và phát triển đội ngũ CBQL trường
TH huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long.
5.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường TH
huyện Mang thít, tỉnh Vĩnh Long.
5.4. Khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhà nước, ngành giáo dục
và các tài liệu khoa học có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động quản lý của Hiệu trưởng,
Phó hiệu trưởng trường TH thuộc địa bàn nghiên cứu.
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo, chuyên viên
phòng giáo dục; điều tra bằng phiếu hỏi đối với Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng
và một số giáo viên TH trên địa bàn huyện Mang thít tỉnh Vĩnh Long.
- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến các chuyên gia về công tác tổ
chức cán bộ và các nhà nghiên cứu về QLGD bậc TH.
6.3. Phương pháp thống kê toán học: Dùng để xử lý các kết quả
nghiên cứu
7. Cấu trúc luận văn
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Từ xa xưa con người đã biết hợp tác để nâng cao năng suất lao động,
trong lao động thì cần phải có người chỉ huy và quản lý đây là hoạt động giúp
người đứng đầu phối hợp với các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng tổ
chức và thực hiện đạt các mục tiêu đã đề ra.
Ngày nay sự nghiệp đổi mới đất nước, quản lý nói chung, QLGD nói
riêng là vấn đề luôn tạo sự thu hút, sự quan tâm của các nhà lãnh đạo, các nhà
quản lý.
Vấn đề phát triển đội ngũ CBQLGD là vấn đề có ý nghĩa trong việc “
Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài” đặc biệt có ý nghĩa
quan trong trong việc nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.
Trên thế giới có rất nhiều công trình nghiên cứu về QLGD của các tác
giả như “những vấn đề về quản lý trường học” ( P.V Zinmin, M.I. KônđaKốp)
“quản lý vấn đề quốc dân trên địa bàn huyện” (M.I.KônđaKốp) [7].
Ở Việt Nam cũng có nhiều công trình nghiên cứu về QLGD có giá trị
như “Giáo trình khoa học quản lý” của tác giả Phạm Trọng Mạnh (NXB
ĐHQG Hà Nội 2011); “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL
các trường THPT tỉnh Vĩnh Long” của tác giã Hồ Kỳ Nam ( Trưởng phòng
TCCB Sở GD&ĐT Vĩnh Long năm 2008); “Quy hoạch phát triển đội ngũ
giáo viên TH thị xã Vĩnh Long” của tác giả Nguyễn Tấn Phát ( Phó trưởng
phòng GD&ĐT Thành phố Vĩnh Long năm 2008); “Xây dựng và quy trình
đánh giá CBQL trường TH huyện Quỳnh Lưu, Tỉnh Nghệ An” của tác giả
Hoàng Phú ( Luận văn Thạc sĩ khoa học GD, Đại học Vinh năm 2008); “Một
số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL các trường THCS huyện
7
Diễn Châu, tỉnh Nghệ An” của tác giả Phạm Văn Thành (Tạp chí GD số 204,
năm 2008).
Từ trước đến nay có nhiều đề tài nghiên cứu về phát triển đội ngũ
CBQL trường học nói chung và cán bộ quản lý trường TH nói riêng. Tuy
nhiên trên địa bàn huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long chưa có đề tài nào đi sâu
- Cán bộ lãnh đạo: chỉ huy trong bộ máy quản lý có một chức danh nhất
định do nhà nước cấp hoặc do cấp trên bổ nhiệm. Phải chịu trách nhiệm trước
nhà nước và cấp trên trong việc chỉ đạo hoạt động của tổ chức do mình phụ
trách. Hoạt động đặc trưng của họ là đề ra các quyết định và tổ chức thực hiện
các quyết định quản lý.
- Các chuyên gia: là những người có trình độ chuyên môn trong một
lĩnh vực nào đó như kinh tế, toán học, kĩ sư,…Chức năng của họ là chuẩn bị
các phương án cho người cán bộ lãnh đạo ra quyết định. Ngoài ra còn được
người cán bộ lãnh đạo giao cho nhiệm vụ theo dõi kiểm tra một số công tác
nào đó theo nguyên tắc quản lý.
CHỦ THỂ
QUẢN LÝ
PHƯƠNG PHÁP
QUẢN LÝ
CÔNG CỤ
QUẢN LÝ
ĐỐI TƯỢNG
QUẢN LÝ
MỤC TIÊU
QUẢN LÝ
9
- Các nhân viên quản lý như: nhân viên kế toán, thống kê, thư kí,…
Chức năng của họ là thu thập, chỉnh lý và truyền đạt những thông tin ban đầu.
chuẩn bị và hình thành các loại tư liệu cần thiết đảm bảo cho cán bộ lãnh đạo
và chuyên gia điều hành sản xuất kinh doanh của một tổ chức nào đó.
Tóm lại: CBQL hay người quản lý là người có trách nhiệm phân bổ các
nguồn lực, chỉ dẫn sự vận hành một bộ phận hay của toàn bộ tổ chức để tổ
chức hoạt động có hiệu quả và đạt mục đích.
1.2.1.3. CBQL giáo dục
Nhà nước quản lý mọi mặt hoạt động, trong đó có hoạt động giáo dục.
cao nhất trong nhà trường.
Hiệu trưởng trường TH là thủ trưởng nhà trường; người đại diện cho
nhà trường về mặt pháp lý có trách nhiệm và có thẩm quyền cao nhất về hành
chính và chuyên môn trong trường, có trách nhiệm trước cấp trên trực tuyến,
ở đây là Phòng GD&ĐT cấp huyện về tổ chức và quản lý toàn bộ hoạt động
của nhà trường.
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ CBQL, đội ngũ CBQL trường TH
1.2.2.1. Đội ngũ
Theo tự điển tiếng việt: Đội ngũ là tập họp gồm số đông người, cùng
chức năng, nhiệm vụ, nghề nghiệp hợp thành lực lượng hoạt động trong hệ
thống (tổ chức) và cùng chung một mục đích nhất định [28, tr47].
Có thể hiểu đội ngũ là tập hợp gắn kết với nhau, cùng chung lý tưởng,
mục đích, ràng buộc nhau về vật chất, tinh thần và hoạt động theo một nguyên
tắc. ví dụ: Đội ngũ tri thức, đội ngũ nhà giáo,…… khi xem xét tới đội ngũ
người ta nghĩ tới 3 yếu tố đó là số lượng, cơ cấu đội ngũ, trình độ đội ngũ,
phẩm chất năng lực đội ngũ.
11
1.2.2.2. Đội ngũ CBQL
Theo nghĩa riêng “CBQL là những người làm việc trong bộ máy, là
người thực hiện các chức năng quản lý nhằm đạt được những mục tiêu của tổ
chức với kết quả và hiệu quả cao”.
Theo nghĩa hẹp “CBQL là những người có thẩm quyền ra quyết định
dù được phân quyền hay uỷ quyền”.
Nói chung: CBQL là những người phụ trách và đưa ra quyết định.
Một CBQL được xác định bởi ba yếu tố:
- Có vị thế trong tổ chức với những quyền hạn nhất định trong quá trình
ra quyết định.
- Có chức năng thể hiện những công việc cần thực hiện trong toàn bộ
hoạt động của tổ chức.
- Có nghiệp vụ thể hiện phải đáp ứng những đòi hỏi nhất định của công
Theo tự điển triết học: “Phát triển là một quá trình vận động từ thấp đến
cao, từ đơn giản đến phức tạp, theo đó cái cũ biến mất đi và cái mới ra đời.
Đối với sự phát triển, nét đặc trưng là hình xoáy trôn ốc. Mọi quá trình phát
triển riêng lẽ đều có sự khởi đầu và kết thúc. Trong khuynh hướng, ngay từ
đầu đã chứa đựng sự kết thúc của phát triển, còn việc hoàn thành một chu kỳ
của phát triển lại đặt cơ sở cho một chu kỳ mới, trong đó không tránh khỏi sự
lặp lại một số đặc điểm của chu kỳ đầu tiên. Phát triển là một quá trình nội tại:
bước chuyển từ thấp lên cao xảy ra bởi vì trong cái thấp đã chứa đựng dưới sự
tiềm tàng những khuynh hướng dẫn đến cái cao là cái thấp đã phát triển.
Đồng thời, chỉ ở một mức phát triển khá cao thì những mầm móng của cái cao
chứa đựng trong cái thấp mới bộc lộ ra và lần đầu tiên mới trở nên dễ hiểu”.
13
Nói một cách khác, phát triển là sự vận động đi lên của sự vật và hiện tượng
theo những qui luật nội tại khách quan của chúng [39, tr16].
Trong lĩnh vực xã hội, phát triển luôn gắn liền với sự tiến bộ, đối lập nó
là sự lạc hậu, suy thoái. Phát triển còn đồng nghĩa với tương lai, với một hình
thức mới và một chất lượng mới. Phát triển thường gắn với hoạt động dự báo.
1.2.3.2. Phát triển đội ngũ CBQL
Chúng ta đang sống trong một xã hội tri thức, đời sống vật chất và tinh
thần của người dân ngày càng nâng cao. Tri thức ngày càng trở thành nhân tố
trực tiếp của chức năng sản xuất. Đầu tư cho phát triển tri thức là một trong
những mấu chốt quan trọng trong việc phát triển kinh tế.
Phát triển đội ngũ CBQL thực chất là xây dựng và phát triển cả ba yếu
tố: Quy mô, chất lượng, cơ cấu. Trong đó quy mô được thể hiện bằng số
lượng, cơ cấu được thể hiện bằng sự hợp lý trong bố trí về nhiệm vụ, độ tuổi,
giới tính, chuyên môn, nghiệp vụ,…… hay nói cách khác là tạo một ê kíp
đồng bộ, đồng tâm có khả năng hổ trợ, bù đáp cho nhau về mọi mặt. Chất
lượng là yếu tố quan trọng nhất trong việc xây dựng và phát triển đội ngũ
CBQL.
Xét về quy mô, chất lượng, cơ cấu dưới góc nhìn về phát triển nguồn
Theo Điều lệ trường TH sửa đổi năm 2010 của Bộ GD&ĐT thì trường
TH có nhiệm vụ sau:
- Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất lượng theo
mục tiêu, chương trình giáo dục phổ thông cấp TH do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT
ban hành.
- Huy động trẻ em đi học đúng độ tuổi, vận động trẻ em khuyết tật, trẻ
em đã bỏ học đến trường, thực hiện phổ cập giáo dục và chống mù chữ trong
15
cộng đồng, nhận bảo trợ và giúp các cơ quan có thẩm quyền quản lí các hoạt
động giáo dục của các cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo dục
TH theo sự phân công của cấp có thẩm quyền. Tổ chức kiểm tra và công nhận
hoàn thành chương trình TH cho học sinh trong nhà trường và trẻ em trong
địa bàn trường được phân công phụ trách.
- Xây dựng, phát triển nhà trường theo các quy định của Bộ GD&ĐT
và nhiệm vụ phát triển giáo dục của địa phương.
- Thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục.
- CBQL, giáo viên, nhân viên và học sinh.
- Quản lý, sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, trang thiết bị và tài chính
theo quy định của pháp luật.
- Phối hợp với gia đình, các tổ chức và cá nhân trong cộng đồng thực
hiện hoạt động giáo dục.
- Tổ chức cho CBQL, giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia các
hoạt động xã hội trong cộng đồng.
- Thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp
luật [5, tr7].
1.3.3. Mục tiêu giáo dục của trường TH
Mục tiêu giáo dục TH theo điều 27 - Luật Giáo dục: “Giáo dục TH
nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng
đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để
học sinh tiếp tục THCS”. Mục tiêu quản lý trường TH là quá trình sư phạm
Hiệu trưởng trường TH là thủ trưởng nhà trường; người đại diện cho
nhà trường về mặt pháp lý có trách nhiệm và có thẩm quyền cao nhất về hành
chính và chuyên môn trong trường, có trách nhiệm trước cấp trên trực tuyến,
Copyright: Tài liệu đại học ©