Trồng lúa trên đất mặn
1. Các biện pháp đáp ứng việc canh tác lúa trên đất mặn đã được áp dụng trên thế giới và
có thể áp dụng ở nước ta:
Biện pháp đầu tiên có thể đáp ứng việc canh tác lúa trên đất mặn là thay đổi môi trường
để thích hợp cho cây lúa sinh trưởng và phát triển. Biện pháp này bao gồm các công việc
kỹ thuật chủ yếu trong quá trình cải tạo đất giảm độ mặn, do đó đòi hỏi nhiều tài nguyên
đầu vào, chi phí cao nên rất khó đáp ứng đối với nông dân bình thường.
Biện pháp thứ hai, đó là chọn lọc giống lúa có khả năng chịu mặn hoặc thay đổi cấu trúc
gen của cây lúa để có thể thích ứng với vùng trồng nhiễm mặn. Đây là khả năng có triển
vọng, ít tốn kém và là biện pháp được chấp nhận về mặt kinh tế và xã hội. Biện pháp này
nhằm vào khả năng cho cây trồng chịu đựng áp lực mặn đến mức độ tối đa để quản lý tài
nguyên một cách tối ứu. Đây là căn cứ để phát triển những giống cây trồng hoàn toàn
thích hợp và có khả năng chịu đựng độ mặn cao, phát triển tốt trong vùng đất bị nhiễm
mặn.
Ngoài 2 biện pháp trên, còn có biện pháp thứ ba có thể gọi là biện pháp hỗn hợp. Vì đây
là biện pháp kết hợp cả sự làm thay đổi môi trường và biện phát sinh học. Biện pháp thứ
ba này được cho là biện pháp đầy hữu ích, ít tốn kém và kinh tế, có khả năng áp dụng
nhất. Ngày nay, các chương trình khai hoang bao gồm cả hai phương pháp sinh học và
hỗn hợp để khai thác vùng đất nhiễm mặn phục vụ cho trồng trọt. Ví dụ như việc áp dụng
giống lúa chịu mặn kết hợp với bón thạch cao (gypsum) đã làm gia tăng hiệu quả sản xuất
lúa.
Trong một nghiên cứu ở IRRI cho thấy: Với giống lúa chịu mặn CSR13, khi bón kết hợp
25% thạch cao, cây lúa phát triển khá trong điều kiện đất nhiễm mặn. Trong khi đó, giống
lúa địa phương, không bón thạch cao đã bị chết rụi hầu như hoàn toàn. 2. Các yêu cầu cho việc phát triển giống lúa chịu mặn:
- Phổ biến đổi rộng trong quỹ gen sẵn có của giống lúa: Việc lựa chọn quỹ gen để chọn
tạo giống chịu mặn rất quan trọng, quyết định sự thành công của chương trình chọn giống
lúa. Việc sưu tầm quỹ gen có phổ biến đổi rộng cung cấp một nguồn đa dạng di truyền có
ích cho các đặc tính nghiên cứu.