Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
1
MỞ
ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá và tiến trình hội nhập quốc tế
của đất
nƣớc
đòi hỏi nguồn nhân lực có trình độ cao, năng động, sáng tạo và
phẩm chất đạo đức tốt. Để đáp ứng nhu cầu đó nghành giáo dục cần đổi mới
toàn diện. Do vậy với văn kiện đại hội đảng lần thứ X của ban chấp hành
trung
ƣơng

Vật lí học là một môn học bắt buộc trong hệ thống các môn học của nhà
tr
ƣ
ờng
phổ thông ở
nƣớc
ta hiện nay. Yêu cầu đổi mới
ph
ƣ
ơng
pháp dạy và
học trong nhà
tr
ƣ
ờng
phổ thông trong đó yêu cầu đổi mới
ph
ƣ
ơng
pháp dạy và
học đối với môn vật lí là điều tất yếu. Do đặc thù của vật lí học là môn khoa
học thực nghiệm nên một trong những khâu quan trọng của quá trình đổi mới
ph
ƣ
ơng
pháp dạy học vật lý là tăng
c
ƣ
ờng
các hoạt động thực nghiệm của học

tiến hành thí nghiệm, học sinh đƣợc làm quen với
ph
ƣ
ơng
pháp nghiên cứu
khoa học, có một số kĩ năng sử dụng các máy móc thiết bị cơ bản làm cơ sở
cho việc sử dụng những công cụ trong công việc cũng
nhƣ
trong cuộc sống.
Qua điều tra thực tế, chúng tôi thấy: Việc dạy và học theo
chƣơng
trình
mới đã có nhiều
ƣu
điểm. Tuy nhiên, dạy học nội khoá vẫn còn rất nặng nề,
chƣa kích thích
đƣợc
sự hứng thú học tập và chƣa phát triển
đƣợc
năng lực
sáng tạo của học sinh. Do vậy, để đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra của nền giáo
dục, cần phải đa dạng hoá các hình thức tổ chức hoạt động học tập của học
sinh, và cần phải khẳng định vai trò quan trọng của hoạt động ngoài giờ lên
lớp (hay hoạt động ngoại khoá). Đây là một hình thức dạy học mang lại hiệu
quả cao
nhƣng
hiện nay
chƣa đƣợc
chú trọng ở các
tr


www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
3
có sẵn trong thực tế
nh
ƣ
ng
giáo viên đã không tổ chức cho học sinh tự thiết kế
và làm thí nghiệm. Do vậy, trong học nội khóa, học sinh không có cơ hội
đƣợc rèn luyện các kĩ năng, các thao tác làm thí nghiệm, cũng nhƣ không
đƣợc
hình thành kiến thức một cách đúng đắn dễ dẫn đến sai lầm, hay không
có sự hứng thú, tích cực trong học tập và không
đƣợc
rèn luyện
tƣ

tr
ƣ
ờng
trung học phổ thông (THPT), chúng tôi
chọn nghiên cứu đề tài: NGHIÊN CỨU TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHOÁ
VỀ "DÕNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI" VẬT LÍ LỚP 11 (THPT) NHẰM PHÁT HUY
TÍNH TÍCH CỰC VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH.
2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Nghiên cứu tổ chức hoạt động ngoại khoá về "dòng điện không đổi"
vật lý lớp 11(THPT) nhằm phát huy tính tích cực và phát triển năng lực sáng
tạo của học sinh.
3. ĐỐI
TƢỢNG
NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Tổ chức dạy học ngoại khoá một số chủ đề về
"
Dòng điện không đổi
''
đối với học sinh lớp 11 THPT, nhằm phát huy tính tích cực và phát triển năng
lực sáng tạo của học sinh.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c


trình vật lý 11.
- Tổ chức thực hiện, tổng kết và rút ra một số kết luận cần thiết.
6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu và tổ chức hoạt động ngoại khoá khi dạy một số kiến thức
về dòng điện không đổi trong
chƣơng
trình vật lý 11 (THPT), nhằm phát huy
tính tích cực và phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh.
7.
PHƢƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu cơ sở lí luận phục vụ đề tài: nghiên cứu các tài liệu về tâm
lí học, giáo dục học, lý luận dạy học vật lý, các tài liệu về tổ chức hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Nghiên cứu thực tế dạy học ngoại khoá vật lí tại một số
tr
ƣ
ờng
THPT.
- Tổ chức thực nghiệm
sƣ
phạm: thực hiện dạy học ngoại khoá một số
nội dung đã chọn và đánh giá mức độ hoàn thành của luận văn so với mục
đích nghiên cứu của đề tài.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .


Chương 2: Tổ chức hoạt động ngoại khoá về "dòng điện khồng đổi" cho
học sinh lớp 11 THPT nhằm phát huy tính tích cực và phát triển năng lực sáng
tạo cho học sinh
Chương 3: Thực nghiệm
sƣ
phạm
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
6
NỘI DUNG
CHƢƠNG
1
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ

Các hình thức hoạt động ngoại khoá của các
tr
ƣ
ờng
phổ thông của các
nƣớc trên thế giới
thƣờng
tập trung chủ yếu vào các hoạt động
nhƣ:
trò chơi
trí tuệ; câu lạc bộ nhạc, kịch, hội hoạ, thể thao; dã ngoại thực tế…
Ở
nƣớc
ta, từ những năm 1960 khi xây dựng
chƣơng
trình giáo dục, Bộ giáo
dục đã xác định rõ: ''Muốn thực hiện giáo dục và giáo dưỡng trong các môn
học đạt kết quả đầy đủ thì ở nhà trường cần tổ chức ngoại khoá… Công tác
ngoại khoá bổ sung và nâng cao chất lượng của nội khoá lên một bước''. Vật
lí là một môn học bắt buộc ở
tr
ƣ
ờng
phổ thông của
nƣớc
ta hiện nay. Hoạt
động ngoại khoá về vật lí cũng là một phần trong hoạt động ngoại khoá ở
tr
ƣ
ờng

7
(2007), Nghiên cứu việc tổ chức ngoại khóa về cơ học chất lưu chuyển động
nhằm phát triển tính tích cực, sáng tạo của học sinh THPT, Luận văn thạc sĩ
khoa học giáo dục;
Tr
ƣ
ơng
Đức
C
ƣ
ờng
(2007), Nghiên cứu xây dựng và tổ
chức một số chủ đề ngoại khóa phần điện học lớp 12(THPT) nhằm góp phần
giáo dục KTTH cho học sinh, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục; Nguyễn
Hƣơng
Lan – 2007; Ngô Thị Bình (2009), Nghiên cứu việc tổ chức hoạt động
ngoại khoá về Tĩnh học vật rắn ở lớp 10 THPT nhằm phát huy tính tích cực
và phát triển năng lực sáng tạo của học sinh, Luận văn thạc sĩ khoa học
giáo
dục…nhƣng
ở các phần khác nhau trong
chƣơng
trình vật lí và
chƣa
có
đề tài nào nghiên cứu hoạt động ngoại khoá về “Dòng điện không đổi ” ở
lớp 11
THPT. Vì vậy chúng tôi quyết định chọn
hƣớng
đề tài này.

phổ thông cơ bản, phù hợp với thực tiễn đất
nƣớc
về tự nhiên, xã hội,
tƣ
duy.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
8
Những tri thức khoa học phổ thông cơ bản
đƣợc
cung cấp cho
ngƣời
học phải

ƣ
ợng,
năng lực tổ chức lao động trí óc một cách khoa
học, năng lực tự học, năng lực hoạt động nhận thức độc lập, sáng tạo.
Đứng
trƣớc
sự bùng nổ thông tin, khoa học công nghệ, việc hình thành
cho HS năng lực tự học một cách độc lập, sáng tạo gữi vai trò hết sức quan
trọng, nó là cơ sở để giúp con
ngƣời
có thể học tập
th
ƣ
ờng
xuyên và học tập
suốt đời.
Bên cạnh việc phát triển các năng lực hoạt động trí tuệ, quá trình dạy học
có nhiệm vụ bồi
d
ƣ
ỡng
cho HS một số phẩm chất hoạt động trí tuệ cả về bề
rộng, chiều sâu, tính độc lập, tính phê phán, tính mềm dẻo và tính năng động,
tính khái quát của hoạt động trí tuệ…
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .


học thì nói chung việc dạy học phải đảm bảo tính vừa sức với
ngƣời
học, các
nhiệm vụ dạy học phải
tƣơng
thích với “vùng phát triển gần nhất ” [23] tạo
điều kiện đòi hỏi
ngƣời
học phải không ngừng
vƣơn
lên với sự nỗ lực cao nhất.
Để phát triển trí tuệ cho HS cần chú ý tới các điều kiện sau:
+ Nắm
đƣợc
đặc điểm của đối
t
ƣ
ợng,
đặc biệt là trình độ nhận thức của
đối tƣợng.
+
Có ph
ƣ
ơng

pháp dạy học thích hợp nhằm phát huy
trí
thông minh của
HS.
+ Lựa chọn nội dung dạy học một cách khoa học và hợp lý.

n u .

e

d u . v

n
10
Giữa các nhiệm vụ dạy học có mối liên hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ
nhau cùng thực hiện mục tiêu của qúa trình dạy học. Nhờ nắm vững kỹ năng,
kỹ xảo mà năng lực
tƣ
duy sáng tạo của con ngƣời không ngừng
đƣợc
phát
triển, sự phát triển của
tƣ
duy sẽ kèm theo sự phát triển của thế giới quan
khoa học, nhân sinh quan và các phẩm chất đạo đức của con
ngƣời
từ đó hình
thành con
ngƣời
mới đáp ứng yêu cầu của xã hội.
* Nguyên tắc dạy học
Nguyên tắc dạy học là hệ thống xác định những yêu cầu cơ bản, có tính
chất xuất phát để chỉ đạo việc xác định nội dung,
phƣơng
pháp và hình thức
dạy học phù hợp với mục đích giáo dục, nhiệm vụ dạy học và với những tính

tr
ƣ
ờng
PT
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
11
Hình thức tổ chức dạy học là toàn bộ những cách thức tổ chức hoạt động
của GV và HS trong quá trình dạy học, ở thời gian và địa điểm nhất định với
những phƣơng pháp, phƣơng tiện dạy học cụ thể nhằm thực hiện những
nhiệm vụ dạy học.
Hình thức dạy học khác nhau chủ yếu tùy theo mối quan hệ giữa việc
dạy học có tính tập thể hay có tính cá nhân, mức độ tính tự lực hoạt động

nẩy sinh mâu thuẫn giữa những yêu cầu của GV và mức độ tích cực của cá
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
12
nhân HS riêng biệt, những yêu cầu do GV nêu ra hoặc khó quá, hoặc quá dễ
so với trình độ của từng HS.
+ Dạng cá nhân: Là dạng mà mỗi HS độc lập hoàn thành nhiệm vụ học
tập theo trình độ và khả năng riêng của
mình, không
có sự tác động của bạn
bè.
- Ưu điểm: Phù hợp với mức độ cao nhất những đặc điểm cá nhân HS về
trình độ nhận thức, tốc độ làm việc. Dạng này tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi

nƣớc
ta, quá trình dạy học đƣợc thực hiện bởi nhiều hình thức, có
thể kể đến một số hình thức sau: hình thức bài lên lớp (lớp – bài), hình thức
học ở nhà, hình thức hoạt động ngoại khóa ( tham quan, thảo luận và
xêmina…), hình thức giúp đỡ riêng [15]
Hình thức lớp – bài: Đây là hình thức dạy học cơ bản, là hình thức giáo
viên lên lớp trình bày nội dung kiến thức của một tiết, bài.
Hình thức học ở nhà: Với hình thức này, HS có thể làm
đƣợc
rất nhiều
công việc
nhƣ
học bài, làm bài,
làm
thí nghiệm, đọc sách
tham
khảo,
chuẩn
bị
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

Hình thức hoạt động ngoại khóa: Với hình thức này, HS có thể tham
quan học tập, tổ chức thảo luận theo chuyên đề, tổ chức các buổi dạ hội…hình
thức này còn ít
đƣợc
tiến hành tại các
tr
ƣ
ờng
phổ thông.
Hình thức giúp đỡ riêng: Trong quá trình dạy học, tất yếu sẽ có sự phân
hóa về trình độ nhận thức và sẽ xuất hiện hai loại HS: Yếu – kém, khá - giỏi
mà việc dạy học
đƣợc
tiến hành trên cơ sở trình độ chung không thỏa mãn hai
loại học sinh này.
1.3. Các nhiệm vụ cơ bản của dạy học vật lí ở
tr
ƣ
ờng
phổ thông
Căn cứ vào mục tiêu chung của hệ thống giáo dục quốc dân và đặc điểm riêng
của bộ môn vật lý, việc dạy học vật lý ở
tr
ƣ
ờng
phổ thông có các
nhiệm
vụ sau:
[17]
* Trang bị cho HS hệ thống những kiến thức phổ thông, cơ bản, ở mức độ

những nguyên lý cơ bản về cấu tạo và hoạt động của các
máy móc dùng phổ biến trong nền kinh tế quốc dân. Có kỹ năng sử dụng
những dụng cụ vật lý, đặc biệt là những dụng cụ đo lƣờng, kỹ năng lắp ráp
các thiết bị để thực hiện thí nghiệm vật lí, vẽ biểu đồ, sử lý các số liệu đo đạc
để rút ra kết luận. Những kiến thức, kỹ năng đó giúp cho HS sau này nhanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
15
chóng thích ứng
đƣợc
với lao động sản xuất trong sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất
n

dƣới
sự
chỉ đạo của giáo viên” (P.N.Erddơniev, 1974). Vì vậy, nói tới tích cực học tập
thực chất là nói đến tích cực nhận thức. Tính tích cực nhận thức là trạng thái
hoạt động nhận thức của học sinh, đặc
trƣng
ở khát vọng học tập, cố gắng trí
tuệ và nghị lực cao trong quá trình nắm vững kiến thức.
* Các biểu hiện của tính tích cực trong học tập
Tính tích cực của học sinh trong học tập biểu hiện qua các hành động
cụ thể
nh
ƣ
:
- Học sinh sẵn sàng, hồ hởi đón nhận các nhiệm vụ mà giáo viên giao
cho.
- Học sinh tự nguyện tham gia vào các hoạt động học tập.
- Học sinh tự giác thực hiện các nhiệm vụ mà mình đã nhận mà không
cần phải để giáo viên đôn đốc, nhắc nhở.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

ƣ
ơng
án giải quyết vấn đề, mong muốn đƣợc giáo viên giúp đỡ, chỉ dẫn mà không
nản chí khi gặp khó khăn.
Ngoài ra, tính tích cực của học sinh trong hoạt động học tập cũng nhƣ
trong hoạt động ngoại khoá còn có thể nhận thấy trong biểu hiện về mặt ý chí,
nhƣ: sự tập trung vào vấn đề đang nghiên cứu, kiên trì theo đuổi mục tiêu,
không nản chí
trƣớc
những khó khăn hoặc thái độ phản ứng trong những buổi
học, buổi hoạt động nhóm là hào hứng, sôi nổi hay chán nản.
* Các cấp độ của tính tích cực học tập
Có thể phân biệt tính tích cực ở ba cấp độ khác nhau
nhƣ
sau:
+ Cấp độ 1 – bắt chƣớc: Học sinh tích cực bắt
ch
ƣ
ớc
hoạt động của
giáo viên và của bạn bè. Trong hành động bắt
ch
ƣ
ớc
cũng phải có sự cố gắng
của thần kinh và cơ bắp.
+ Cấp độ 2 – tìm tòi: Học sinh tìm cách độc lập giải quyết vấn đề, thử
nhiều cách khác nhau để giải quyết hợp lí vấn đề.
+ Cấp độ 3 – sáng tạo: Học sinh nghĩ ra cách giải quyết mới độc đáo
hoặc cấu tạo những nhiệm vụ mới, bài tập mới hay những thí nghiệm mới để


p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
18
* Khái niệm năng lực sáng tạo
“Sáng tạo là một hoạt động mà kết quả của nó là một sản phẩm tinh
thần hay vật chất có tính đổi mới, có ý nghĩa xã hội, có giá trị” (Sáng tạo,
Bách khoa toàn
thƣ
Liên Xô. Tập 42, trang 54)
Năng lực sáng tạo có thể hiểu là khả năng tạo ra những giá trị mới về
vật chất hoặc tinh thần, tìm ra cái mới, giải pháp mới, công cụ mới, vận dụng
thành công những hiểu biết đã có vào hoàn cảnh mới.
Nhƣ
vậy, sản phẩm của

Tƣ
duy trực giác thể hiện
nhƣ
một quá trình ngắn gọn, chớp nhoáng
mà ta không thể nhận biết đƣợc diễn biến. H.Poimcarê nói: “Lôgic là
chứng minh, còn trực giác thì sáng tạo”
Đặc
trƣng
tâm lí quan trọng của hoạt động sáng tạo là tính chất hai mặt
chủ quan và khách quan: chủ quan theo quan điểm của
ngƣời
nhận thức
mà trong đầu học đang diễn ra quá trình sáng tạo và khách quan theo quan
điểm của
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e


đƣợc
không phải là những
sản phẩm sáng tạo mà là khả năng sáng tạo của họ, khả năng này sẽ luôn
đƣợc
học sinh sử dụng trong hoạt động thực tiễn sau này kể cả khi kiến thức mà họ
thu nhận
đƣợc
đã bị quên.
* Các biểu hiện của sự sáng tạo trong học tập vật lí
Những hành động của học sinh trong học tập có mang tính sáng tạo cụ
thể
nhƣ
sau:
- Từ những kinh nghiệm thực tế, từ các kiến thức đã có, học sinh nêu
đƣợc giả thuyết. Trong chế tạo dụng cụ thí nghiệm thì học sinh đƣa ra
đ
ƣ
ợc
các
ph
ƣ
ơng
án thiết kế, chế tạo dụng cụ và cùng một thí nghiệm có thể
đƣa
ra
đƣợc
nhiều cách chế tạo khác nhau. Đề xuất
đƣợc
những sáng kiến kĩ thuật để
thí nghiệm chính xác hơn, dụng cụ bền đẹp hơn,…

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
20
trên cũng sẽ là những căn cứ để chúng tôi đánh giá hiệu quả của hoạt động
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

dƣới
sự
hƣớng
dẫn của
giáo viên vật lí nhằm gây sự hứng thú và phát triển
tƣ
duy, rèn luyện kĩ năng,
bổ sung và mở rộng kiến thức vật lí. Nó có tác dụng to lớn về cả ba mặt mục
tiêu dạy học: giáo
d
ƣ
ỡng,
giáo dục và giáo dục kĩ thuật tổng hợp.
Để vận dụng có hiệu quả hình thức dạy học tổ chức hoạt động ngoại
khóa vật lí cho học sinh thì giáo viên cần phải hiểu rõ tác dụng và vị trí của
hình thức dạy học này.
1.5.1. Vị trí của hoạt động ngoại khóa trong hệ thống các hình thức tổ
chức dạy học ở trường phổ thông [12]
Nhà
tr
ƣ
ờng
phổ thông có ba hình thức tổ chức đào tạo là: Dạy học trên
lớp, giáo dục lao động kĩ thuật tổng hợp và
hƣớng
nghiệp dạy nghề và công
tác giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm các hoạt động rộng rãi
trong các lĩnh vực: Xã hội – chính trị, văn hóa – khoa học, nghệ thuật, thể dục
thể thao, quốc phòng.

ƣ
ờng
phổ
thông, góp phần nâng cao chất
lƣợng
giáo dục trên tất cả các mặt, cụ thể là:
+ Về mặt nhận thức: Hoạt động ngoại khóa giúp học sinh củng cố, đào
sâu, mở rộng những tri thức đã học trong nội khóa; giúp cho học sinh vận
dụng
đƣợc
những kiến thức đó vào giải quyết những vấn đề thực tiễn trong
cuộc sống, gắn lí thuyết với thực tiễn, thấy đƣợc những ứng dụng của kiến
thức đã
đƣợc
học trong đời sống và kĩ thuật.
+ Về mặt rèn luyện kĩ năng: Hoạt động ngoại khóa giúp cho học sinh
đƣợc rèn luyện chế tạo dụng cụ thí nghiệm, kĩ năng tiến hành thí nghiệm, kĩ
năng giải quyết vấn đề; rèn luyện kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng tự tổ
chức, kĩ năng tự quản lí, kĩ năng điều khiển hoạt động nhóm. Ngoài ra, hoạt
động ngoại khóa còn giúp học sinh phát triển kĩ năng giao tiếp, rèn luyện
ngôn ngữ và kĩ năng phát biểu
trƣớc
đám đông.
+ Về mặt giáo dục tinh thần, thái độ làm việc: Hoạt động ngoại khóa
kích thích sự hứng thú học tập, khơi dậy lòng ham hiểu biết, lôi cuốn học sinh
tự giác tham gia một cách nhiệt tình vào các hoạt động, phát huy tính tích cực,
tự lực của học sinh.
Ngoài ra, hoạt động ngoại khóa còn góp phần phát triển năng lực
t
ƣ


n u .

e

d u . v

n
23
1.6. Các đặc điểm của hoạt động ngoại khóa
Hoạt động ngoại khóa về vật lí nói riêng và hoạt động ngoại khóa nói
chung có những đặc điểm cơ bản
nhƣ
sau:
+ Việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa phải
đƣợc
lập kế hoạch cụ thể
về cả mục đích, nội dung,
phƣơng
pháp, hình thức tổ chức, lịch hoạt động cụ
thể và thời gian thực hiện.
+ Tổ chức các hoạt động ngoại khóa dựa trên tinh thần tự nguyện tham
gia và sự hứng thú của học sinh,
dƣới
sự
hƣớng
dẫn của giáo viên. Trên cơ sở
đó, học sinh sẽ yêu thích công việc, hoạt động tích cực, có hiệu quả và phát
triển
đƣợc

1.7. Nội dung, các hình thức tổ chức và
ph
ƣ
ơng
pháp dạy học ngoại khóa
về vật lí [15], [12], [30]
1.7.1. Nội dung ngoại khóa về vật
lí
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c

- t

n u .

e

d u . v

n
24
Nội dung của ngoại khóa vật lí phải bổ sung và hỗ trợ cho nội khóa. Nội
dung của ngoại khóa giúp cho học sinh củng cố, đào sâu, mở rộng kiến thức

học trong
nội khóa và tầm quan trọng của kiến thức này trong đời sống, kĩ thuật cũng
nh
ƣ
mục tiêu dạy học về phần kiến thức đó mà học sinh cần phải đạt đƣợc.
Căn cứ vào các hƣớng có thể tổ chức hoạt động ngoại khóa về vật lí
nhƣ
trên và thực tế dạy học vật lí ở
tr
ƣ
ờng
phổ thông hiện nay, chúng tôi lựa
chọn nội dung của đề tài chủ yếu là hoạt động thực nghiệm: thiết kế, chế tạo
và sử dụng cụ thí nghiệm vật lí đơn giản. Và chúng tôi chọn nội dung kiến
thức của
chƣơng
“Dòng điện không đổi” trong sách giáo khoa vật lí lớp 11
phổ thông để xây dựng nội dung cho hoạt động ngoại khóa.
1.7.2. Các hình thức hoạt động ngoại khóa về vật
lí
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên h tt

p : //

www .

l

r c


lí – kĩ thuật; học sinh ra báo
tƣờng
hoặc tập san về vật lí – kĩ thuật; học sinh
biểu diễn thí nghiệm hoặc giới thiệu sản phẩm là thí nghiệm vật lí chế tạo
đƣợc…)
- Học sinh tổ chức triển lãm giới thiệu những thành tích hoạt động
ngoại khóa về vật lí.
- Tổ chức cho học sinh thăm quan ngoại khóa về vật lí, kĩ thuật.
- Tổ chức,
hƣớng
dẫn học sinh thiết kế, chế tạo và sử dụng các dụng cụ
thí nghiệm vật lí hoặc máy móc đơn giản.
- Tổ chức ôn luyện cho học sinh tham dự thi học sinh giỏi hoặc các
cuộc thi khác dành cho môn vật lí ở
tr
ƣ
ờng
phổ thông.
Với các hình thức tổ chức ngoại khóa về vật lí
nhƣ
trên, học sinh có thể
tham gia vào các hoạt động với
tƣ
cách cá nhân, nhóm hoặc tập thể.
* Hoạt động ngoại khóa theo nhóm
Dựa trên tính chất đặc thù của bộ môn vật lí: các kiến thức vật lí không
khó nhƣng biểu hiện khá phức tạp trong thức tế và các kiến thức đƣợc xây
dựng chủ yếu bằng con
đ
ƣ