LỜI MỞ ĐẦU:
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Năm 2006, nền kinh tế phát triển Việt Nam được thế giới gọi là “ Ngôi
sao đang lên”. Tháng 11, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của
tổ chức Thương mại Thế Giới WTO, đánh dấu bước thành công to lớn trong con
đường hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước. Việt Nam vẫn đang không ngừng
nỗ lực khẳng định vị thế kinh tế của minh trên trường quốc tế. Tuy nhiên hội
nhập kinh tế quốc tế không chỉ mang lại cho Viêt Nam cũng như các doanh
nghiệp những cơ hội phát triển mạnh mẽ mà còn tiềm tàng những thách thức lớn
của nền kinh tế thị truờng cạnh tranh khốc liệt.
Bước vào sân chơI lớn WTO, các doanh nghiệp Việt Nam không khỏi bỡ
ngỡvới những luật đinh hà khắc. Một trong những luật chơi quan trọng là về sở
hữu trí tuệ, trong đó, nhãn hiệu hàng hoá là một yếu tố chủ chốt. Những năm
gần đây, bảo hộ hàng hoá không còn là một câu chuyện xa lạ với các doanh
nghiệp Việt Nam, nhưng do nhận thức còn ít nhiều bị hạn chế nên việc đăng ký
bảo hộ nhãn hiệu hàng hoá của doanh nghiệp Việt Nam tại thị truờng nước
ngoàI vẫn đang đứng trước những thách thức rất lớn và những điề kiện hết sức
mới mẻ. Không ít doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu ngơ ngác khi bị chiếm
đoạt nhãn hiệu hàng hoá hay xuất hiện hàng giả, hàng nhái trên thị trường thế
giới.
Vấn đề đặt ra là doanh nghiệp Việt Nam phải nhanh chóng khắc phục
được thực trạng và ngay lập tức chuẩn bị những bước đi cụ thể, nhằm chuẩn bị
cho việc cạnh tranh là một hậu quả tất yếu của quá trình hội nhập, coi đây là một
trong những bước thực hiện cam kết của Việt Nam khi đã gia nhập WTO. Đăng
ký bảo hộ Nhãn hiệu hàng hoá ở chính là việc doanh nghiệp thực hiện việc bảo
hộ nhãn hiệu hàng hoá cho sản phẩm, dịch vụ của chính mình, bảo vệ và phát
triển hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Về lâu dài, Bảo hộ quyền SHTT
trong đó có việc bảo hộ nhãn hiệu hàng hoá có ý nghĩa rất quan trọng trong quá
trình công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước cũng như thiết lập các mối quan
hệ thương mại của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế.
Trước tình hình đó, người viết đã chọn đề tài: “ Đăng ký bảo hộ nhãn
vi bài khoá luận tốt nghiệp, người viết chỉ đi sâu nghiên cứu việc đăng ký bảo hộ
nhãn hiệu hàng hoá tại một số thị trường nước ngoài, một số quy định về mặt
pháp lý của một số quốc gia có quan hệ kinh tế thường xuyên với Việt Nam.
NgoàI ra khoá luận cũng tìm hiểu về thực trạng của một số doanh nghiệp kinh
doanh xuất khẩu có uy tín của Việt Nam đã gặp khó khăn trong việc đăng ký
bảo hộ nhãn hiệu hàng hoá tại thị trường nước ngoài.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện nghiên cứu đề tàI, khoá luận áp dụng các phương pháp
nghiêm cứu tổng hợp như: phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, diễn giải,
hệ thống hoá, thống kê, dự báo…từ các số liệu, tài liệu thu thập được.
6. Kết cấu của khoá luận:
3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ NHÃN HIỆU HÀNG HÓA VÀ ĐĂNG KÝ
BẢO HỘ NHÃN HIỆU HÀNG HOÁ Ở NƯỚC NGOÀI
I. NHÃN HIỆU HÀNG HÓA VÀ BẢO HỘ NHÃN HIỆU HÀNG
HÓA
1.1. Nhãn hiệu hàng hóa
1.1 Khái niệm
Thế giới bước vào nền kinh tế hội nhập toàn cầu kéo theo sự bùng phát
không ngừng của các nhãn hiệu sản phẩm và dịch vụ mới. Người tiêu dùng thế
giới đang đứng trước cơ hội lựa chọn các sản phẩm, dịch vụ vô cùng rộng lớn đa
dạng. Tuy nhiên, thực tế, họ vẫn có thể nhận biết, phân biệt và quyết định tiêu
dùng được các sản phẩm, dịch vụ khác nhau chính là nhờ nhãn hiệu của hàng
hoá.
Từ thời xa xưa, các nhà sản xuất đã muốn phân biệt hàng hoá do mình chế
tạo ra với mong muốn khách hàng có thể nhận biết và lựa chọn được đúng hàng
hoá của họ. Đó là cơ hội để họ có thể lưu truyền rộng rãi hàng hoá của mình
mặc dù vào thời điểm đó, các nhà sản xuất chưa nhận thức được thế nào là nhãn
hiệu hàng hoá ( “NHHH”). Ngày nay, hầu như không có nhà sản xuất nào lại
lãng quên việc tạo ra nhãn hiệu cho bất kỳ hàng hoá hay dịch vụ nào của họ
dấu hiệu hoặc tổ hợp dấu hiệu nhằm mục đích có thể phân biệt hàng hóa hoặc
dịch vụ của doanh nghiệp này với hàng hóa hoặc dịch vụ của doanh nghiệp
khác. Tuy nhiên, theo đó khái niệm về NHHH theo các quy định quốc tế lại
mang tính khái quát chung chung, không quy định cụ thể những dấu hiệu thế
nào thì được xem là có thể phân biệt được các hàng hóa và dịch vụ.
Luật pháp Việt Nam quy định về NHHH có những điểm cụ thể và thu hẹp
hơn so vói các Hiệp định quốc tế. Tại Điều 785 Bộ luật Dân Sự và theo Điều 6
Nghị định 63/CP và Nghị Định 06/CP sửa đổi một số điều Nghị Định 63/CP có
quy định : “ Nhãn hiệu hàng hóa là những dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa,
5
dịch vụ cùng loại của các cơ sở sản xuất, kinh doanh khác nhau. NHHH có thể là
từ ngữ hình ảnh hoặc sự kết hợp các yếu tố đó được thể hiện bằng một hoặc
nhiều màu sắc.”
Tháng 11/2006, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức
Thương mại Quốc tế WTO. Để phù hợp với những quy định về Sở hữu trí tuệ
của tổ chức này, Luật SHTT ra đời đáp ứng điều kiện gia nhập tổ chức này cũng
như xây dựng một khung pháp lý cho các doanh nghiệp Việt Nam khi bước vào
một sân chơi quốc tế.
1.2 Các yếu tố chính của NHHH
Nhãn hiệu hàng hóa bao gồm tên nhãn hiệu và dấu hiệu, trong đó :
Tên hiệu (Brand name) là phần đọc được của nhãn hiệu bao gồm tên sản
phẩm, ký hiệu, khẩu hiệu.
Dấu hiệu (Brand mark) là một phần của nhãn hiệu nhưng không đọc được
có thể là một biểu tượng, một hình vẽ hoặc một kiểu chữ và màu sắc riền biệt,
như biểu tượng.
1.3. Chức năng của nhãn hiệu hàng hoá
a. Chức năng phân biệt :
Từ định nghĩa về NHHH, có thể nhận thấy NHHH là những dấu hiệu để
phân biệt hàng hoá hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp với hàng hoá hoặc dịch
vụ của các doanh nghiệp khác. Như vậy chức năng chủ yếu và quan trọng nhất
rõ NHHH của sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ lựa chọn là sản phẩm của nhà sản
xuất hoặc nhà cung cấp mà họ tin tưởng. Như vậy, NHHH trong trường hợp này
có vai trò chỉ dẫn xuất xứ hay chính là chức năng thông tin về nguồn gốc sản
phẩm .
Để một NHHH thực hiện được chức năng “chỉ dẫn nguồn gốc sản phẩm”
hay “xuất xứ của sản phẩm” một cách hiệu quả và đáng tin cậy thì quyền độc
quyền của chủ sỏ hữu NHHH phải được bảo hộ. Về bản chất, điều này có nghĩa
là chủ sở hữu phải có quyền ngăn chặn bên thứ ba không được phép sử dụng bất
kỳ NHHH hay dấu hiệu nào tương tự tới mức làm cho người tiêu dùng nhầm lẫn
giữa các sản phẩm dịch vụ vùng loại với sản phẩm, dịch vụ mà NHHH đã được
đăng ký sử dụng, nếu không được bảo hộ thì việc sử dụng các NHHH và dấu
7
hiệu tương tự của bên thứ ba sẽ làm cho người tiêu dùng nhầm lẫn. Như vậy,
việc đăng ký bảo hộ NHHH không chỉ bảo vệ lợi ích của chủ sở hữu NHHH mà
còn bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Một mặt, người tiêu dùng không bị
nhầm lẫn, lừa dối về nguồn gốc của sản phẩm , dịch vụ , mặt khác việc đăng ký
bảo hộ NHHH cho một doanh nghiệp nào đó còn giúp cho người tiêu dùng tìm
ra chủ thể hoặc người chịu trách nhiệm về sản phẩm dịch vụ cho dù NHHH
không nhất thiết nêu rõ tên và địa chỉ của chủ sở hữu NHHH.
c. Chức năng thông tin về chất lượng sản phẩm
Một sản phẩm, dịch vụ được biết đến thông qua NHHH của chính nó.
Thông thường, yếu tố giúp người tiêu dùng quyết định lựa chọn sản phẩm, dịch
vụ của một nhà cung cấp lại chính là bởi sự uy tín và nổi tiếng về chất lượng của
NHHH đó. Như vậy, NHHH còn thực hiện chức năng thông tin về chất lượng
của sản phẩm, dịch vụ. Tuy nhiên, chức năng thông tin về chất lượng của sản
phẩm không có nghĩa là sự ổn định cụ thể của một sản phẩm, dịch vụ mà mà sự
ổn định đối với tiêu chuẩn thông thường về chất lượng của sản phẩm, dịch vụ
mang NHHH đó.
Với chức năng thông tin về chất lượng sản phẩm không có nghĩa là và
cũng không nên được hiểu là NHHH thực hiện chức năng đảm bảo chất lượng
nghiệp tìm kiếm biện pháp để ngăn chặn sự chiếm đọat thị trường không lành
mạnh dưới các hình thức qua lừa dối, còn lợi ích của người tiêu dùng nằm trong
việc ngăn chặn sự lừa dối các quyết định mua hàng của họ. Khi các chủ sở hữu
kiện chống lại hành vi xâm phạm quyền sở hữu của NHHH của mình thì đồng
thời đã tạo ra một hệ thống bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.
1.4. Vai trò của nhãn hiệu hàng hoá
a. Đối với doanh nghiệp :
Qua những phân tích về chức năng của NHHH, có thể nhận thấy NHHH
có vai trò vô cùng to lớn trong hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh
nghiệp.
Trước hết, NHHH khuyến khích người bán đầu tư vào chất lượng sản
phẩm sao cho hàm ý tích cực của NHHH được khẳng định bằng kinh nghiệm
tiêu dùng của người mua. Những NHHH trở nên phổ biến thường là bởi chúng
9
thông tin về một hàng hóa, dịch vụ có chất lựợng đáng tin cậy và ổn định tạo
nên lòng trung thành của người mua trong việc tiêu dùng loại hàng hóa, dịch vụ
đó. Điều này khuyến khích nhiều công ty đang sử dụng NHHH này tiếp tục sử
dụng một cách có hiệu quả hơn NHHH đó bằng cách không ngừng năng cao
năng suất, chất lượng, tính năng, sự hấp dẫn của hàng hóa, dịch vụ. Đó là một
biện pháp để doanh nghiệp có thể duy trì được lợi ích kinh tế lâu dài và sự phát
triển bền vững trong tương lai. Ngược lại, chất lượng tồi đi kèm với một NHHH
có thể sẽ là một thiệt hại lớn cho một doanh nghiệp. Người tiêu dùng hiện nay
chủ yếu quyết định tiêu dùng dựa trên sự hiểu biết của họ về một NHHH nào đó.
Một khi cảm nhận của họ về NHHH của doanh nghiệp mang tính tiêu cực thì cơ
hội kinh doanh của doanh nghiệp gần như đổ vỡ, hậu quả của việc NHHH của
doanh nghiệp sẽ trở thành một biểu tượng đối lập với tác dụng dự kiến của nó.
Theo Tata, một quan chức điều hành cao cấp của một tập đoàn ấn Độ thì: “Khi
nền kinh tế phát triển và người tiêu dùng có sức mua lớn hơn, dân chúng không
mua sản phẩm, họ mua một lời hứa. Một nhãn hiệu chỉ là sự diễn đạt một lời
hứa.” Có thể nói, người tiêu dùng mua một sản phẩm mới bởi họ tin vào lời hứa
đẩy mạnh và việc tiêu thụ hàng hóa cũng không ngừng tăng lên. Hơn nữa, bởi
chức năng chỉ dẫn về nguồn gốc hàng hóa của NHHH mà người tiêu dùng sẽ có
hiểu biết về doanh nghiệp theo chiều hướng tích cực. Người tiêu dùng không
còn phải đắn đo khi lựa chọn sản phẩm bởi họ có thể xác định được uy tín về
chất lượng của sản phẩm chỉ nhờ hiểu biết của họ về nhãn hiệu của hàng hóa đó.
Đó là một phương thức quảng cáo cho hàng hóa và chính doanh nghiệp cũng
như là một hình thức xuc tiến thương mại hữu hiệu nhất.
Với các doanh nghiệp có tiếng tăm, không chỉ có các tài sản cố định hữu
hình mới thể hiện giá trị và khả năng tài chính của họ mà hệ thống tài sản vô
hình cũng đóng góp một phần không nhỏ. Ngày nay, NHHH là một tài sản vô
hình vô cùng quan trọng của doanh nghiệp trong họat động sản xuất kinh doanh.
Giám đốc công ty Quaker từng tuyên bố : “Nếu công ty này bị chia cắt, tôi sẽ
giao cho bạn tài sản, nhà máy, thiết bị và tôi chỉ giữ lại thương hiệu và nhãn
hiệu, tôi sẽ kinh doanh tốt hơn bạn.”. Thật dễ dàng để nhận thấy rằng, NHHH
chính là đại diện cho chất lượng của hàng hóa và là uy tín của doanh nghiệp
11
thông qua vai trò là một công cụ tiếp thị quảng cáo đắc lực. Bởi vậy mà trong
ngành thương mại hiện nay, NHHH được đem ra định giá, trao đổi và mua bán
thậm chí tên gọi nhãn hiệu đã trở thành tài sản có giá nhất của doanh nghiệp,
hơn cả những tài sản hữu hình như đất đai, nhà xưởng,… Trong vụ mua lại công
ty Perrier, nhận ra giá trị tên gọi nhãn hiệu đứng vững từ lâu của Perrier, Nestle
đã hào phóng chi tới 2,5tỷ USD. Tương tự như vậy, Philip Morris đã mua lại
Kraft với giá 13tỷ USD, số tiền nhiều hơn 600% giá trị theo sổ kế toán của nó.
Philip Morris sẵn sàng chi trả tới mức giá kỷ lục đó bởi họ kỳ vọng sẽ có được
sự chung thủy của người tiêu dùng nhờ Franchising của Kraft, để sử dụng cho
mục đích thúc đẩy thương mại tạp phẩm đồng thời với vai trò một nhãn hiệu có
thể mở rộng được. Ngoài ra, còn có rất nhiều nhãn hiệu hàng hóa nổi tiếng được
định giá rất cao :
CÁC NHÃN HIỆU CÓ GIÁ TRỊ NHẤT THẾ GIỚI NĂM 2007
Thứ
phân biệt và thông tin về chất lượng của sản phẩm, dịch vụ, người tiêu dùng dễ
dàng nhận biết được đâu là sản phẩm phù hợp với chất lượng mà họ tin dùng
cũng như đâu là hàng hóa mang đặc tính được họ yêu thích giữa vô số những lựa
chọn. Chẳng hạn, khi người tiêu dùng muốn mua sản phẩm xe hơi gia đình, họ
có thể nhanh chóng thu hẹp được danh sách những lựa chọn của chính mình dựa
trên các nhãn hiệu xe hơi có mặt tại thị trường xe hơi Việt Nam. Các nhãn hiệu
xe hơi như Mercedes, Audi hay BMW đại diện cho dòng xe sang trọng, tiện
nghi với hình thức bắt mắt; trong khi những nhãn hiệu như Toyota hay Honda
lại biểu tượng cho dòng xe thuận tiện trong việc sử dụng, có độ bền cao với giá
cả hợp lý; hay nhãn hiệu Deawoo, Daihatsu thường cung cấp cho người tiêu
dùng những loại xe bình dân, giá cả cạnh tranh và chất lượng vừa phải. Dựa trên
nhu cầu tiêu dùng, sở thích cũng như khả năng tài chính của mình, với các thông
tin về các dòng xe được thể hiện qua nhãn hiệu của chúng, người tiêu dùng có
thể đưa ra được quyết định tiêu dùng một cách đúng đắn và khôn ngoan nhất.
Việc lựa chọn của người tiêu dùng giờ đây phần lớn dựa vào hiểu biết của họ về
các nhãn hiệu các hàng hóa và dịch vụ tương ứng với sở thích, cá tính riêng của
họ. Từ đó có thể thấy, NHHH giúp cho người tiêu dùng có thể định hướng được
việc tiêu dùng của mình.
NHHH giúp người tiêu dùng nhận biết và phân loại hàng hóa, dịch vụ
giúp họ đi đến những quyết định cuối cùng; song song với việc giúp họ lựa chọn
được nhà sản xuất tin cậy. Mỗi NHHH đều mang chức năng thông tin về nguồn
gốc về sản phẩm. Người tiêu dùng biết đến NHHH có nghĩa là họ biết được chắc
chắn nhà sản xuất của hàng hóa đó hoặc nhà cung cấp của dịch vụ đó. Đó chính
13
là cơ sở chắc chắn nhất để họ lựa chọn nhà sản xuất. Có thể, cùng một mặt hàng,
cùng một chức năng và giá cả tương đồng, nhưng dựa trên kinh nghiệm tiêu
dùng cũng như sở thích khác nhau, mỗi người có thể lựa chọn một hàng hóa,
dịch vụ của một nhà sản xuất khác nhau. Hoặc khi người tiêu dùng đã từng sử
dụng và có sự tin cậy đối với một mặt hàng nào đó, nhờ có NHHH, họ biết được
nhà sản xuất. Niềm tin đối với hàng hóa dẫn đến sự tin tưởng với nhà sản xuất.
quyền sở hữu công nghiệp ( SHCN). Bảo hộ có nghiã là các họat động gìn giữ
và bảo vệ cũng như sử dụng các biện pháp nhằm giữ gìn và bảo vệ tài sản của
một cá nhân, tổ chức. Vậy, bảo hộ NHHH có thể hiểu là các biện pháp nhằm giữ
gìn và bảo vệ NHHH khỏi sự xâm phạm hoặc sử dụng bất hợp pháp nào. Theo
quy định của pháp luật hiện hành, việc bảo hộ quyền SHCN là việc nhà nước
thông qua hệ thống Pháp luật xác lập quyền đối với đối tượng SHCN và bảo vệ
quyền đó chống lại bất kỳ sự xâm phạm nào của bên thứ ba. Việc xác lập này
được thực hiện dưới hình thức cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng
nhận đăng ký NHHH theo một trình tự do Pháp luật quy định. Tuy nhiên, không
phải bất kỳ một NHHH nào cũng được pháp luật bảo hộ. Muốn xác lập quyền
SHCN đối với NHHH, người chủ NHHH phải làm đơn đăng ký NHHH và thực
hiện đúng các quy trình thủ tục và các nguyên tắc bảo hộ. Đó là đăng ký bảo hộ
NHHH.
a.2Đăng ký bảo hộ NHHH
Đăng ký bảo hộ NHHH là thủ tục hành chính do Cục Sở hữu trí tuệ tiến
hành với ý nghĩa thừa nhận quyền sở hữu đối với NHHH của người làm đơn
đăng ký.
Hình thức đăng ký NHHH là ghi nhận nhãn hiệu và Chủ sở hữu nhãn hiệu
vào Sổ đăng ký Quốc gia về NHHH và cấp Giấy chứng nhận đăng ký NHHH
cho chủ sở hữu.
Để được bảo hộ NHHH người đăng ký bảo hộ cần đáp ứng được các điều
kiện về NHHH cũng như các nguyên tắc về bảo hộ. Trước hết, muốn đăng ký
nhãn hiệu, bạn phải là một chủ thể kinh doanh hợp pháp. Để được đăng ký bảo
hộ NHHH phải đáp ứng các điều kiện sau:
15
Thứ nhất, NHHH là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ,
hình vẽ, hình ảnh, kể cả hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể
hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc.
Thứ hai, NHHH được bảo hộ phải có khả năng phân biệt hàng hóa, dịch
vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác.
Đăng bạ cấp Giấy chứng
nhận
Nộp lệ phí đăng ký
Thông báo nộp lệ phí
đăng ký
Xét nghiệm nội dung
Công bố đơn đăng ký
Từ chối chấp nhận đơn
Đơn phản đối cấp giấy
chứng nhận
Từ chối cấp Giấy chứng
nhận
Công bố Giấy chứng
nhận đăng ký NHHH
Trong thời hạn hiệu lực của Giấy chứng nhận đăng ký NHHH, chủ Giấy
chứng nhận độc quyền sử dụng NHHH để đánh dấu hàng hóa của mình và sử
dụng NHHH nhằm các mục đích kinh doanh khác; hoặc chuyển nhượng quyền
sở hữu nhãn hiệu cho người khác; hoặc cho phép người khác cùng sử dụng nhãn
hiệu thông qua các hợp đồng li-xăng. Cũng trong thời hạn này mọi hành vi xâm
phạm quyền nhãn hiệu của người khác đã được bảo hộ bao gồm việc sử dụng
trái phép một nhãn hiệu trùng hoặc một nhãn hiệu tương tự nhưng có khả năng
gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được bảo hộ cho cùng một loại sản phẩm thì sẽ
bị pháp luật xử lý.
Tuy nhiên, đăng ký bảo hộ NHHH chỉ là một thủ tục mang tính tự nguyện
của các cá nhân sử dụng NHHH chứ không phải là một yêu cầu bắt buộc trong
hoạt động thương mại trong nội địa cũng như ở nước ngoài. Vì vậy, tùy vào
nhận thức và hiểu biết của mỗi doanh nghiệp mà việc đăng ký bảo hộ NHHH
được thực hiện đến đâu.
a.3 . Ý nghĩa của việc bảo hộ NHHH
a. Đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho chủ sở hữu
cũng như các nước đang phát triển. Nhiều triệu NHHH đã được đăng ký và bảo
hộ hiện nay trên toàn thế giới (bao gồm 34 nhóm hàng hóa khác nhau) và toàn
bộ các loại dịch vụ hiện có (gồm 11nhóm dịch vụ khác nhau, theo bảng phân
loại quốc tế Nice lần 8). Điều đó chứng tỏ các nhà sản xuất và kinh doanh trên
toàn thế giới đã nhận thức được rất rõ tầm quan trọng của NHHH đối với sự tồn
tại và phát triển của mình.
Như đã phân tích ở trên, NHHH là tài sản vô hình quý giá bậc nhất của
doanh nghiệp, là đối tượng SHCN gắn chặt nhất với quá trình lưu thông hàng
hóa. Bằng NHHH, nhà sản xuất có thể đánh dấu hàng hóa của mình sản xuất
khi đưa ra thị trường, có thể quảng cáo cho sản phẩm, dịch vụ hay chính doanh
nghiệp thông qua nhãn hiệu trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm đẩy
mạnh lưu thông, tăng doanh số hàng hóa của mình. Mặt khác, thông qua NHHH
người tiêu dùng có thể dễ dàng lựa chọn hàng hóa theo nhu cầu, sở thích, yêu
cầu chất lượng và khả năng tài chính của mình. Đó chính là nguyên cớ để các
nhà sản xuất kinh doanh không ngừng đầu tư tiền của và công sức nhằm xây
19
dựng các NHHH uy tín. Tuy nhiên, để tạo ra được một NHHH có uy tín, nhà sản
xuất phải có sự đầu tư về sản phẩm, vốn là minh chứng về chất lượng hay đặc
tính của NHHH. NHHH có uy tín thường đi kèm với hàng hóa, dịch vụ có thị
trường tiêu thụ rộng lớn, cả trong và ngoài nước. Và để đạt được mục đích kinh
doanh đó, nhà sản xuất phải không ngừng cải tiến mẫu mã, nâng cao năng suất,
củng cố chất lượng nhằm phục vụ nhu cầu ngày càng cao của những người tiêu
dùng thông minh và khó tính. Và như vậy, NHHH trở thành động lực thúc đẩy
sản xuất, tạo nên uy tín và sự phát triển của các nhà kinh doanh.
Vậy, có thể thấy việc sử dụng đúng đắn chức năng của NHHH theo đúng
pháp luật sẽ tạo nên một sự cạnh tranh lành mạnh trên thị trường, phát triển sản
xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, trên thực tế, do ham lợi,
muốn đạt lợi nhuận nhanh chóng và bằng mọi cách rẻ nhất, người ta đã làm
hàng giả, bắt chước hoặc nhái theo các nhãn hiệu đã được công chúng ưa
chuộng để sản xuất các hàng hóa kém chất lượng và bán với giá rẻ hơn. Điều
Với người tiêu dùng, NHHH có vai trò vô cùng quan trọng. Trong nhịp
sống sôi động và bận bịu, với vô vàn các mặt hàng, dịch vụ luôn sẵn sàng đáp
ứng nhu cầu của mọi đối tượng khách hàng thì việc bỏ thời gian chọn lựa loại
sản phẩm yêu thích và thiết yếu dường như là không thể. Người tiêu dùng chủ
yếu đưa ra quyết định lựa chọn dựa trên kinh nghiệm tiêu dùng, cụ thể chính là
sự hiểu biết và tin tưởng của họ về các NHHH khác nhau của cùng một loại
hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, người tiêu dùng không thể khôn ngoan tới mức họ
có thể phân biệt được các hàng hóa mang NHHH thật với những sản phẩm làm
nhái, làm giả đầy tinh vi như hiện nay. Việc mua nhầm xảy ra thường xuyên hơn
và hậu quả là không thể lường được. Khi đó, bảo hộ NHHH là công cụ hữu hiệu
nhất để bảo vệ người tiêu dùng. Bảo hộ NHHH góp phần đẩy lùi tệ nạn hàng
giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, giúp người tiêu dùng thoát khỏi tâm lý
hoang mang, lo sợ khi lựa chọn sản phẩm tiêu dùng.
Trên thị trường, người tiêu dùng là đối tượng và mục đích cuối cùng của
một vòng quay sản xuất, là cơ sở cho mọi quyết định kinh doanh của các nhà sản
xuất. Tuy nhiên, họ lại những người ít có hiểu biết nhất về đặc tính cũng như
chất lượng của các mặt hàng họ muốn tiêu dùng nếu họ không có được những
21
thông tin cần thiết, chủ yếu được truyền tải qua NHHH. Bảo hộ NHHH góp
phần giúp người tiêu dùng nhận biết được đâu là sản phẩm thật và đâu là sản
phẩm làm nhái. Những người tiêu dùng khôn ngoan luôn lựa chọn sản phẩm
theo đúng tính năng và chất lượng yêu cầu của bản thân họ. Khi đó, vô hình
chung cùng với sự bảo vệ của pháp luật, họ tự bảo vệ chính họ. Và cũng như
vậy, người tiêu dùng đã góp phần đẩy lùi tệ nạn hàng giả khi họ biết lựa chọn và
tẩy chay hàng giả, hàng nhái.
Bảo hộ NHHH đưa ra các biện pháp về pháp lý nhằm bảo vệ quyền của
những chủ sở hữu hàng hóa chân chính, khép chặt cơ hội của những kẻ có ý
định gian lận. Đồng thời, khuyến khích ý thức tự bảo vệ mình của các doanh
nghiệp bằng việc không ngừng thay đổi mẫu mã, kiểu dáng, tính năng của hàng
hóa nhằm tránh mọi sự bắt chước và làm nhái. Người tiêu dùng được cập nhật
Mặt khác, ngay cả tại thị trường trong nước, tình trạng vi phạm bảo hộ
quyền SHCN, trong đó có NHHH cũng gây nên một tổn thất không nhỏ cho nền
kinh tế quốc gia. Nhiều doanh nghiệp đã có những sản phẩm có chất lượng cao
nhưng do chưa có uy tín hoặc do tâm lý chuộng hàng ngoại của người Việt
Nam, họ đã không ngần ngại gắn NHHH của các doanh nghiệp nước ngoài nổi
tiếng để tiêu thụ dù biết đã vi phạm pháp luật. Bảo hộ NHHH lúc này là một
biện pháp hiệu quả để bảo vệ lợi ích quốc gia.
Vậy, có thể thấy, trong nền kinh tế thị trường hiện nay, khi cạnh tranh
ngày càng khốc liệt và không ít doanh nghiệp không từ bỏ các thủ đoạn để kiếm
lời thì bảo hộ NHHH chính là biện pháp bảo vệ nền kinh tế quốc gia,tạo ra thị
trường kinh tế lành mạnh, giúp các doanh nghiệp phát triển một cách đúng đắn
và vững mạnh.
II. Đăng ký bảo hộ NHHH ở nước ngoài.
1.Khái niệm
Đăng ký bảo hộ NHHH ở nước ngoài là việc chủ NHHH đăng ký quyền
được bảo hộ về NHHH tại các nước khác, nơi họ có nhu cầu xác lập về quyền sở
hữu độc quyền đối với NHHH. Việc đăng ký bảo hộ NHHH ở nước ngoài là một
việc làm phức tạp và tốn kém hơn nhiều so với ở trong nước nên đây là vấn đề
23
chủ yếu được các doanh nghiệp có hoạt động đầu tư ở nước ngoài hoặc có sản
phẩm xuất khẩu quan tâm mà thôi.
Việc đăng ký bảo hộ NHHH ở nước ngoài có thể được tiến hành theo các
cách thức khác nhau tùy theo lựa chọn của các chủ nhãn hiệu hoặc quy định tại
nơi nhãn hiệu được đăng ký để bảo hộ. Hiện nay, có hai cách thức đăng ký bảo
hộ NHHH ở nước ngoài chủ yếu là: Đăng ký theo Thỏa ước Madrid (nộp một
đơn đăng ký duy nhất cho văn phòng quốc tế của Tổ chức SHTT thế giới WIPO
và bảo hộ NHHH có giá trị tại tất cả các nước thành viên) ; và đăng ký theo
Công ước Paris về bảo hộ quyền SHCN (đăng ký trực tiếp tại từng quốc gia là
thành viên của Công ước). Quy trình và thủ tục đăng ký của từng cách thức sẽ
được trình bày cụ thể ở phần sau của Khóa luận.
đoạt nhãn hiệu, xuất hiện hàng giả, hàng nhái trở nên không quá hiếm hoi. Xuất
khẩu hàng hóa ở một thị trường mới đồng nghĩa với việc doanh nghiệp tung ra
một sản phẩm mới ở một thị trường mới. Việc đầu tư xây dựng và bảo hộ
NHHH có ý nghĩa tương tự như tại thị trường trong nước, thậm chí mang tầm
quan trọng cao hơn. NHHH luôn là một tài sản quan trọng của doanh nghiệp
trong hoạt động kinh doanh. Đặc biệt với hoạt động xuất khẩu, nơi hàng hóa lần
đầu tiên được ra mắt thị trường, NHHH là một công cụ hữu hiệu cho việc xâm
nhập thị trường.
Vì vậy, việc đăng ký NHHH tại thị trường nước ngoài một cách kịp thời
là việc làm cần thiết của các doanh nghiệp xuất khẩu. Mặt khác, đăng ký bảo hộ
NHHH tại thị trường nước ngoài là một yêu cầu mang tính bắt buộc bởi bảo hộ
NHHH mang tính lãnh thổ. Muốn được bảo vệ lợi ích và quyền sở hữu NHHH,
ngăn chặn mọi tình trạng xâm phạm bất hợp pháp quyền SHTT, doanh nghiệp
phải kịp thời đăng ký bảo hộ NHHH tại các thị trường xuất khẩu. Đó chính là
cách thức doanh nghiệp xác lập quyền sở hữu đối với NHHH. Có NHHH được
bảo hộ tại thị trường nước ngoài, doanh nghiệp có điều kiện để xâm nhập, tạo
lập, từ đó giữ vững và phát triển thị trường xuất khẩu.
Do đó, cũng giống như hoạt động sản xuất kinh doanh nội địa, việc đăng
ký bảo hộ NHHH tại thị trường xuất khẩu, biện pháp bảo hộ quyền sở hữu
25
Copyright: Tài liệu đại học ©