Hiệu quả kinh tế - xã hội của công nghệ chế biến tổng hợp một số loại gỗ rừng
trồng tại tỉnh phú thọ và tuyên quang
Trần Tuấn Nghĩa, Bùi Chí Kiên
Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam
Hiện nay, công nghệ chế biến gỗ rừng trồng mang lại hiệu quả cao nhất là sản xuất
ván nhân tạo, chủ yếu là ván MDF (Medium Density Fiber board) và ván dăm. Thị
trường ván dăm và ván MDF đang phát triển với quy mô lớn trong khoảng 20 năm
gần đây, do tính ưu việt của ván MDF hơn hẳn các loại ván nhân tạo khác về chất
lượng mà các yêu cầu về chủng loại, kích thước và chất lượng của nguyên liệu lại
thấp hơn. Nhưng vốn đầu tư cho một dây chuyền thiết bị và công nghệ phải nhập
từ nước ngoài vào lại rất lớn( hàng chục triệu USD ).
Nước ta hiện nay chưa có được nhiều vùng rừng trồng tập trung cung cấp đủ
nguyên liệu cho công nghiệp sản xuất ván nhân tạo quy mô lớn. Trong giai đoạn
trước mắt, chúng ta mới chỉ có thể lựa chọn được một vài địa điểm trên địa bàn cả
nước, đầu tư được một vài dây chuyền sản xuất ván MDF với quy mô khoảng
50.000 m
3
sản phẩm / năm. Vì vậy, công nghệ chế biến gỗ rừng trồng hợp lý và
mang lại hiệu quả kinh tế hiện nay chủ yếu là băm dăm làm nguyên liệu cho các
nhà máy giấy và xây dựng dây chuyền sản suất ván dăm quy mô nhỏ. Thực tế gỗ
rừng trồng cũng có những cây tăng trưởng rất nhanh. Theo số liệu và kết quả thu
được khi tiến hành đo đếm và tính toán tại Xưởng băm dăm huyện Phù Ninh - tỉnh
Phú Thọ thì gỗ rừng trồng mọc nhanh này chiếm tỷ lệ khoảng 36,66 % . Và được
khai thác từ các huyện trong tỉnh Phú Thọ, tỉnh Tuyên Quang, tuổi từ 8 đến 12
năm cho nên khi băm dăm phải mất thêm công đoạn xẻ nhỏ những cây gỗ lớn ( do
máy băm dăm chỉ băm được những cây gỗ có F£15 cm). Trong khi đó, nhu cầu về
gỗ xẻ vẫn không giảm mà gỗ lớn thì ngày càng khan hiếm .
Xuất phát từ thực tế đó chúng tôi đã đưa ra công nghệ xẻ kết hợp với băm dăm gỗ
rừng trồng và đã tiến hành làm thực nghiệm tại xưởng băm dăm huyện Phù Ninh -
tỉnh Phú Thọ, Xí nghiệp Cung ứng nguyên liệu, Công ty giấy Bãi Bằng. Chúng tôi
đã tuyển chọn trong 300 m

= 70.620 đ tiền lãi / 1 m
3
gỗ nguyên liệu.
Hiệu quả của phương án xẻ - băm dăm đã được xác định bằng thực nghiệm theo
sơ đồ sau :
Bán
Gỗ hộp Tiền
Nguyên liệu xẻ
Lợi nhuận="åThu-åChi
(Gỗ rừng trồng) gỗ
Băm Bán
Bìa bắp Dăm Tiền
dăm
Việc xẻ gỗ hộp được tiến hành theo sơ đồ cắt khúc và xẻ tối ưu (áp dụng kết quả
nghiên cứu của Đề tài 04 thuộc Chương trình nghiên cứu KN03). Dưới đây là các
chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật đã xác định tại cơ sở sản xuất :
- Độ tuổi gỗ : Từ 8 đến 12 năm tuổi
- Đường kính gỗ đưa vào xẻ : Fmin ³13 cm
- Độ cong ( % ) : 0.4 £ f £ 1.5
- Độ thót ngọn ( độ thon ) : ( 1 - 2 ) cm/ m
- Chiều dài gỗ đưa vào xẻ ( áp dụng kết quả nghiên cứu của Đề mục 03 thuộc
chương trình nghiên cứu KN 04 ) : Lmin = 2.1 m.
- Tỷ lệ gỗ đạt kích thước đưa vào xẻ :
75.5 m
3
/300 m
3
= 25.16(%)
- Tỷ lệ thành khí : 60.7 ( % )
- Mua nguyên liệu :


Trong đó : L : Lợi nhuận
T
1
: Tiền lãi thu được khi chế biến gỗ lớn theo phương án xẻ - băm dăm ( 75,5 m
3

);
T
1
= 14.404.850đ
T
2
: Tiền lãi thu được khi chế biến gỗ nhỏ theo phương án băm dăm của xưởng (
300 m
3
- 75,5 m
3
= 224,5 m
3
).
T
2
= 224,5 x 70.620 đ = 15.854.190 đ
ÞL = 14 404 850 + 15.854.190 = 30.259.040 đ
Tức là thu được: 30.259.040
đ
/300 m
3
= 100.863

KN0304), Hà Nội 1996.
Socio-economic effectiveness of integrated processing of some types of forest -
plantation wood
The research subject deals with the socio-economic effects of an integrated wood
processing technology sawing and chipping of some types of forest plantation
wood. The problems are as follows:
- To define the ratio of wood of suitable dimension for sawing, the appropriate
processing technology. the best sawing method to obtain highest ratio of sawn
wood.
- To identify the economic effectiveness the processing technology applied for
forest platation wood.